“Thông thường, khi chúng tôi bỏ thứ gì [trong danh mục đầu tư], nghĩa là chúng tôi đang loại bỏ những sai lầm của Kempton,” Keith Lee cười lớn, nhắc đến Kempton Ingersol, người quản lý danh mục đầu tư của Brown Capital Management, con rể của CEO và người sáng lập công ty, Eddie Brown.

Lee, 59 tuổi, là chủ tịch công ty Brown Capital sở hữu tài sản 12 tỉ đô la Mỹ và quản lý nhóm các nhà quản lý danh mục đầu tư từng được tạp chí Morningstar vinh danh. Là cựu hậu vệ xuất sắc tại ĐH Virginia, Lee đã có thời gian chơi cho đội bóng bầu dục New England Patriots. Tôi chơi “ở hàng ghế dự bị”, ông nói đùa.

Đó là buổi trưa thứ tư và chứng khoán đang trượt dốc. Các nhà quản lý quỹ này đang vui vẻ thoải mái vào thời điểm mà hầu hết các nhà quản lý khác đang phải đối mặt với tình trạng mua lại chứng khoán – đây là minh chứng cho cách tiếp cận khác thường nhằm tìm kiếm các cổ phiếu sinh lời cao của công ty. Brown Capital là một quỹ chọn lọc cổ phiếu theo kiểu cũ chứ không chạy theo các phương thức mới nhất tại phố Wall. Họ săn lùng các công ty phát triển nhanh nhưng trông có vẻ không hấp dẫn. Bạn đã bao giờ nghe nói về Balchem, Bio-Techne, Manhattan Associates, Tyler Technologies hay Veeva Systems chưa? Đó đều là những cổ phiếu hàng đầu tại Brown Capital. Và tất cả những công ty này đều có lợi nhuận dài hạn có thể sánh ngang với lợi nhuận của Apple.

Brown chủ yếu mua các công ty tăng trưởng có doanh thu dưới 250 triệu đô la Mỹ. Cách tiếp cận rất đơn giản: tìm các doanh nghiệp để họ không phải phung phí thời gian, tiền bạc, không gặp khó khăn và tiết kiệm được năng lượng. Sau đó, xác định xem liệu ban quản lý có các kỹ năng thực thi chiến lược tăng trưởng để thúc đẩy sản phẩm hoặc công nghệ của họ xâm nhập vào thị trường mới hay không. Nếu các tiêu chí này được đáp ứng, Brown Capital sẽ mua thật nhiều cổ phiếu của họ và chờ đợi.

Trung bình, chu kỳ lợi nhuận trong quỹ 40-cổ phiếu Small Company Fund của Brown là khoảng mười năm một lần. Bắt đầu từ năm 1992, Brown Capital đã vào đầu tư Cognex Corp, nhà sản xuất thiết bị ghi nhận hình ảnh ở Natick, Massachusetts, khi vốn hóa thị trường của công ty này dưới 200 triệu đô la Mỹ. Hiện nay, cổ phiếu của Cognex Corp chiếm 5% lợi nhuận của quỹ và vốn hóa thị trường của công ty này gần 8 tỉ đô la Mỹ.

Tính từ đầu năm 2019 đến nay, quỹ chủ lực Small Company Fund của Brown đã tăng 21%, vượt trội so với thị trường và đạt lợi nhuận hằng năm trung bình 19% trong mười năm qua. Kể từ khi thành lập vào năm 1992, quỹ này đã tăng gấp 22 lần.

Lee, người khởi nghiệp tại công ty này 28 năm trước, cho biết: “Chúng tôi nhìn nhận công việc của mình cực kỳ nghiêm túc. Chúng tôi chỉ cố gắng không xem trọng chính mình quá mức.”

Văn hóa thân mật của công ty và việc họ cam kết bảo vệ các cổ phiếu tăng trưởng không được yêu thích là sự phản ánh chặng đường đời đáng kinh ngạc của Eddie Brown theo nhiều cách, một trong những câu chuyện tuyệt vời chưa từng được tiết lộ về thành công của người Mỹ gốc Phi ở phố Wall.

Brown, sinh năm 1940 tại Apopka, Florida, con của người mẹ đơn thân 13 tuổi và được ông bà nuôi dưỡng trong một khu vực của thị trấn nơi không có đường trải nhựa, điện hay hệ thống ống nước trong nhà. Ông của Brown làm việc cật lực trên vườn cam quýt gần đó, Brown lúc đó là một cậu bé lái xe tải, và bà của ông là công nhân tại một vườn ươm cung cấp cây philodendron. Bà của Brown đã đưa ông đến vùng Orlando gần đó, chỉ cho ông thấy các nhân viên văn phòng, và giảng giải rằng: “Nếu con tiếp tục đến trường và học hành chăm chỉ, một ngày nào đó con có thể làm việc tại văn phòng giống họ, mặc áo sơ mi trắng đeo cà vạt, và con sẽ không phải làm việc ngoài đồng dưới trời nắng nóng.”

Năm 1955, khi Brown học lớp mười, bà của ông qua đời. Một người bà con lo lắng rằng Eddie sẽ sa ngã theo con đường giống cậu mình (Jake đã vào tù), và đã gọi cho mẹ Brown, khi đó 27 tuổi và đang sống với bạn trai ở Allentown, Pennsylvania, để bà đến đón con trai mình.

Ở phía bắc, các quản nhiệm người da trắng tại trường trung học mới của Brown khi chưa kiểm tra đã đề xuất ông nên học lại lớp mười và theo học một chương trình mỹ thuật công nghiệp, nhưng mẹ Brown muốn con trai mình được đưa vào các khóa học dự bị đại học. Sau khi làm bài kiểm tra năng khiếu cho thấy ông có thể trở thành một kỹ sư giỏi, Brown đã nộp đơn và được nhận vào ĐH Howard, chuyên dành cho người da đen ở Washington, D.C.

Một người phụ nữ giấu tên ở Allentown đã trả học phí, tiền phòng, và sách vở cho Brown tại Howard, nơi ông gặp người vợ tương lai của mình, Sylvia. (Họ đã kết hôn được 56 năm.) Sau khi lấy bằng kỹ sư điện năm 1961, Brown làm việc tại Martin Marietta và sau đó làm kỹ sư tại IBM. Trong khoảng thời gian này, ông phát hiện ra mình có đam mê đầu tư, vì vậy ông đã đăng ký học tại trường kinh doanh Indiana University bằng học bổng. Sau khi tốt nghiệp vào năm 1970, ông nhận việc ở Columbus, Indiana, tại Irwin Management, công ty gia đình do J. Irwin Miller, CEO của Cummins Engine, thành lập. Miller là một trong những nhà tư bản giác ngộ thế kỷ 20, cùng hợp tác với Martin Luther King Jr. để tổ chức cuộc tuần hành tại Washington năm 1963.

Tại công ty này, Brown trở thành một nhà phân tích cổ phiếu. Năm 1973, Charles Shaeffer, chủ tịch của T. Rowe Price, đã đề cử Brown vào vị trí quản lý quỹ tăng trưởng cổ phiếu tiên phong. Ông trở thành quản lý danh mục người Mỹ gốc Phi đầu tiên của công ty vùng Baltimore này. Không lâu sau, Shaeffer, sắp nghỉ hưu, chuyển nhiều tài khoản của mình cho Brown, người đã rất ngạc nhiên khi nhận thấy rất ít khách hàng da trắng bị bất ngờ vì điều này: “Việc đó đã dạy cho tôi bài học. Tiền chỉ có màu xanh, không có màu sắc khác.”

Bước đột phá lớn tiếp theo là vào năm 1979, khi ông xuất hiện thường xuyên trên chương trình nổi tiếng Wall $treet Week được phát sóng hàng tuần của kênh truyền hình PBS cùng với Louis Rukeyser. Uy tín này giúp Brown thành lập công ty riêng vào năm 1983. Ông có được tài khoản đầu tiên, 200.000 đô la Mỹ, qua bức thư gửi đến chương trình. Chủ nhân của bức thư là Geraldine Whittington, cựu thư ký tổng thống Johnson, người Mỹ gốc Phi đầu tiên làm việc tại Nhà Trắng trong vai trò đó. Whittington đã được bồi thường cho một sai sót y tế.

Theo John Rogers, người sáng lập công ty Ariel Investments ở Chicago, “Eddie là hình mẫu có vai trò quan trọng. Việc ông ấy xuất hiện trong chương trình truyền hình nổi tiếng được phát sóng vào tối thứ sáu hằng tuần là một hình ảnh truyền cảm hứng.”

Năm 1992, một đồng nghiệp cũ tại T. Rowe, Robert Hall đã hối thúc Brown ra mắt quỹ Small Company Fund độc đáo, quỹ này sẽ xem xét doanh thu của các công ty thay vì vốn hóa thị trường. Quỹ này do Hall quản lý cùng với Lee, nhanh chóng tập trung đầu tư vào lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, dịch vụ kinh doanh và công nghệ. Họ tránh các mảng mang tính chu kỳ, bất động sản và ngân hàng.

Để có thêm kiến thức trong mảng chăm sóc sức khỏe, các nhà quản lý của Brown đã nhờ các chuyên gia về bộ gen tại ĐH Johns Hopkins gần đó dạy cho họ. Ý tưởng xuất phát từ khắp mọi nơi. Bị đói trong một chuyến công tác ở Trung Tây năm 1998, Lee phát hiện ra Panera Bread khi ông bước vào quán cà phê bánh ngọt thuộc công ty con Saint Louis Bread Company của hệ thống này. Green Mountain Coffee Roasters được phát hiện trong một bài báo khi còn là một công ty bán sỉ nhỏ ở Vermont. Cổ phiếu của công ty này là khoản đầu tư tốt nhất từ trước đến nay, tăng gấp 90 lần cho đến khi được bán vào năm 2012.

“Tôi ước là mình có thể chia sẻ với anh rằng chúng tôi có mọi thuật toán đáng kinh ngạc và một phương thức rất tinh vi,” Lee nói. “Nhưng đây thực sự chỉ là một nghiên cứu cơ bản.”

Không phải tất cả thương vụ đều thành công. Một trong những cổ phiếu hàng đầu tại Brown Capital là của Inogen, nhà sản xuất bình oxy di động dành cho những người mắc bệnh về đường hô hấp có trụ sở ở California, đã bị sụt giảm doanh thu và giảm 76% trong 8 tháng. Trong trường hợp này, Brown Capital có thể đủ khả năng để kiên nhẫn. Mức tăng gần gấp 10 lần trên giá cổ phiếu của quỹ, mà họ bắt đầu mua vào năm 2016, đã thua lỗ hết, nhưng Brown đã bù đắp.

Năm 2013, sau hai thập kỷ đạt lợi nhuận trung bình hằng năm là 14%, quỹ Small Company Fund của Brown Capital đã ngưng nhận các nhà đầu tư mới. Vì vậy, Brown và Lee hiện áp dụng chiến lược của họ đối với các cổ phiếu của công ty nhỏ ít được chú ý ở nước ngoài có doanh thu khởi điểm dưới 500 triệu đô la Mỹ.

Dưới sự quản lý của bốn nhà quản lý danh mục đầu tư, bao gồm Kabir Goyal, 39 tuổi, tốt nghiệp từ MIT, quỹ Small Company Fund quốc tế trị giá 400 triệu đô la Mỹ đã thu lại trung bình 18% mỗi năm trong ba năm qua, so với 10% của các công ty cùng ngành. Lượng cổ phiếu lớn nhất mà quỹ sở hữu là của MercadoLibre, phiên bản Nam Mỹ của Amazon.com, có trụ sở tại Argentina. Công ty này đã tăng gấp năm lần trong thời gian sở hữu ngắn ngủi của Brown.

Hiện có tài sản ít nhất 100 triệu đô la Mỹ, theo ước tính của Forbes, Brown bị phiền lòng vì sự kiện các công ty đầu tư thuộc sở hữu người Mỹ gốc Phi như Holland Capital và Herndon Capital, gần đây phải ngừng hoạt động. Năm 2016, ông đã hoàn tất kế hoạch cổ phần hóa công ty, nghĩa là 36 nhân viên của Brown – 70% trong số họ là cổ đông thiểu số – hiện sở hữu công ty vùng Baltimore. Khi đạt được thành công, Brown bắt đầu quyên tặng tiền của mình, xuất phát từ lòng cảm kích với ân nhân giấu tên ở Allentown. Trong một phần tư thế kỷ qua, ông và Sylvia đã chi hơn 39 triệu đô la Mỹ cho hàng chục tổ chức giáo dục, tôn giáo và nghệ thuật, đặc biệt là ở Baltimore.

“Nghĩa vụ của chúng tôi, những người da màu trong lĩnh vực đầu tư, là phải làm mọi thứ có thể để tuyên truyền rằng đây là một lĩnh vực đầy cơ hội làm giàu,” Brown chia sẻ. “Vấn đề không chỉ là về sự giàu có, mà còn là việc giành được vị thế để rồi làm điều tốt đẹp cho những người khác.”

Nguồn: forbesvietnam.