Căng thẳng là kẻ thù số một của bất kỳ trader nào. Nó có thể khiến bạn đưa ra những quyết định sai lầm, dẫn đến thua lỗ và ảnh hưởng đến tâm lý giao dịch lâu dài.

Hãy cùng khám phá bí quyết vượt qua áp lực giao dịch từ Brett Steenbarger – trader chuyên nghiệp, nhà đào tạo nổi tiếng từng đào tạo các trader thành công trên toàn thế giới.

Bài viết này sẽ chia sẻ 3 nguyên nhân chính dẫn đến căng thẳng trong giao dịch và cung cấp các kỹ thuật tâm lý hiệu quả giúp bạn:

– Kiểm soát cảm xúc: Giữ bình tĩnh và đưa ra quyết định sáng suốt trong mọi tình huống thị trường.

– Tăng cường sự tự tin: Nâng cao niềm tin vào bản thân và chiến lược giao dịch của bạn.

– Nâng cao hiệu suất: Cải thiện kết quả giao dịch và đạt được mục tiêu tài chính.

***​

Căng thẳng quả thực không hề dễ chịu! Nó thường xảy ra khi chúng ta cảm nhận được mối đe dọa. Điều đó khiến cơ thể chúng ta rơi vào trạng thái “chiến đấu hoặc bỏ chạy” theo bản năng, huy động năng lượng để đối phó với mối nguy.

Sự huy động này khiến máu chảy ra khỏi vùng vỏ trước trán của não, khiến chúng ta khó tập trung nhất vào trung tâm lập kế hoạch và suy luận – chính lúc mà chúng ta cần nhất sự tỉnh táo.

Điều này trở thành một vấn đề đặc biệt khi căng thẳng biến thành đau khổ: tức giận, thất vọng, lo lắng, v.v. Như tôi đã từng nhấn mạnh trước đây, phản ứng đầu tiên của chúng ta đối với căng thẳng nên là xác định nguồn gốc của nó.

Theo Brett Steenbarger, nhìn chung có ba nguyên nhân gây ra căng thẳng trong quá trình trading:

Nguyên nhân #1: Thị trường đã thay đổi, không còn hoạt động theo cách phù hợp với kỳ vọng của chúng ta

Trong trường hợp như vậy, căng thẳng của chúng ta đại diện cho thông tin.

Giống như việc chúng ta có thể cảm thấy khó chịu khi đi từ một nơi an toàn đến một khu vực có tỷ lệ tội phạm cao, căng thẳng của chúng ta trong một môi trường thị trường mới cảnh báo chúng ta về những nguy hiểm tiềm ẩn.

Phản ứng phù hợp với căng thẳng này là ngừng giao dịch, đánh giá lại môi trường thị trường và sửa đổi các kế hoạch. Chúng ta cần phải thích nghi với môi trường mới.

Những giao dịch tốt nhất sẽ đến với chúng ta; nhưng điều đó đòi hỏi một tư duy cởi mở và tập trung. Những ý tưởng giao dịch tuyệt nhất sẽ có giá trị hạn chế nếu chúng ta giao dịch chúng trong trạng thái tâm trí mất tập trung.

Nguyên nhân #2: Căng thẳng do bản thân tạo ra, phản ánh áp lực mà chúng ta tự đặt lên mình

Thật dễ dàng để trở thành nhà phê bình tồi tệ nhất của chính mình. Khi lời độc thoại nội tâm của chúng ta tập trung vào mọi điều chúng ta đã làm sai hoặc đáng lẽ phải làm khác đi, thì sự tiêu cực đó sẽ tạo ra sự tức giận, thất vọng và chán nản.

Chủ nghĩa hoàn hảo là một ví dụ tuyệt vời về kiểu tự nói chuyện tiêu cực đó: “Tốt thôi không còn đủ tốt nữa”.

Nguyên nhân #3: Mức độ chịu đựng rủi ro của chúng ta vượt quá khả năng chịu đựng về mặt tâm lý

Nhiều lần, các trader cảm thấy cần phải kiếm tiền và tự thuyết phục bản thân rằng một cơ hội lớn đang ở trước mắt. Họ giao dịch quá mức, tạo ra sự biến động cho P&L của tài khoản.

Khi thị trường trở nên biến động hơn, việc tài khoản giao dịch biến động mạnh có thể khó chấp nhận. Nhận thức về mối đe dọa tạo ra căng thẳng là một hàm số của rủi ro được chấp nhận.

Mỗi người chúng ta có mức độ chịu đựng rủi ro khác nhau; điều quan trọng là giao dịch với quy mô không gây rối loạn về mặt cảm xúc. Chắc chắn, chúng ta có thể gặp vấn đề ngược lại và không chấp nhận đủ rủi ro trong giao dịch của mình. Điều đó tạo ra một dạng thất vọng và mất tập trung khác. Quản lý rủi ro tốt là điều cần thiết để tự quản lý bản thân tốt.

Điều quan trọng nhất là căng thẳng có thể ảnh hưởng đến giao dịch của chúng ta vì nhiều lý do. Bằng cách xác định rõ ràng nguồn gốc của căng thẳng, chúng ta có thể tìm ra cách tốt nhất để tiến về phía trước. Một bác sĩ phẫu thuật sẽ không muốn bị căng thẳng trong quá trình phẫu thuật. Bởi hiệu suất đỉnh cao đòi hỏi sự tập trung cao độ.

Và một trong những điều then chốt để hiểu về tâm lý giao dịch là nhận thức rằng trading là một hoạt động mang tính hiệu suất. Việc cảm thấy hơi lo lắng trước thời khắc quan trọng và đôi khi trong khi “biểu diễn” là điều hoàn toàn tự nhiên. Đó là lý do tại sao dạng căng thẳng này được gọi là “căng thẳng về hiệu suất” (performance anxiety).

Trong những trường hợp căng thẳng về hiệu suất nghiêm trọng, có thể sử dụng thuốc loại hỗ trợ như thuốc “beta blocker”, nhưng phần lớn mọi người có thể được hưởng lợi từ một kỹ thuật tâm lý đơn giản được gọi là…

“Tiêm phòng căng thẳng” (stress inoculation)

“Tiêm phòng căng thẳng” hoạt động tương tự như tiêm phòng bệnh lý. Trong tiêm phòng bệnh lý, chúng ta tiêm một lượng virus đã được làm yếu vào cơ thể để kích hoạt hệ thống miễn dịch. Hệ thống miễn dịch sau đó sẽ giúp chúng ta chống lại virus hoạt động.

Trong “tiêm phòng căng thẳng”, chúng ta sử dụng liệu pháp hình ảnh hướng dẫn và liệu pháp nhận thức để dự đoán các sự kiện gây căng thẳng trước khi chúng xảy ra – và sau đó tưởng tượng ra bản thân mình vượt qua chúng một cách thành công.

Ví dụ, trước một sự kiện diễn thuyết lớn trước công chúng, Brett Steenbarger có thể hình dung ra khán giả của mình và ôn lại phần mở đầu bài nói trong đầu. Sau đó, Brett Steenbarger có thể tiếp tục hình dung ra những tình huống mà khán giả dường như không quan tâm đến chủ đề hoặc tưởng tượng ra những tình huống mà tôi quên mất nội dung bài nói. Với mỗi tình huống căng thẳng, tôi sẽ tự hướng dẫn bản thân cách xử lý chúng.

Giống như tiêm phòng bệnh lý, điều này kích thích các lá chắn tâm lý của chúng ta – khả năng đối phó của chúng ta – để chúng ta sẵn sàng cho những tình huống khó khăn trong thời gian thực.

Kỹ thuật này đòi hỏi luyện tập thường xuyên, nhưng có thể trở thành một phần chuẩn bị hàng ngày của các trader giao dịch tích cực. Chúng ta có thể tưởng tượng ra tình huống giá di chuyển ngược với dự đoán của mình và chạm gần điểm dừng lỗ; chúng ta có thể hình dung việc lệnh không được khớp ở mức giá mong muốn; chúng ta có thể tưởng tượng những suy nghĩ tiêu cực có thể ập đến trong quá trình giao dịch; v.v.

Lời nhắc nhở cuối cùng của chuyên gia Brett Steenbarger: Trong mỗi tình huống giả định trong suy nghĩ, chúng ta hãy tưởng tượng một cách sống động và cụ thể về cách mình sẽ xử lý tình huống đó. Vào thời điểm giao dịch thực sự bắt đầu, chúng ta đã trải nghiệm và vượt qua những tình huống đó trong suy nghĩ. Rất khó để sự thất vọng lấn át chúng ta nếu chúng không thể khiến làm chúng ta ngạc nhiên nữa!

Hoai An Le (Theo Traderviet)

Tư duy giao dịch theo xu hướng: Kiếm tiền trong mọi xu hướng tăng, giảm, sự kiện thiên nga đen

Đặt ngay