Trong phương pháp 4M, chúng ta sẽ tìm hiểu một doanh nghiệp bền vững có kế hoạch giữ cho đối thủ mãi ở phía sau hít khói. Chúng ta gọi phẩm chất này là Moat, tức “con hào kinh tế” hay còn gọi là lợi thế cạnh tranh.

Lợi thế cạnh tranh là gì?

“Con hào kinh tế” (Moat) nói lên tính bền vững của một doanh nghiệp, nó là lợi thế cạnh tranh của công ty so với các đối thủ cùng ngành. Giống như con hào quanh các lâu đài giúp bảo vệ tòa lâu đài, “con hào kinh tế” vững chãi giúp bảo vệ một công ty.

Lợi thế này có thể có được bằng việc tạo ra 1 giá trị lớn hơn, tốt hơn cho khách hàng; hoặc sản xuất và quảng cáo sản phẩm với một mức giá thấp hơn, trong khi vẫn giữ được lợi ích tương đương cho khách hàng.

Doanh nghiệp thành công luôn làm sản sinh ra những đối thủ cạnh tranh muốn giành lấy lợi nhuận và “miếng bánh béo bở” trong thị phần của mình.

Điều này xảy ra ở bất kỳ một ngành nghề nào.

Khi có 1 (hoặc 1 vài) doanh nghiệp chiếm lĩnh thị phần ở 1 lĩnh vực nào đó, họ sẽ giành được một mức tỷ suất lợi nhuận cao khi đang có ít sự cạnh tranh.

Và như 1 điều hiển nhiên, sẽ hấp dẫn những đối thủ cạnh tranh khác gia nhập thị trường. Những đối thủ mới sẽ là nguy cơ làm giảm biên lợi nhuận và thị phần của doanh nghiệp theo thời gian.

Kết quả sau một thời gian cạnh tranh Chỉ có một số ít những doanh nghiệp còn lại.

Những doanh nghiệp này giành được phần lớn thị phần và duy trì khả năng gia tăng thị phần theo thời gian nhờ ưu thế cạnh tranh của mình trong ngành.

Với Warren Buffett, ông luôn coi lợi thế cạnh tranh là yếu tố bắt buộc phải có trong mỗi quyết định mua của mình.

Buffett luôn mua những doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh rất lớn bao quanh. Lợi thế này làm cho những đối thủ sẽ gặp phải rất nhiều khó khăn để có thể giành được thị phần.

Nhưng trên hết…

Buffett luôn muốn đảm bảo rằng ban lãnh đạo của doanh nghiệp sẽ tiếp tục củng cố và làm cho lợi thế cạnh tranh đó ngành càng lớn mạnh và bền vững.

5 loại con hào kinh tế, mà nhà đầu tư không nên bỏ qua

Bài viết này Happy Live sẽ hướng dẫn đầy đủ và chi tiết nhất giúp bạn xác định và đánh giá lợi thế cạnh tranh bền vững của một doanh nghiệp.

Khi đầu tư chứng khoán…Lợi thế cạnh tranh bền vững chính là trọng yếu quyết định đến khả năng thành công trong khoản đầu tư của bạn dài hạn.

Thực tế, bạn có thấy lợi thế cạnh tranh chính là tài sản vô hình, giúp những doanh nghiệp ở thị trường chứng khoán Việt Nam như FPT. HPG hay PNJ luôn đứng vững trước đối thủ và duy trì được tỷ suất lợi nhuận ở mức cao trong dài hạn…và cổ phiếu của những doanh nghiệp này cũng giúp nhà đầu tư nhận được những khoản lợi nhuận khổng lồ.

Là những thứ mà doanh nghiệp đang có lợi thế hơn so với đối thủ. Lợi thế này có thể có được bằng việc tạo ra 1 giá trị lớn hơn, tốt hơn cho khách hàng; hoặc sản xuất và quảng cáo sản phẩm với một mức giá thấp hơn, trong khi vẫn giữ được lợi ích tương đương cho khách hàng.

1. Thương hiệu

Một sản phẩm bạn sẵn lòng chi nhiều tiền hơn để mua vì bạn cảm thấy an tâm khi lựa chọn thương hiệu uy tín và bạn tin tưởng vào thương hiệu đó.

Ví dụ: Sữa Vinamilk, Thép Hòa Phát, Điện thoại Iphone, …

2. Bí mật kinh doanh (còn gọi là bí phương)

Một công ty có bản quyền sáng chế hoặc bí mật thương mại làm cho việc trực tiếp cạnh tranh với họ trở nên bất hợp pháp hoặc rất khó khăn.

Ví dụ: Vicostone, Coca-Cola (công thức bí mật), Intel (chip), Các doanh nghiệp có các quyền sở hữu trí tuệ, Các bằng sáng chế,…

3. Phí sử dụng

Một công ty có quyền khống chế thị trường – Nếu bạn muốn sử dụng đường, bạn phải đóng “phí sử dụng đường bộ”.

Ví dụ: Các doanh nghiệp BOT xây dựng cầu đường để thu phí, Các công ty quảng cáo, các công ty điện nước….

4. Chuyển đổi

Một công ty đã trở thành một phần trong cuộc sống của bạn mà việc chuyển đổi chỉ đem lại cảm giác khó chịu, phiền phức cho chính bạn.

Ví dụ: Người tiêu dùng Iphone đã quen thì khi chuyển sang các thiết bị điện thoại Android sẽ phải tìm hiểu lại từ đầu (phần mềm, hệ điều hành, thao tác, ứng dụng,…) làm họ khó chịu, mất thời gian và công sức và ngược lại.

5. Giá thấp

Một công ty có thể định giá sản phẩm của mình ở mức rất thấp để không ai có thể cạnh tranh nổi.

Ví dụ: Big C Việt Nam, Hòa Phát, Home Depot, …

Trên đây là 5 loại lợi thế cạnh tranh mang tính định tính. Và trong đầu tư, chúng ta vẫn cần những con số để đánh giá.

5 chỉ số tài chính để minh chứng cho một “con hào kinh tế” bền vững

Song song với 5 loại “con hào kinh tế” thì chúng ta còn có 5 “chỉ số tài chính và nợ”. 5 “chỉ số tài chính và nợ” là những yếu tố định lượng để xác định một doanh nghiệp có đang sở hữu một con hào kinh tế bền vững.

ROIC – Hệ số thu nhập trên tổng vốn đầu tư

Là hệ số thu nhập trên vốn đầu tư cho biết một công ty sử dụng tiền của mình để tạo ra lợi nhuận như thế nào. Bằng việc so sánh lợi tức đầu tư của một công ty với chi phí vốn bình quân gia quyền (WACC) cho thấy liệu vốn đầu tư có được sử dụng hiệu quả hay không. Biện pháp này còn được gọi đơn giản là “tỉ lệ hoàn vốn” (Return on invested capital) lượng tiền mà công ty làm ra mỗi năm trên số vốn đã bỏ ra để đầu tư.

ROIC nên lớn hơn hoặc bằng 10%

4 chỉ số phát triển của một doanh nghiệp 

1. Lợi nhuận sau thuế (earnings)

2. Doanh thu thuần (sales)

3. Giá trị sổ sách (equity)

4. Tiền mặt (cash)

4 chỉ số phát triển của một doanh nghiệp tăng trưởng ít nhất 10%.

Nợ: Nợ dài hạn lý tưởng nhất là không có nợ, nhưng nếu có, thì số nợ đó không được lớn quá lợi nhuận của 3 năm.

Đặc biệt, nhà đầu tư có thể xem xét và đánh giá các chỉ số tài chính này tại phần mềm Kungfu Stocks Pro, đăng ký tại đây: https://bit.ly/Kungfu-Stocks-Pro

Ngoài ra, có một số chỉ báo tài chính khác mà nhà đầu tư cũng nên quan tâm và tìm hiểu: 

ROA (Return On Assets) – Tỷ số lợi nhuận trên tài sản

ROA là tỷ số lợi nhuận trên tài sản.

Cách tính: Lợi nhuận sau thuế/ tổng tài sản

Ý nghĩa: Với một đồng tài sản đầu tư ban đầu, công ty có thể tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận.

Và là một tỷ số tài chính dùng để đo lường khả năng sinh lợi trên mỗi đồng tài sản của doanh nghiệp. ROA thể hiện mức độ hiệu quả khi sử dụng tài sản của doanh nghiệp.  ROA càng cao thì khả năng sử dụng tài sản càng có hiệu quả. Những cổ phiếu có ROA cao sẽ là những cổ phiếu được ưa chuộng hơn. Và tất yếu những cổ phiếu có chỉ số ROA cao cũng có giá cao hơn.

Chỉ số ROA bao nhiêu là tốt?

Điều này phụ thuộc vào: Lĩnh vực mà công ty đang hoạt động

Các ngành khác nhau thường có những đặc điểm khác nhau về cơ cấu tài sản. Với các công ty hoạt động trong ngành công nghiệp nặng như: Thép, Xi măng,… thường yêu cầu tài sản cố định rất lớn. Do đó chỉ số ROA tương đối thấp.

Ngược lại, những công ty trong ngành công nghệ thông tin, hàng tiêu dùng,… không yêu cầu quá lớn tài sản cố định để vận hành, thường có chỉ số ROA cao.

Thật khập khiễng nếu bạn so sánh ROA của các công ty hoạt động ở các ngành khác nhau. Vậy nên hãy so sánh ROA với các đối thủ trong cùng 1 ngành 

Hãy tham khảo chỉ số ROA của các công ty đối thủ cùng ngành (có thể tham khảo trên KungFu Stocks Pro)

Doanh nghiệp có chỉ số ROA lớn hơn so với trung bình ngành là một dấu hiệu tốt cho thấy doanh nghiệp đang quản trị tài sản hiệu quả.

Tuy nhiên, so sánh với các đối thủ cạnh tranh thì chưa đủ, mà con cần so sánh với chính doanh nghiệp đó trong quá khứ, để biết liệu công ty có hoạt động tốt lên hay không. Chỉ số ROA tăng trưởng qua các năm và cao hơn so với trung bình ngành là tốt.

Tuy nhiên không có chỉ số nào là hoàn hảo, bạn nên kết hợp sử dụng ROA với các chỉ số tài chính khác để thấy rõ hơn bức tranh tài chính của doanh nghiệp.

ROE (Return On Equity) – Tỷ số lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu

Chỉ số ROE thể hiện mức độ hiệu quả khi sử dụng vốn của doanh nghiệp, hay nói cách khác một đồng vốn bỏ ra thì được bao nhiêu đồng lời. 

Về mặt lý thuyết, ROE càng cao thì khả năng sử dụng vốn càng có hiệu quả. Những cổ phiếu có ROE cao thường được nhà đầu tư ưa chuộng hơn. Và tất yếu những cổ phiếu có chỉ số ROE cao cũng có giá cổ phiếu cao hơn.

Khi đánh giá ROE, bạn cũng nên đánh giá điều sau :

ROE < Lãi vay ngân hàng: vậy nếu công ty vay ngân hàng thì lợi nhuận tạo ra cũng chỉ để trả lãi vay ngân hàng mà thôi.

ROE > Lãi vay ngân hàng: thì chúng ta phải đánh giá xem công ty đã vay ngân hàng và khai thác hết lợi thế cạnh tranh trên thương trường chưa, nhằm xem xét công ty này có khả năng tăng  ROE trong tương lai hay không.

Ngoài ra, ROE cao duy trì trong nhiều năm cũng thể hiện lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp, những doanh nghiệp có năng lực cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh cao, hay độc quyền thường có chỉ số ROE rất cao.

Chỉ số ROE bao nhiêu là tốt?

Một trong những tiêu chí đánh giá công ty có đủ năng lực tài chính theo chuẩn quốc tế, thì  chỉ số ROE phải đạt mức tối thiểu 15%.

Ngoài ra, bạn cũng nên quan tâm đến yếu tố động của ROE, tức là ROE có xu hướng tăng hay giảm, tuy nhiên bạn không nên nhìn vào xu hướng tăng giảm một cách vô hồn, mà còn nhìn vào yếu tố tác động đến ROE để phân tích, Chỉ số ROE được tạo nên từ tích của 3 yếu tố: lợi nhuận biên, vòng quay tài sản, đòn bẩy tài chính.

Ngoài ra, để có thể hạn chế rủi ro mất tiền cho nhà đầu tư mới thì bạn nên cân nhắc dành ra 3 ngày để tham gia lớp học Kungfu Chứng Khoán – tại lớp học, nhà đầu tư sẽ được thực hành đầu tư với những doanh nghiệp Việt Nam ở thời điểm hiện tại để học cách đọc báo cáo tài chính, định giá và xác định rủi ro tài chính của từng doanh nghiệp Việt Nam một cách hiệu quả. Ngoài ra, nhà đầu tư sẽ được tìm hiểu những điểm mua-bán và các quy tắc đầu tư đặc thù cho thị trường Việt Nam từ thầy Thái Phạm – người đã có hơn 18 năm kinh nghiệm trong hoạt động đầu tư. 

 >> Đăng ký và nhận ưu đãi học phí của Kungfu Chứng Khoán tại đây: http://bit.ly/khoa-hoc-kungfu-chung-khoan

Happy Live Team sưu tầm và tổng hợp

Có thể bạn quan tâm ấn phẩm bán chạy nhất của Happy Live

Ngày đòi nợ – Phil Town

ĐẶT SÁCH NGAY