24 giờ đảo chiều cảm xúc: Từ hoảng loạn sang cuồng mua – tâm lý nhà đầu tư thay đổi nhanh đến mức nào?
Chỉ mới hôm qua, nhiều nhà đầu tư còn cay đắng vì “kẹt hàng”, bán tháo trong tuyệt vọng khi lo sợ chính sách thuế từ Mỹ.
Vậy mà chưa đầy 24 giờ sau, hàng trăm mã cổ phiếu bất ngờ chuyển tím. Không còn ai bán ra. Lệnh mua đu trần lên đến hàng triệu đơn vị. Những người giữ lại cổ phiếu hôm qua – dù chỉ vì không bán kịp – bỗng chốc trở thành… người may mắn.
Lật mặt như… tâm lý nhà đầu tư?
Điều gì đang thật sự xảy ra?
Đó không đơn thuần là sự đảo chiều của thị trường. Mà là sự đảo chiều của cảm xúc – thứ khiến nhà đầu tư ra quyết định trong hoảng loạn, rồi lại vội vàng hành động trong hưng phấn.
– Hôm qua: Bán tháo vì sợ thua lỗ.
– Hôm nay: Đu trần vì sợ bỏ lỡ cơ hội.
Cả hai thái cực này có điểm chung: ra quyết định không dựa trên kế hoạch, mà dựa trên cảm xúc.
Thị trường luôn biến động – cảm xúc thì càng dữ dội hơn
Sự kiện hoãn thuế trong 90 ngày như “giọt nước mát” làm dịu lại tâm lý. Nhưng quan sát kỹ sẽ thấy: giá tăng mạnh, nhưng thanh khoản lại “tắt nghẽn” – vì không ai muốn bán. Dòng tiền đổ vào chỉ gom được vài mã tiêu điểm, còn lại… đứng ngoài cuộc chơi vì giá đã tăng kịch biên.
Trong khi đó, những người bán hôm qua thì… đứng nhìn tiếc nuối, không dám mua lại vì sợ giá đã quá cao.
Thị trường đang dạy chúng ta một bài học mà sách vở nào cũng nhắc, nhưng ít ai học được trọn vẹn: “Cảm xúc là kẻ thù số 1 của nhà đầu tư.”
Bạn càng ra quyết định vì cảm xúc, bạn càng dễ là người mua ở đỉnh và bán ở đáy.
Bạn càng để ý quá nhiều đến tin tức ngắn hạn mà không có chiến lược dài hạn, bạn càng dễ bị “đánh đu” với thị trường.
Và càng dễ trở thành người “tự vả” – hối tiếc vì những quyết định vội vàng của chính mình.
Trong Điều Quan Trọng Nhất, Howard Marks cảnh báo: “Một trong những điều nguy hiểm nhất là hành xử giống đám đông. Những người tư duy cấp độ một sẽ làm điều mà ai cũng làm – và vì vậy, họ không bao giờ đạt được kết quả vượt trội.”
Vậy, làm sao để tránh “tự vả”?
– Luôn có kế hoạch trước khi thị trường biến động. Khi có chiến lược, bạn sẽ biết khi nào nên mua – khi nào nên không làm gì cả.
– Chấp nhận rằng bạn không thể đoán đúng mọi biến động. Nhưng bạn có thể kiểm soát cách mình phản ứng với chúng.
– Học cách “ngồi yên” khi thị trường gào thét. Đôi khi, hành động tốt nhất là không hành động gì cả.
Nếu bạn tiếc nuối vì bán non, hoặc bạn đang đu trần với tâm lý “lỡ rồi chơi tới”, hãy dừng lại một nhịp. Cảm xúc là thứ khiến bạn phản ứng. Nhưng chiến lược mới là thứ giúp bạn tồn tại.
“Thị trường là nơi chuyển tiền từ người thiếu kiên nhẫn sang người có kế hoạch.” – Warren Buffett
Chúc bạn trở thành nhà đầu tư có kế hoạch.
Happy Live Team
Có thể bạn quan tâm: Điều Quan Trọng Nhất – Howard Marks
Sự khôn ngoan khác biệt dành cho những nhà đầu tư thông minh
(Cuốn sách huyền thoại Warren Buffett khuyên mọi NĐT nên đọc)
