Khám phá hành trình của Anthony Tan, CEO đồng sáng lập Grab, từ ý tưởng khởi nghiệp tại Harvard đến xây dựng siêu ứng dụng trị giá 2 tỷ USD tại Đông Nam Á. Tìm hiểu về những thách thức ban đầu, sự phát triển đột phá, và cách Grab đã thay đổi hệ sinh thái gọi xe và tài chính trong khu vực.

Anthony Tan và hành trình xây dựng Grab thành siêu ứng dụng 2 tỷ USD

Anthony Tan không cần phải khởi nghiệp để trở nên giàu có.

Anh là con trai út trong một gia đình thuộc hàng giàu nhất Malaysia. Cha anh, Tan Heng Chew, là chủ tịch của Tan Chong Motor – một nhà phân phối ô tô đa quốc gia được ông nội Tan sáng lập vào những năm 1950 và hiện đang niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán Kuala Lumpur.

“Có thể gọi tôi là một ‘kẻ nổi loạn vô cớ'”, Tan nói. “Nhưng tôi đã có một sứ mệnh tạo nên những điều tốt đẹp’”.

Hiện nay, Tan là đồng sáng lập và CEO của Grab – gã khổng lồ đa quốc gia trong lĩnh vực gọi xe và ứng dụng đa năng. Sau khi công ty niêm yết tại Mỹ vào tháng 12/2021, doanh thu của Grab đã vượt quá 2 tỷ USD trong năm 2023, theo các tài liệu mà CNBC có được.

Ngày nay, bên cạnh dịch vụ gọi xe, công ty còn cung cấp dịch vụ giao đồ ăn và tạp hóa, cũng như các dịch vụ tài chính như thanh toán, cho vay và ngân hàng số. Tính đến năm 2023, Grab phục vụ hơn 35 triệu khách hàng và tạo ra 13 triệu công việc tự do trên 8 quốc gia Đông Nam Á.

“Tôi nhớ khi gặp [cựu Tổng thống Ferdinand] Marcos ở Philippines, ông ấy đã nhắc nhở tôi và HĐQT rằng… [Grab] thực sự đã thay đổi con số thất nghiệp ở cấp quốc gia”, anh nói. “Đó là điều khiến tất cả chúng tôi thực sự hạnh phúc.”

Khởi đầu gian nan

Năm 2009, Tan bắt đầu học tại Trường Kinh doanh Harvard, nơi anh gặp người đồng sáng lập Hooi Ling Tan. Cả hai đều lớn lên ở Malaysia và trở thành bạn thân sau khi ngồi cạnh nhau trong một lớp học có tên “Kinh doanh tại đáy kim tự tháp”.

Một ngày năm 2011, họ trò chuyện về hệ thống taxi ở Malaysia, vốn nổi tiếng là không an toàn, đặc biệt là đối với phụ nữ. Cả hai quyết định giải quyết thách thức này.

“Chúng tôi muốn biến việc phụ nữ có thể đi đến bất cứ đâu họ cần một cách an toàn trở thành điều hiển nhiên”, Tan nói. “Cả hai chúng tôi đều tin rằng mình rất may mắn và chúng tôi muốn phục vụ Đông Nam Á.”

Họ tiếp tục soạn thảo một kế hoạch kinh doanh và gửi vào một cuộc thi khởi nghiệp tại trường đại học. Họ giành giải nhì và nhận được giải thưởng 25,000 USD, số tiền này sau đó được sử dụng làm vốn hạt giống cho Grab.

Hiện nay, Grab được hậu thuẫn bởi những tên tuổi lớn như SoftBank, và vốn hóa thị trường lên hơn 14 tỷ USD.

Tuy nhiên, những ngày đầu của Grab thật sự không dễ dàng.

Lớn lên làm việc trong doanh nghiệp gia đình, Tan được kỳ vọng sẽ quay trở lại làm việc cho công ty sau khi hoàn thành việc học. Vì vậy, khi anh đến gặp cha mình với ý tưởng về Grab, cuộc trò chuyện không hề suôn sẻ.

“Cha tôi nói ‘này, cha không nghĩ nó sẽ thành công đâu, vì vậy đừng làm phiền cha về chuyện này nữa'”, Tan kể lại. “Thật khó khăn. Đó là cảm giác không bao giờ đủ tốt… nhưng tôi nghĩ những khoảnh khắc đó đã thúc đẩy tôi nói rằng ‘Nhìn này, tôi có thể tạo ra thứ gì đó thực sự giải quyết được những vấn đề xã hội thực tế’”.

Anh đã hoàn thiện bài thuyết trình và mang nó đến cho mẹ mình, người cuối cùng đã trở thành nhà đầu tư cá nhân đầu tiên của Grab. Với số tiền từ cuộc thi khởi nghiệp và từ mẹ, Tan cũng đầu tư tất cả số tiền trong tài khoản ngân hàng của mình để thành lập công ty vào tháng 6/2012. Lúc đó, công ty có tên là “MyTeksi”.

Những ngày làm việc ’20 giờ’

Những năm đầu tiên kinh doanh không hề hào nhoáng chút nào.

Tan và người đồng sáng lập về cơ bản đã tự giao cho mình nhiệm vụ xây dựng cơ sở hạ tầng mới cho hệ thống taxi Malaysia, nhưng vốn liếng chẳng bao nhiêu.

Văn phòng ban đầu chỉ là một căn phòng nhỏ ở Kuala Lumpur, Malaysia – một phần của thế giới nổi tiếng với thời tiết nóng ẩm quanh năm. Văn phòng thiếu thông gió, điều hòa và thậm chí cả WiFi. “Chúng tôi phải dùng điện thoại di động làm điểm phát sóng”, Tan nói.

Việc thu hút tài xế tham gia nền tảng cũng rất khó khăn do thiếu vốn, vì vậy họ phải trở nên sáng tạo.

Để có được tài xế tham gia trong những ngày đầu, Tan đã đi khắp Đông Nam Á, cố gắng thuyết phục các tài xế taxi thử dùng Grab.

Tan nhận thấy rằng trước khi bắt đầu ca làm việc vào buổi sáng, các tài xế ở Tp.HCM, Việt Nam, thường ghé trạm xăng để uống cà phê. Vì vậy, anh sẽ có mặt vào khoảng 4 giờ sáng để phát cà phê miễn phí cho các tài xế taxi, đồng thời thuyết phục họ tham gia Grab. “Đó là cách duy nhất, và chỉ có nhiều việc như thế”, anh nói.

“Ở Manila, tôi nhớ đã đi gặp các đội taxi, vì họ luôn thay ca vào khoảng 4 giờ sáng… và sau đó tôi dành thời gian với họ cùng với vài chai bia rẻ tiền, [để cố gắng] hiểu những nỗi đau, vấn đề của họ, tại sao họ cần thêm thu nhập”, Tan kể.

“Giai đoạn đầu thật căng thẳng”, anh nói. “Giữa những chuyến bay – tôi đi hai đến ba thành phố mỗi tuần khi chúng tôi đang trong giai đoạn phát triển và mở rộng quy mô – tôi có lẽ đã làm việc 15, 18, đôi khi 20 giờ một ngày, và 7 ngày một tuần”.

Thúc đẩy Đông Nam Á tiến về phía trước

Năm 2018, sau một cuộc chiến dài và căng thẳng, Uber đồng ý bán mảng kinh doanh Đông Nam Á cho Grab để đổi lấy 27.5% cổ phần trong công ty. Như một phần của thỏa thuận, CEO Uber Dara Khosrowshahi đã tham gia HĐQT của Grab. Thỏa thuận này đã thiết lập vị thế thống trị của Grab trong khu vực.

Từ một ước mơ giải quyết vấn đề an toàn trong hệ thống taxi Malaysia, Grab giờ đây đã trở thành ứng dụng đa năng thống trị Đông Nam Á, nhưng sự thống trị này vướng phải nhiều tranh cãi. Công ty đã phải đối mặt với các cáo buộc độc quyền từ các nhà phê bình và cơ quan quản lý.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng Grab đã định hình lại chính cơ sở hạ tầng của Đông Nam Á.

Ứng dụng này đã thay đổi cách mọi người trong khu vực sống hàng ngày và trao quyền cho những người “ở đáy kim tự tháp” bằng cách cho họ tiếp cận với những thứ như các chương trình tài chính vi mô để họ có thể mua điện thoại thông minh và bắt đầu kiếm tiền với tư cách là tài xế.

“Đó là điều khiến chúng tôi khác biệt, phải không? Hiểu được vấn đề của họ là gì”, anh nói. “Mọi người có thể nói, ‘này, Anthony, anh chỉ đang phục vụ một thị trường ngách’. Vâng, đó là một thị trường ngách lớn với một thị trường được phục vụ rất kém”.

“Tất cả là về việc thực sự giúp đỡ họ, phục vụ họ như một hệ sinh thái mà không ai khác có thể… và đó là điều khiến chúng tôi khác biệt với bất kỳ đối thủ nào của chúng tôi”.

Vũ Hạo (Theo CNBC, FILI)

Có thể bạn quan tâm:

Kim chỉ nam thành công tuổi trẻ

ĐẶT SÁCH NGAY