Khi con mắc lỗi nặng, cha mẹ có thể phạt nhưng cần áp dụng hình thức phù hợp để thu được hiệu quả, cũng như bảo vệ lòng tự trọng của trẻ.

1. Phạt con khi chúng không có ý xấu

Trong hầu hết trường hợp, trẻ không có ý định làm hại người khác. Các bé chỉ muốn khám phá mọi thứ xung quanh. Khi con nỗ lực học hỏi, bố mẹ không nên phạt dù hành động của trẻ gây hậu quả xấu. Thay vào đó, phụ huynh nên trò chuyện, giải thích để con hiểu và hướng dẫn bé tìm ra cách xử lý phù hợp. Việc phạt con khi trẻ không có ý xấu khiến chúng trở thành người thiếu quyết đoán, chỉ biết làm theo yêu cầu của người khác khi trưởng thành.

2. Mang theo cảm xúc khi trừng phạt

Khi con không nghe lời, nhiều phụ huynh cảm thấy giận giữ, mất kiểm soát và trừng phạt, làm tổn thương trẻ. Các nhà tâm lý học cảnh báo việc la hét, trừng phạt con khi phẫn nộ sẽ khiến trẻ trở nên lệ thuộc vào những người có địa vị xã hội cao hơn.

3. Phạt trẻ nơi công cộng

Việc phụ huynh phạt con nơi công cộng khiến trẻ xấu hổ và giận giữ. Nó rõ ràng không có lợi cho sự phát triển của trẻ. Đứa trẻ bị la mắng, phạt nơi công cộng sẽ cảm thấy bị làm nhục, dần đánh mất bản thân. Lớn lên, các em bị biến thành người sống phụ thuộc vào ý kiến số đông, không thể tự đưa ra quyết định.

4. Dọa mà không phạt

Khi bố mẹ cảnh cáo sẽ phạt con, họ nên thực hiện lời mình nói. Việc dọa mà không phạt còn nguy hiểm hơn im lặng, không phạt gì. Nó khiến trẻ từ từ nhận ra rằng bố mẹ chỉ nói vậy thôi và dần đánh mất niềm tin ở người lớn. Hệ giá trị của trẻ bị hủy hoại khi chúng không thể phân biệt tốt, xấu. Đương nhiên, phụ huynh có thể không phạt con nếu lời đe dọa có hiệu quả. Kèm theo đó, họ nên giải thích rõ lý do không phạt.

5. Phạt… thiên vị

Khi bố mẹ không biết rõ ai là người phạm lỗi, họ không nên chỉ phạt riêng một người. Đương nhiên, cách làm này chỉ được thực hiện khi cả hai (hoặc nhiều hơn) trẻ là anh, chị, em trong nhà và bọn trẻ đã gây ra hậu quả nghiêm trọng. Nếu chỉ phạt một người, trẻ bị phạt trở nên nhu nhược, dễ bị biến thành kẻ thế tội trong tương lai. Trong khi đó, những đứa trẻ không bị phạt sẽ dễ tự kiêu và hình thành lối sống vô trách nhiệm.

6. Phạt không đúng tội, thời điểm

Cha mẹ nên quy định rõ về hình thức xử phạt cụ thể và phải hợp lý. Họ không nên sử dụng cùng một hình phạt cho cả tội điểm kém và làm vỡ cửa sổ. Mức độ nặng nhẹ của hình phạt tùy thuộc độ nghiêm trọng của hành vi phạm lỗi. Việc trừng phạt con cũng cần đánh vào sở thích, nhu cầu của trẻ để phát huy hiệu quả tốt hơn. Nếu trẻ luôn nhận một hình phạt cho mọi sai lầm lớn, bé, trẻ không thể tự hình thành hệ giá trị đạo đức, không biết được tầm quan trọng khác nhau giữa các sự vật, sự việc khác nhau.

7. Chửi tục, dùng từ công kích

Trong cơn nóng giận, không ít phụ huynh chửi mắng con bằng các từ ngữ thậm tệ. Họ thậm chí không biết những từ ngữ công kích cá nhân đó xúc phạm trẻ nặng nề đến mức nào. Các nhà tâm lý khuyên để bảo vệ lòng tự trọng cho con, cha mẹ nên dùng các từ trung tính khi phạt trẻ.

Nguồn: Zing/ Brightside