Hãy tưởng tượng một chút: Nếu Twitter xuất hiện vào thời Einstein còn sống, rất có thể ông ấy sẽ là một tweeter được nhiều người theo dõi.

Bạn không tin tôi ư? Vậy bạn hãy tìm đọc hết cuốn sách Ideas and Opinions, đó là một bộ sưu tập hầu hết các lá thư viết tay đầu tiên của Einstein đến khi ông qua đời vào năm 1955, và bạn sẽ thấy Einstein không chỉ là một nhà tư tưởng xuất sắc mà còn là một người hoạt động xã hội nhiệt tình và bộc trực (chưa đề cập đến việc ông còn là một nhà văn với lời lẽ đầy chau truốt).

Mặc dù ông có nhiều điều để nói về chính trị và kinh tế thời đó nhưng kiến ​​thức và trí tuệ sâu sắc nhất của ông lại đến từ những chia sẻ về việc sống một cuộc đời sao cho có ý nghĩa. Điều đó cũng không có gì đáng ngạc nhiên khi chúng ta xem xét cách thức mà Einstein đã thể hiện qua quá trình nghiên cứu vật lý trong suốt cuộc đời ông.

Cuộc sống này thật điên rồ, lộn xộn và thường hỗn loạn. Nhưng vẫn tồn tại những chân lý nhất định, bất kể tuổi tác hay thế hệ. Bằng việc chiêm nghiệm những lời nói của một trong những bộ óc vĩ đại nhất Trái đất, có thể giúp bạn tìm ra một số chân lý mà bạn có thể áp dụng cho bản thân.

Dưới đây là ba bài học từ tác phẩm Ideas and Opinions của Einstein, bàn về việc sống một cuộc đời có ý nghĩa.

1. “Mỗi một người có thiện chí đều có nhiệm vụ phấn đấu không ngừng trong thế giới nhỏ bé của riêng mình, để cố gắng hết sức có thể mang những giáo lý dạy làm người thánh thiện chia sẻ rộng khắp”.

Einstein tin rằng, cốt lõi của mọi tôn giáo trên thế giới, là trí tuệ phi thường.

Tuy nhiên, ông cũng tin rằng con người đã làm mờ nhạt loại trí tuệ đó bằng những giáo lý rối rắm, khiến cho việc đạt được trí tuệ thực sự nằm bên trong những giáo lý đó trở nên khó khăn hơn.

Ông ngạc nhiên trước vẻ đẹp và kiến ​​trúc đáng kinh ngạc của vũ trụ nhưng cũng tin rằng để hiểu được Chúa hoặc bất cứ điều gì tương tự (nếu có) là điều không thể với tâm trí hạn hẹp của con người:

“Chúng ta đang ở vị trí của một đứa trẻ”, Einstein nói. “Bước vào một thư viện khổng lồ có những bức tường được phủ kín lên trần nhà bằng những cuốn sách với nhiều thứ tiếng khác nhau. Đứa trẻ biết rằng ắt hẳn ai đó đã viết ra những cuốn sách này. Không ai biết được đó là ai và người đó đã làm như thế nào. Đứa trẻ không hiểu được thứ ngôn ngữ được viết trong những cuốn sách. Nó để ý dường như có một kế hoạch nhất định trong việc sắp xếp các cuốn sách, một trật tự bí ẩn, mà nó không hiểu được, chỉ là sự nghi vấn mơ hồ mà thôi”.

Chính vì điều này mà Einstein tin rằng chúng ta nên tập trung làm sáng tỏ những giáo lý cốt lõi của các truyền thống tôn giáo khác nhau và giúp cho nhiều người biết đến chúng để cải thiện cuộc sống của toàn thể nhân loại.

Rất có thể, bạn đã bắt gặp trí tuệ vượt thời gian đó thông qua trải nghiệm riêng. Hãy tiếp nhận những gì bạn tìm thấy và đừng ngần ngại loại bỏ những gì bạn tin chỉ là đồ trang sức. Nhưng quan trọng nhất, hãy biến trí tuệ đó thành hành động và sống một cuộc đời minh triết không chỉ cho bản thân mà còn cho người khác.

2. “Có vẻ như đối với tôi, chức năng quan trọng nhất của nghệ thuật và khoa học là khơi dậy và duy trì cảm giác này ở những người dễ lĩnh hội”.

Einstein tin rằng nghệ thuật và khoa học giữ vị trí đặc biệt trong sự tồn tại và trong mối quan hệ của chúng ta với thế giới xung quanh.

Khoa học và nghệ thuật không chỉ giúp chúng ta đóng góp cho thế giới hoặc giúp chúng ta vượt qua những thách thức cả bên trong lẫn bên ngoài, mà còn giúp chúng ta kết nối với chính bản thân và thế giới theo cách mà có thể có người sẽ nói là đậm chất tôn giáo:

“Đây là loại cảm giác bạn rất khó mà giải thích với những người khác, đặc biệt là khi họ không có quan niệm nhân học về Thiên Chúa hay những gì tương ứng”, Einstein chia sẻ trên kinh nghiệm vừa là một nghệ sĩ vừa là một nhà khoa học, bằng cách đi sâu vào tìm hiểu hoạt động của cả tâm trí lẫn vũ trụ. “Cá nhân này cảm thấy sự vô bổ của những ham muốn và mục đích thế tục, cảm nhận được sự thăng hoa và trật tự kỳ diệu được bộc lộ qua thiên nhiên và qua thế giới của tư duy”.

Gợi ý của Einstein là hãy theo đuổi một tác phẩm nghệ thuật (hoặc có thể nói đơn giản là sự sáng tạo) hoặc khám phá khoa học một cách sâu sắc với toàn bộ bản thể của bạn, chỉ sau đó bạn mới có thể đạt được sự trải nghiệm vượt trên sự nhàm chán thông thường hàng ngày của cuộc sống, để đến được một nơi vừa tuyệt vời vừa ý nghĩa.

3. “Mỗi ngày, tôi tự nhắc nhở mình một trăm lần rằng cuộc sống bên trong và bên ngoài của tôi đều dựa trên sự lao động của những người khác, những người còn sống cũng như đã chết, và tôi phải nỗ lực để cống hiến tương tự những gì tôi đã nhận được cũng như vẫn đang nhận”.

Chúng ta thường quên mất sự thật rằng cuộc sống của chúng ta phụ thuộc vào công việc của vô số những người khác như thế nào, những người đã lao động cần cù trước khi chúng ta biết lao động cần cù. Những người làm việc không mệt mỏi để phát minh và phát triển, những người đã giúp xây dựng và sửa chữa, và những người làm việc mỗi ngày để giúp chúng ta duy trì lối sống mà chúng ta hiện đang sống.

Mọi thứ từ các vật phẩm trong siêu thị địa phương của bạn, được mang đến từ khắp nơi trên thế giới thông qua một mạng lưới thương mại và vận chuyển phức tạp; cho đến các cột điện bên ngoài nhà bạn để cung cấp năng lượng cho bóng đèn, máy giặt và để sạc các thiết bị; đến các vệ tinh trong không gian giúp bạn kết nối Internet và các nhà máy sản xuất thuốc men để cứu sống bạn.

Nhưng hơn thế nữa, vô số cuộc sống đã mất đi và những cuộc đấu tranh trong suốt lịch sử đã đóng góp theo những cách nhỏ bé của riêng chúng vào cuộc sống hiện tại của bạn. Không thể kể xiết có bao nhiêu người hàng xóm và tổ tiên đã giúp đỡ bạn. Tất cả những gì bạn có thể làm là ngồi xuống trong sự kính phục và sau đó bắt tay vào làm việc, thể hiện sự biết ơn của bạn bằng cách đóng góp theo cách nhỏ bé của riêng bạn để đóng góp lại cho những người xung quanh và những người sẽ đến sau bạn.

“Người phàm chúng ta rất là kỳ lạ! Mỗi người trong chúng ta đều đến với nơi này một cách tạm thời, ngắn ngủi; vì mục đích gì ta cũng không biết nữa, mặc dù đôi khi ta nghĩ rằng ta cảm nhận được nó. Nhưng, không cần sự chiêm nghiệm sâu sắc hơn, từ cuộc sống hàng ngày, con người biết rằng một người tồn tại là vì những người khác, trước hết là vì những người mà niềm vui và hạnh phúc của họ cũng chính là hạnh phúc của chúng ta, và sau đó là vì những người, mà chúng ta không biết họ là ai, nhưng số phận của họ lại gắn bó với chúng ta bởi lòng trắc ẩn”.

Nguồn: Vietstock