Bài học từ William O’Neil – Đa số các nhà đầu tư không bao giờ nghiên cứu đồ thị. Trong số ít những người nghiên cứu, nhiều người lại tưởng nhầm nó là một thứ vớ vẩn, mê tín dị đoan chẳng khác nào bản cầu cơ. Tuy nhiên, những gì đám đông quan niệm về thị trường thường hoàn toàn sai lầm.

Để giúp bạn phát hiện khối lượng bất thường dễ dàng hơn, chúng tôi vẽ một đường thẳng ở phần khối lượng tuần nằm dưới cùng đồ thị, đường này thể hiện khối lượng trung bình tuần trong ba tháng. Từ đó, bạn có thể đếm số tuần cổ phiếu đóng cửa giảm giá so với tuần trước với khối lượng lớn hơn mức trung bình. Đi từ lúc nền giá bắt đầu (tức tuần đầu tiên đóng cửa giảm giá) cho đến khi cổ phiếu hoàn thành mẫu hình, là ngay trước khi có điểm phá vỡ thoát khỏi nền giá. Sau đó, so sánh con số đó với số tuần đóng cửa tăng giá với khối lượng trên trung bình.

Phần lớn các cổ phiếu mạnh và có độ khỏe tốt không chịu sự phân phối quá nhiều hoặc bị những nhà đầu tư chuyên nghiệp bán ra sẽ có nhiều tuần tăng với khối lượng lớn hơn trung bình so với các tuần giảm với khối lượng lớn hơn trung bình. Một cổ phiếu tuyệt vời có thể tăng 8 tuần với khối lượng tuần cao hơn trung bình và chỉ có 4 tuần giảm. Nhưng nếu cổ phiếu bạn quan tâm có 7 tuần giảm giá với khối lượng cao hơn mức trung bình và chỉ có 4 tuần tăng với khối lượng trên mức trung bình, khả năng cao nền giá của cổ phiếu này bị lỗi và sẽ không đem lại kết quả tốt.

Đây chỉ là một trong những lợi thế mà bạn có so với những nhà đầu tư trung bình, môi giới chứng khoán hay chuyên gia không bao giờ dành thời gian để kiểm tra đồ thị, học cách đọc đồ thị đúng, hoặc do không tin tưởng, thiếu hiểu biết, mà không hiểu tầm quan trọng của việc phát hiện khối lượng tích lũy hoặc phân phối trong mẫu hình đồ thị cổ phiếu. Bạn có thể ví điều này giống như việc một bác sĩ không bao giờ xét nghiệm máu hoặc chụp X-quang để xem sức khỏe của bệnh nhân thực ra đang như thế nào.

Bây giờ, bạn hãy vươn tầm cao hơn, không chỉ là nhận diện một cách giản đơn các mẫu hình giá theo hình dạng. Bạn cần kiên trì phân tích các mẫu hình theo tuần để xác định xem sự điều chỉnh của cổ phiếu là bình thường, lành mạnh hay bất thường, bị lỗi. Bạn càng rèn giũa kỹ năng, bạn càng dễ phát hiện ra những khiếm khuyết trong nền giá, giúp bạn tránh được những sai lầm đắt giá. Điều này sẽ đáng giá hàng nghìn đô la với bạn trong tương lai.

Một lỗi mà bạn nên học cách phát hiện ở mẫu hình cốc tay cầm là tay cầm có hành động giá cố gắng đi lên thay vì tạo sự điều chỉnh giảm thành cái lõm giá, trong khi khối lượng giảm. Chúng tôi gọi điều này là nêm giá hưởng lên. Đôi khi vẫn có một vài mẫu hình cốc tay cầm mà phần tay cầm là cái nêm hướng lên vẫn hoạt động, nhưng hầu hết mẫu hình dạng này đều thất bại. Mục đích giá điều chỉnh giảm ở phần phía dưới của tay cầm là đưa nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu trải qua thêm một đợt giảm và rũ bỏ cuối cùng, đồng thời có một đợt điều chỉnh và kéo ngược bình thường sau đợt tăng mạnh ban đầu từ đáy cốc lên nửa trên của toàn bộ mẫu hình.

Đôi khi tay cầm sẽ điều chỉnh mạnh hoặc rũ bỏ trong một hoặc hai tuần đầu. Nhưng thường thì nó sẽ rũ bỏ ở gần cuối. Khi điều này xảy ra ở cuối tay cầm, cổ phiếu quay đầu tăng giá và chạy vượt qua điểm pivot với khối lượng tăng, đây thường là thời điểm hoàn hảo để mua khi bạn đang ở trong một thị trường bò tót. Một số nhà đầu tư sử dụng đường thẳng để vẽ đường xu hướng dốc xuống, nối từ đỉnh cao nhất ở đầu mẫu hình đến đỉnh ở đầu tay cầm, kéo dài đường này nhằm thiết lập điểm mua sớm hơn một chút, ngay trước điểm pivot truyền thống mà giá có điểm phá vỡ thoát khỏi mẫu hình. Ngoài ra, các nhà quản lý tiền chuyên nghiệp còn có thể bắt đầu mua sớm hơn: xung quanh vùng đáy khi cổ phiếu kéo ngược ở tay cầm, khối lượng giảm đáng kể. Khu vực tay cầm có thể ngắn, đi ngang chỉ trong 1 hoặc 2 tuần, hoặc có thể dài hơn, hơn 10 tuần. Một số mẫu hình cốc không có tay cầm (ND: mẫu hình này cho điểm mua khi cổ phiếu vượt đỉnh cũ ở bên trái cốc).

Ngoài ra, hãy cẩn thận với các tay cầm hình thành ở nửa dưới của toàn bộ mẫu hình. Để xác định xem liệu tay cầm có rơi vào trường hợp này không, hãy xác định đỉnh cao nhất và đáy thấp nhất của mẫu hình, sau đó xác định xem điểm giữa của tay cầm nằm ở đâu trong mối tương quan với hai điểm trên. Nếu điểm giữa của tay cầm nằm ở nửa dưới của toàn bộ cấu trúc giá, mẫu hình này sẽ tương đối yếu và dễ bị thất bại. Cổ phiếu không tăng đủ xa khỏi đáy thấp nhất của nền giá để thể hiện sức mạnh thực sự. Điều bạn cần phát triển theo thời gian là khả năng nhận biết hành vi cổ phiếu như thế nào là yếu và như thế nào là mạnh.

Xét về giá, tay cầm cũng có thể quá rộng và lỏng lẻo. Nếu bạn đang ở trong một thị trường tăng giá, tay cầm thường không nên điều chỉnh nhiều hơn 10% đến 15% từ mức đỉnh cao nhất xuống mức đáy thấp nhất (ND: của phần tay cầm). Nhưng nếu bạn chỉ vừa thoát ra từ một thị trường con gấu, thì nhịp suy giảm và biến động mạnh cuối cùng trên thị trường chung có thể là lý do cho phép tay cầm rộng hơn, ở mức giảm 20% đến 30%. Điều này xảy ra với cổ phiếu Charles Schwab vào tháng 10 năm 1998, trước khi tăng 428% chỉ trong 26 tuần.

Toàn bộ cấu trúc nền giá cũng có thể rộng và lỏng lẻo. Có ba cách để xác định điều này. Ở trên, chúng tôi đã lưu ý với bạn rằng mức điều chỉnh của một cổ phiếu không được nhiều hơn 2.5 lần mức điều chỉnh của chỉ số thị trường chung. Bạn cũng có thể đo mức điều chỉnh từ đỉnh cao nhất của mẫu hình đến mức đáy thấp nhất. Mức điều chỉnh 60% thường là quá rộng: đơn giản là cổ phiếu giảm xuống quá sâu và phải nỗ lực rất nhiều để đi lên. Mức điều chỉnh bình thường trong các thị trường tăng giá là khoảng 25% đến 35%.

Cách thứ ba để xác định nền giá có quá rộng và lỏng hay không là bằng cách xem xét mức chênh lệch (spread) giữa đỉnh cao nhất và đáy thấp nhất của từng thanh giá trên biểu đồ tuần. Ví dụ một cổ phiếu có toàn bộ quá trình điều chỉnh từ 50 xuống 30, trong đó, ngay tuần đầu tiên giảm xuống 42 (chênh lệch 8 giá), tuần tiếp theo tăng 7 giá, sau đó lại giảm 9 giá ở tuần sau đó. Nếu những biến động lớn như vậy kéo dài hàng tuần trong toàn nền giá, chứng tỏ cổ phiếu quá biến động và thất thường. Giá không có cơ hội nghỉ ngơi, và cổ phiếu lọt vào tầm mắt của giới đầu tư quá nhiều. Cổ phiếu như vậy thu hút rất nhiều sự chú ý từ công chúng. Thông thường, giá điều chỉnh sẽ khiến sự chú ý vào cổ phiếu giảm đi trong một thời gian nhất định.

Trên thực tế, các mẫu hình thông thường sẽ có những tuần phẳng lặng, không có nhiều giao dịch. Hành động giá này biểu thị dưới dạng các chuyển động nhỏ, chặt chẽ. Ví dụ, một cổ phiếu có thể tăng từ đáy cốc ở mức 40 lên khoảng 46. Sau đó, xung quanh khu vực 46, giá có thể đi ngang giữa 45 đến 46 trong ba tuần và đóng cửa tuần ở mức giá gần như không thay đổi. Cổ phiếu không được chú ý bởi vì nó không có chuyển động gì nhiều. Nhưng có thể cổ phiếu chỉ đang tạm nghỉ mà thôi. Thường thì bạn sẽ thấy điều này ở gần cuối tay cầm. Khối lượng giao dịch sẽ cạn kiệt với biến động giá nhỏ và sau đó, khi không ai chú ý đến, cổ phiếu bỗng bộc lộ tính cách hoàn toàn mới và đột ngột tăng vọt với khối lượng đột biến.

Điều này cũng có thể xảy ra trong một vài cổ phiếu dẫn dắt mới xuất sắc trong 2 đến 4 tuần sau khi cổ phiếu rời khỏi nền giá thích hợp. Các quỹ có thể vẫn đang tích lũy vị thế và cổ phiếu sẽ đóng cửa ba tuần liên tiếp trong một biên độ giá thắt chặt, giá gần như không thay đổi. Một vài ví dụ lịch sử là Simmonds Precision Products vào tháng 11 năm 1965, Monogram Industries vào tháng 12 năm 1966, Home Depot vào tháng 3 năm 1982 (ngay sau khi IPO), Emulex vào tháng 9 năm 1982, Amgen vào tháng 3 năm 1990, Micron Technology vào tháng 1 năm 1995 và Oracle vào tháng 10 năm 1999.

Các mẫu hình hiển nhiên mà ai cũng thấy thường sẽ không hoạt động tốt. Mẫu hình cần phải không quá rõ ràng trong mắt hầu hết các nhà đầu tư.

Hãy nhớ rằng: Thị trường đi ngược lại với suy nghĩ đồng thuận của đa số hoặc của đám đông. Việc giá đóng cửa thắt chặt trong mẫu hình đồ thị luôn rất đáng chú ý: nó chỉ ra rằng tổ chức hoặc nhà đầu tư chuyên nghiệp có thể đang mua một lượng cổ phiếu ở vùng giá nhất định trong khoảng thời gian vài tuần. Mẫu hình hai đáy cũng có thể có đặc điểm lỗi. Ví dụ, trong đa số các trường hợp, nếu phần chính giữa của chữ W tạo đỉnh giá mới thì đó là điều không bình thường. Mẫu hình chữ W phù hợp có điểm chính giữa nằm thấp hơn đỉnh cao cũ.

Bạn không cần phải hiểu điều gì khiến mẫu hình có hình dạng nhất định hoặc tại sao một cổ phiếu có hôm mạnh, hôm khác lại suy yếu, bởi điều này không quan trọng. Trong nhiều trường hợp, bạn sẽ không biết được lý do tại sao. Ngay cả khi bạn nghĩ mình biết đi chăng nữa, có khi nguyên nhân là một điều hoàn toàn khác so với suy luận của bạn. Điều quan trọng duy nhất ở đây là bạn biết cách nhận diện mẫu hình mạnh hay yếu, bình thường hay bất thường. Bạn sẽ không bao giờ biết câu trả lời, mà thật ra cũng không đáng để nặn óc tìm ra làm gì.

Đôi khi một cổ phiếu sẽ suy yếu chỉ vì thị trường chung đang sụt giảm trong hai hoặc ba ngày để phản ứng với tin xấu trong ngắn hạn. Tại thời điểm đó, một cổ phiếu hình thành mẫu hình cốc tay cầm có thể cắt xuống dưới đáy tay cầm và tạo ra một cú rũ bỏ lớn. Nhưng nếu một vài ngày sau đó, thị trường tăng trở lại, và nếu cổ phiếu có sự hỗ trợ của nhóm nhà đầu tư tổ chức, nó sẽ có điểm phá vỡ thoát ra khỏi mẫu hình và thiết lập đỉnh cao mới với khối lượng lớn.

Đa số các nhà đầu tư không bao giờ nghiên cứu đồ thị. Trong số ít những người nghiên cứu, nhiều người lại tưởng nhầm nó là một thứ vớ vẩn, mê tín dị đoan chẳng khác nào bản cầu cơ. Tuy nhiên, những gì đám đông quan niệm về thị trường thường hoàn toàn sai lầm. Trong cuộc sống, cái gì hiệu quả thì không hiển nhiên đối với tất cả mọi người, và phân tích đồ thị thuần thục, có năng lực là một trong những điều đó. Đây là một kỹ năng, và giống như tất cả các kỹ năng khác, bạn cần phải luyện tập chăm chỉ và kiên trì. Nhưng kỹ năng này rất đáng để học hỏi. Thực tế là, những nhà đầu tư nào không sử dụng đồ thị kết hợp với nghiên cứu cơ bản sẽ gặp bất lợi nghiêm trọng và có thể mất rất nhiều tiền.

Hầu hết các nhà đầu tư chuyên nghiệp – hoặc chí ít là những nhà đầu tư giỏi nhất – phân tích một cách cẩn thận các mẫu hình cung cầu và các đặc điểm thể hiện trên đồ thị, sau đó đưa ra quyết định dựa trên những gì họ thấy, cùng với những gì họ biết về yếu tố cơ bản của công ty. Hầu hết các chuyên gia đem lại hiệu suất đầu tư cao luôn phối hợp các yếu tố cơ bản mạnh mẽ và các hành động giá trên thị trường, chứ không chỉ một trong hai yếu tố trên. Trong hầu hết các trường hợp, chỉ yếu tố cơ bản không thể cho bạn biết khi nào cổ phiếu dẫn dắt thị trường tạo đỉnh, nhưng quan sát hành động giá và khối lượng bất thường của một cổ phiếu có thể cho bạn biết điều đó.

Happy Live team sưu tầm/elibook

Dành cho nhà đầu tư thích đi theo xu hướng của thị trường để tận dụng cơ hội kiếm tiền

ĐẶT SÁCH NGAY