Sự tiến hóa của một nhà đầu tư giá trị
Khi nhắc đến trường phái đầu tư giá trị, người ta thường nghĩ ngay đến sự kiên nhẫn và những khoản đầu tư dài hạn nhưng cũng không ít số bi quan đánh đồng tất cả chỉ là “hy vọng dài hạn”, họ hiếm khi nhìn nhận một công thức đầu tư thành công đã được chứng minh qua thời gian này. Hôm nay, Happy Live gửi đến bạn một minh chứng sống, một “nhà cách mạng” của trường phái đầu tư giá trị.
Thomas Gayner là phó chủ tịch và giám đốc đầu tư tại tập đoàn Markel – mô hình tương tự như tập đoàn Berkshire Hathaway của Warren Buffett. Trong một bài nói chuyện thú vị tại Google, ông miêu tả quá trình hình thành và phát triển triết lý cùng với các chiến lược đầu tư của mình. Với hi vọng có thể giúp đỡ các nhà đầu tư trẻ rút ngắn thời gian học tập và tránh các sai lầm không đáng có trong đầu tư.
Giống như nhiều nhà đầu tư giá trị khác, Thomas khởi đầu với các chiến lược tập trung vào phân tích định lượng, thích mua tài sản giá rẻ trước khi chuyển trọng tâm qua phân tích định tính, tức là ưu tiên mua các doanh nghiệp tuyệt vời ở mức giá chấp nhận được. Nói cách khác, Thomas khởi đầu như Ben Graham và tiến hóa theo hướng đi của Warren Buffett.
Thomas gọi cách đầu tư chủ yếu dựa theo các chỉ số tài chính là “Nhận diện giá trị – Spotting Value”. Theo cách này chúng ta thấy giá trị của doanh nghiệp giống như một bức tranh tĩnh và không thay đổi nhiều theo thời gian. Giả sử chúng ta định giá doanh nghiệp 100đ, rồi mua ở mức giá 60đ, 40đ chênh lệch là biên an toàn. Qua thời gian chúng ta hi vọng cổ phiếu sẽ tăng từ 60đ trở về giá trị 100đ để từ đó thu được lợi nhuận 40đ.
Tuy nhiên thực tế là giá trị doanh nghiệp thay đổi theo thời gian, có thể giảm xuống hoặc tăng lên tùy theo tình hình phát triển. Do đó Thomas nói rằng giờ đây ông thích tìm kiếm những doanh nghiệp có giá trị tăng lên theo thời gian. Ví dụ năm nay có giá trị 100đ, năm sau 110đ, năm sau nữa là 120đ,…
Dễ thấy khoảng cách giữa giá ta đã mua lúc đầu và giá trị ta thu được qua thời gian ngày càng tăng, và đây chính là động lực lớn để giá cổ phiếu tăng lên theo thời gian. Khi nhìn lại lịch sử, các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh tốt, có lợi nhuận ổn định và tăng đều trong thời gian dài thì giá cổ phiếu trước sau gì cũng tăng theo.
Thomas chú trọng vào 4 điểm để phân tích xem đó có phải là một doanh nghiệp tốt, một khoản đầu tư tốt hay không.
1. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn đầu tư hấp dẫn
ROE cao mà không sử dụng nhiều đòn bẩy.
ROE ổn định(và/hoặc tăng đều) qua các năm.
Hoạt động của doanh nghiệp mang lại lợi ích cho cộng đồng và doanh nghiệp thu được lợi nhuận chính nhờ cung cấp dịch vụ đó.
2. Lãnh đạo có tâm và có tài
Trong cuộc sống người tốt có thể là bạn tốt, nhưng trong kinh doanh, họ không thể là đối tác làm ăn khi thương trường là cạnh tranh. Mặt khác, càng nên tránh những lãnh đạo có tài, có kỹ năng nhưng không trung thực. Bởi lẽ họ có thể thu được thành công và giàu có, nhưng bạn – cổ đông nhỏ lẻ thì không.
– Tìm hiểu qua việc đọc
Thomas nói rằng đúng là ông có thể hẹn gặp và nói chuyện với CEO nhưng thực tế là ông vẫn dành phần lớn thời gian tìm hiểu về lãnh đạo từ các nguồn thông thường như báo cáo thường niên, tạp chí kinh doanh,..
– Đánh giá lãnh đạo như tìm “người thương”
Hãy xem họ có chia sẻ với bạn các giá trị cơ bản nhất, đủ để hai người gắn bó với nhau trong một thời gian dài hay không. Hãy tìm lãnh đạo mà bạn có thể tin tưởng, có thể yên tâm ủy thác tiền bạc của bạn cho người đó.
3. Cơ hội tái đầu tư và kỹ năng quản lý nguồn vốn của ban lãnh đạo
Có rất nhiều doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận và tích lũy được số tiền lớn, tuy nhiên không phải doanh nghiệp nào cũng biết đầu tư số tiền này một cách hiệu quả. Ví dụ GMD đã đem tiền đầu tư vào cao su, một lĩnh vực hoàn toàn mới đối với họ và khoản đầu tư này đã không mang lại lợi nhuận như mong muốn.
Những doanh nghiệp tuyệt vời là những công ty biết đầu tư hiệu quả dòng tiền dư thừa, còn với những doanh nghiệp không có cơ hội đó, ban lãnh đạo cần có kỹ năng và hiểu biết để phân bổ vốn vào các công việc khác tốt hơn. Họ có thể dùng tiền đó trả cổ tức, mua cp quỹ, giảm bớt nợ hay đầu tư vào công ty mang lại tỷ suất lợi nhuận cao. (như tập đoàn Berkshire Hathaway của cụ Buffett đã tái phân bổ nguồn vốn từ nghành dệt may đang lụi tàn qua các lĩnh vực khác mang lại ROE cao hơn).
Ngược lại, các công ty ăn hại là các công ty tăng trưởng mạnh, bạn bị buộc phải tăng trưởng để tồn tại nhưng tỷ suất lợi nhuận thu được lại rất thấp.
4. Định giá và xem xét giá mua vào
Thomas chia sẻ hai dạng lỗi lầm mà nhà đầu tư thường gặp liên quan tới định giá.
Làm mất vốn: nhà đầu tư định giá sai dẫn tới mua cổ phiếu tại giá cao hơn cả giá trị doanh nghiệp. Cũng có khi họ không lường được việc giá trị doanh nghiệp bị suy giảm mạnh theo thời gian.
Bỏ lỡ doanh nghiệp tốt vì cho rằng chưa đủ biên an toàn. Giả sử ta định giá doanh nghiệp 100đ, giá thị trường 80đ. Vì chưa đủ biên an toàn nên ta không mua vào. Quá trình này cứ thế tiếp diễn qua nhiều năm sau đó. Rất nhiều nhà đầu tư không mua cổ phiếu Berkshire tại giá $250 những năm 80, họ cũng không mua tại giá $20.000 những năm 90 và bây giờ cổ phiếu Berkshire có giá là $200.000.
Nguồn: pif, Happy Live tổng hợp
Có thể bạn quan tâm: Payback Time – Ngày đòi nợ – Phil Town – Đầu tư giá trị theo công thức 3 CHỮ M
