Là một nhà đầu tư, việc nắm vững cơ chế lợi nhuận của doanh nghiệp là vô cùng quan trọng. Một công ty có doanh thu cao chưa chắc đã có lợi nhuận tốt, và một công ty báo lãi chưa chắc đã có dòng tiền lành mạnh. Vậy làm thế nào để hiểu rõ bức tranh tài chính của một doanh nghiệp? Hãy cùng khám phá!

Giải mã cơ chế lợi nhuận doanh nghiệp

1. Từ doanh thu đến lợi nhuận – Hành trình “biến đổi” dòng tiền

Hãy tưởng tượng một công ty kinh doanh quần áo:

– Doanh thu chính là tổng số tiền thu về từ việc bán hàng.

– Giá vốn hàng bán (COGS) là chi phí để sản xuất hoặc nhập hàng, bao gồm nguyên vật liệu, nhân công và chi phí sản xuất.

– Lợi nhuận gộp = Doanh thu – Giá vốn hàng bán → Chỉ số này cho biết công ty có khả năng tạo ra lợi nhuận từ hoạt động chính hay không.

– Chi phí hoạt động bao gồm chi phí nhân sự, marketing, thuê mặt bằng, vận hành,…

– Lợi nhuận trước thuế = Lợi nhuận gộp – Chi phí hoạt động – Chi phí tài chính

– Lợi nhuận ròng (Net Profit) là số tiền thực sự còn lại sau khi trừ hết mọi chi phí, bao gồm cả thuế thu nhập doanh nghiệp.

2. Biên lợi nhuận – Bí quyết so sánh các doanh nghiệp

Nếu bạn chỉ nhìn vào con số lợi nhuận tuyệt đối, có thể bạn sẽ bỏ lỡ bức tranh lớn hơn. Các nhà đầu tư chuyên nghiệp thường dùng biên lợi nhuận (%) để đánh giá sức khỏe tài chính:

Biên lợi nhuận gộp = (Lợi nhuận gộp / Doanh thu) × 100%

– Phản ánh khả năng sinh lời sau khi trừ đi chi phí sản xuất.

– Nếu biên lợi nhuận gộp quá thấp, có thể doanh nghiệp đang bị cạnh tranh gay gắt.

Biên lợi nhuận ròng = (Lợi nhuận ròng / Doanh thu) × 100%

Cho thấy sau khi trừ tất cả các khoản chi phí, doanh nghiệp thực sự giữ lại bao nhiêu từ mỗi đồng doanh thu.

Ví dụ: Một công ty có biên lợi nhuận ròng 20% nghĩa là cứ 100 đồng doanh thu, họ có được 20 đồng lợi nhuận sau thuế. Việc so sánh biên lợi nhuận giữa các doanh nghiệp cùng ngành sẽ giúp bạn đánh giá doanh nghiệp nào vận hành hiệu quả hơn.

3. Tăng trưởng doanh thu – công ty có đang phát triển?

Nếu một công ty báo lợi nhuận cao nhưng doanh thu không tăng trưởng, điều đó có thể là dấu hiệu của sự bão hòa. Vì vậy, nhà đầu tư cần theo dõi:

– Tăng trưởng doanh thu (%) = [(Doanh thu năm nay – Doanh thu năm trước) / Doanh thu năm trước] × 100%

– Tăng trưởng lợi nhuận ròng (%) = [(Lợi nhuận ròng năm nay – Lợi nhuận ròng năm trước) / Lợi nhuận ròng năm trước] × 100%

Một công ty có doanh thu và lợi nhuận ròng tăng trưởng ổn định chứng tỏ họ đang mở rộng kinh doanh bền vững. Ngược lại, nếu lợi nhuận tăng trưởng nhưng doanh thu giảm, có thể công ty đang cắt giảm chi phí thay vì mở rộng thị phần – cần cẩn trọng!

4. Dòng tiền – “sự sống còn” của doanh nghiệp

Lợi nhuận chỉ là con số kế toán, còn tiền mặt mới là thứ quyết định doanh nghiệp có thể tồn tại hay không!

– Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh (OCF – Operating Cash Flow): Cho biết công ty có tạo ra tiền mặt từ hoạt động chính hay không.

– Dòng tiền tự do (FCF – Free Cash Flow): Số tiền còn lại sau khi trừ chi phí đầu tư (CAPEX). Nếu FCF âm liên tục, công ty có thể đang vay nợ để duy trì hoạt động.

Một doanh nghiệp có lợi nhuận nhưng dòng tiền âm có thể đang gặp vấn đề thu hồi công nợ hoặc phụ thuộc quá nhiều vào vốn vay.

5. ROE & ROA – Đánh giá hiệu suất sinh lời

Nếu bạn đầu tư vào một doanh nghiệp, bạn sẽ muốn biết họ đang tạo ra bao nhiêu lợi nhuận từ vốn đầu tư của bạn. Đây là lúc cần đến ROE và ROA, giúp bạn so sánh hiệu suất giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành:

– ROE (Return on Equity) = (Lợi nhuận ròng / Vốn chủ sở hữu) × 100%

Chỉ số quan trọng đánh giá khả năng tạo lợi nhuận từ vốn cổ đông. ROE cao thể hiện doanh nghiệp sử dụng vốn hiệu quả.

– ROA (Return on Assets) = (Lợi nhuận ròng / Tổng tài sản) × 100%

Cho thấy doanh nghiệp có đang sử dụng tài sản để tạo ra lợi nhuận hay không.

ROA thấp có thể là dấu hiệu doanh nghiệp có nhiều tài sản nhưng không khai thác hiệu quả.

Tóm lại, thay vì chỉ nhìn vào doanh thu hay lợi nhuận, hãy phân tích tổng thể bức tranh tài chính của doanh nghiệp. Hãy đầu tư thông minh bằng cách nắm vững cơ chế lợi nhuận doanh nghiệp – đó là chìa khóa để thành công trên thị trường chứng khoán!

Happy Live Team

Có thể bạn quan tâm ấn phẩm bán chạy nhất của Happy Live

Ngày đòi nợ – Phil Town

ĐẶT SÁCH