8h tối, bóng 1 gã đầu bù tóc rối còn đang ngồi suy tư trên ghế bành

“Hôm nay là ngày làm việc cuối cùng của ta tại Microsoft, từ mai Ballmer sẽ thay ta tiếp quản công ty. Con thuyền Microsoft sẽ vẫn tiến lên phía trước. Ta nhớ thời kỳ mới lập nghiệp, báo chí nói thành công của ta là do may mắn vớ được hợp đồng béo bở với IBM. Họ chẳng hiểu gì cả. Họ tưởng là dễ dàng hay sao khi lúc đó đã có gã Steve Jobs với hệ điều hành Macintosh, dễ dàng hay sao mà mấy tay đầu có sạn ở IBM lại để ta nẫng tay trên miếng bánh béo bở vậy? Hmm, trên đời đâu có chuyện cổ tích như vậy. Ta còn nhớ khi đó …”

1980, Havard, ngày thứ 1

“Ta vừa đọc được tin tức trên 1 tờ báo sáng nay nói rằng IBM đang tìm đối tác phát triển hệ điều hành cho máy tính PC của họ. Thật là 1 thời cơ tốt. Chẳng phải lão giáo sư Kildall trong trường đang sở hữu hệ điều hành CP/M đó sao. Ta có thể làm người trung gian. Alo, IBM đó hả! Tôi có người mà quý vị cần tìm đây.”

1980, Havard, ngày thứ 2

“Khốn kiếp thật. Lão Kildall không chịu bán CP/M cho IBM. Lão nói tại sao phải bán khi lão có thể thành lập công ty máy tính riêng và thu về hàng triệu đô la. Thật là 1 lão già thiển cận. Ta không thể bỏ qua cơ hội này. Phải gọi cho gã bạn thân của ta Paul Allen. Hắn là trùm về kỹ thuật.”

1980, Havard, ngày thứ 3

“Alo, IBM đó hả! Tôi và Paul Allen có thể có thứ mà quý vị cần sau 6 tháng nữa. Quý vị cần cho chúng tôi thời gian. Cái gì, tại sao phải hợp tác với 2 đứa sinh viên hả? Chúng tôi là những sinh viên giỏi nhất từ 1 đại học giỏi nhất. Chẳng phải những gì tốt đẹp nhất trên thế giới này đều từ Havard mà ra sao? Quý vị không thể deal với Kildall được đâu. Căn bản là lão không chịu bán. Còn gã Steve Jobs ở Apple hả, gã đó có tham vọng sản xuất máy tính riêng. Quý vị phải tự làm lấy thôi. Và, thay vì tự làm lấy, tại sao không thử để mắt đến những gì chúng tôi có thể làm cho quý vị? OK, 1 buổi demo vào 6 tháng nữa. 4 tháng!. OK, OK, excellent. You’ll get it”

1980, tháng thứ 4

“Đã tới tháng thứ 4 rồi, ta và Allen vẫn chưa viết xong hệ điều hành. Tất cả những gì có được hiện tại chỉ là bộ biên dịch BASIC của Allen. Ta thật quá liều lĩnh khi thành lập công ty Traf-O-Data. Ta sắp phá sản rồi sao!”

Những ngày tiếp theo

“Allen vừa phát hiện 1 công ty nhỏ tên là Seatle Computers vừa phát triển xong 1 hệ điều hành QDOS. Hệ điều hành này rất thô sơ nhưng chạy được trên IBM PC. Họ có thể bán toàn bộ bản quyền QDOS với giá 150.000 $ Ta biết 1 người có thể lo được vụ này – Balmer. Nhưng trước tiên cần thuyết phục hắn bỏ học cái đã.”

Giờ G

“Balmer đã mua được QDOS với giá 75.000 $. Hắn quả có tài bán hàng bẩm sinh. Ta có thể gặp IBM được rồi. Nhưng trước tiên cần đổi tên công ty cho nó oai cái đã. Đúng rồi, MicroSoft, MicroSoft, hahaha”

1980, IBM Headquarter

“IBM đề nghị mua đứt DOS. Nhưng ta đã offer họ bán theo license 6$ trên mỗi máy họ bán ra. Họ đồng ý ngay như sợ ta đổi ý. Ta biết họ nghĩ trong đầu rằng ta là thằng ngu. Vì cả nước Mỹ hiện nay chỉ có vài ngàn máy tính thì số tiền ta thu được từ bán license ít hơn nhiều so với tiền mua đứt. Một thằng sinh viên ngu đần không biết gì về thị trường. Một máy tính vài chục ngàn đô mà ta chỉ lấy có 6 đô. Họ đâu có biết chính họ mới là những thằng ngu. Họ chỉ thấy được vài năm. Còn tầm nhìn của ta là vài chục năm.”

1984 (1)

“Doanh số bán PC của IBM đã đạt 1 triệu chiếc. Chính họ cũng không ngờ tới con số này. Ta thì ta không bất ngờ. PC là 1 hệ thống mở. Nó tạo điều kiện cho các nhà sản xuất phần cứng khác cùng tham gia. Nó khác với các hệ thống đóng như máy trạm Unix hay Macintosh. Ta đã nhìn thấy điểm này từ ngày đọc bản vẽ PC tại đại bản doanh IBM. Giờ ta đã có 6 triệu đô. Bọn Time vừa gọi ta là doanh nhân trẻ thành đạt. Thật buồn cười. Với ta, tất cả mới bắt đầu”

1984 (2)

“Doanh số bán của Macintosh vẫn còn rất lớn. Steve Jobs quả là 1 đối thủ đáng gờm. Ta cần phải tiêu diệt hắn. Hắn là 1 người có đầu óc đẹp, nhưng không phải là 1 đầu óc mở. Đây là điểm yếu của hắn. Ta sẽ tạo 1 môi trường phát triển trên DOS bằng ngôn ngữ BASIC để cho mọi người có thể tự do phát triển phần mềm trên DOS. Và, phần còn lại của thế giới sẽ giúp ta tiêu diệt hắn. Steve Jobs, ngày mà mày cuốn gói khỏi Apple sẽ không còn lâu nữa đâu.”

Cuối 1984

“Steve Jobs vừa bị đuổi khỏi Apple sáng nay. Cảm giác bị đuổi khỏi công ty do mình sáng lập ra chắc không dễ chịu gì. Hắn bị buộc phải bán lại toàn bộ cổ phần. Thị phần của Macintosh giờ đã quá nhỏ chẳng thể làm gì ta được nữa. Uổng công hắn lặn lội qua Ấn Độ học thiền và Yoga mà đầu óc chẳng cởi mở được chút nào cả. Dù sao cũng cảm ơn hắn đã cho ta có ý tưởng về con chuột máy tính.”

1985

“IBM vừa điện cho ta sáng nay. Chúng có ý định phát triển 1 hệ điều hành mới có giao diện người dùng tên là OS/2 và muốn ta outsource cho chúng. Đúng là bọn khốn, vắt chanh bỏ vỏ. Nếu ta đồng ý thì ta sẽ chỉ là kẻ làm công cho chúng, chúng sẽ có quyền sở hữu hệ điều hành. Nhưng nếu ta không đồng ý thì chúng sẽ hất cẳng ta để tìm 1 đối tác khác. Với tiềm lực của IBM thì chúng hoàn toàn có thể phát triển riêng cho mình 1 hệ điều hành. Ta phải làm sao đây? Chẳng lẽ mọi nỗ lực của ta tới đây là chấm dứt. Không, phải thông minh hơn bọn chúng, phải thông minh hơn bọn chúng! …”

1986

“Ta đã cố trì hoãn, bằng cách viện cớ nâng cấp DOS lên các version tiếp theo. Nhưng không được rồi. IBM đã lên xong plan cho OS/2. Nếu bây giờ ta không outsource cho chúng thì ta sẽ mất hết. Ta sẽ ký hợp đồng với chúng nhưng ta sẽ tương kế tựu kế”

1986->1989

“Trong thời gian làm OS/2 cho IBM, ta đã bí mật cho phát triển thêm 1 hệ điều hành mà ta gọi là Windows. Ta chỉ làm cho OS/2 vừa đủ tốt và kéo dài dự án đủ lâu để Windows hoàn thành. Một chức năng nếu ta làm cho Windows 10 phần thì ta chỉ làm cho OS/2 5,6 phần. Ta biết ta đang đùa với lửa. IBM đang độc quyền về phần cứng. Nếu phát hiện ra sự phản bội này, thì thế hệ phần cứng tiếp theo của IBM có thể sẽ không tương thích với Windows. Tuy nhiên, nếu ta tiên đoán không lầm, 3 năm nữa sẽ có biến động lớn trong thị trường phần cứng. Nếu ta sai, thì 3 năm nữa là ngày giỗ của ta”

1989

“Ta đoán không sai, hiện nay đã có rất nhiều hãng đã sản xuất được PC, IBM không còn giữ thế độc quyền phần cứng nữa. Trời đã giúp ta.”

1990 (1)

“Sáng nay là lễ khai trương OS/2. Chúng có mời nhưng ta không tham dự. Ta đã transfer toàn bộ source code OS/2 cho IBM. Chúng hí hửng lắm vì đã nắm được technology và đã có thể hất cẳng ta. Bọn ngu thường hay lạc quan. Cứ cho chúng lạc quan thêm vài tháng nữa cũng không sao. Đôi khi cũng cần nhân đạo xíu.”

1990 (2)

“Windows đã được tung ra thị trường sáng nay. Bọn IBM á khẩu không nói được lời nào. Tất nhiên là bọn chúng điên lên, chúng chửi ta là đồ ăn cắp, đồ phản bội. Nghe đâu chúng sắp khởi kiện ta. Nhưng vô ích thôi. Ta đã nghiên cứu rất kỹ luật, phần mềm thời điểm này vẫn là 1 khái niệm xa lạ và hoàn toàn chưa được đưa vào trong luật. Vì vậy, ta có làm gì cũng không thể bị xét xử”

1990 (3)

“Bọn IQ cao ở IBM lại giở trò lobby chính phủ về luật bảo vệ tài sản phần mềm để chuẩn bị kiện ta tiếp. Tưởng gì, trò này ta đối phó dễ ợt. Để dự luật này được thông qua tại Thượng viện, chí ít cũng phải 2 năm nữa. Mà luật thì không được hồi tố. Vậy version tiếp theo của Windows ta chỉ cần viết lại từ đầu với source code mới toanh không dính dáng gì đến OS/2. Còn version hiện tại ta chỉ cần ngưng support và loại nó ra khỏi thành phần tài sản của công ty ngay trước ngày luật thông qua. Tuy nhiên, ta phải làm nhanh lên, ta chỉ có 2 năm. Từ đây đến 2 năm nữa là quá đủ để ta chiếm toàn bộ thị phần thế giới. Cuộc chiến ngã ngủ rồi!”

1992

“90% thị phần, 4 tỷ phú, 12000 triệu phú, tất cả trong 1 công ty – Microsoft. Còn lời gì để nói nữa không? Lần đầu tiên trong bao nhiêu năm, bọn Time gọi đúng về ta: người giàu nhất hành tinh”

1993

“Sáng nay, trong, hội nghị, có 1 tay rất trẻ tên là Marc Andreesen lên phát biểu. Nghe đâu hắn là tác giả của 1 phần mềm khỉ gió nào đó tên là Netscape Navigator. Hắn mới 22 tuổi mà đã có trong tay 130 triệu $. Não tốt thật! Hồi ta bằng tuổi hắn ta mới chỉ có 6 triệu $. Tuy ta không hiểu hết những gì hắn nói, về cái Internet khỉ gió và trình duyệt khỉ khô gì đó nhưng có vẻsd là hắn nói có lý. Nếu không thì hắn đã không bán được nhiều tiền thế. Ta không thể coi thường gã này. Bài học về IBM vì coi thường ta mà thất bại vẫn còn sờ sờ ra đó. Bây giờ ta cũng sợ nữa. Ta có thể dùng những kẻ thông minh nhưng đối với những kẻ quá thông minh thì ta phải tiêu diệt. Hmm, Marc Andreesen! Netscape …”

1993 (2)

”Ta sẽ cho phát triển 1 trình duyệt tên là Internet Explorer. Nó sẽ được cài sẵn trên Windows và hoàn toàn miễn phí. Ta cũng sẽ bí mật cài mã độc trên Windows để khi Netscape tải dữ liệu từ card mạng thì nó sẽ chậm hơn 1 chút so với Internet Explorer. Như vậy, người dùng sẽ chán ngán khi dùng Netscape. Ta sẽ chi hàng tỷ đô la cho dự án này. Với số tiền lớn như vậy thì cho dù có đưa cho 1 đứa đầu đường xó chợ, nó cũng sẽ cho ta 1 trình duyệt tốt nhất thế giới. “

1994

“Trắng án. Tòa không có căn cứ để xác định xem IE là 1 tiện ích được gắn thêm vào Windows hay là 1 sản phẩm rời. Tất cả chỉ là tranh cãi về câu chữ của bọn luật sư. Giờ Netscape phải bồi thường án phí và tổn hại thương hiệu mà chúng đã gây ra cho ta khi dám khởi kiện ta vi phạm luật chống độc quyền. Người khác thì sẽ mua lại công ty của chúng. Chứ ta thì cứ để mặc cho chúng phá sản. Cho chúng biết ta đánh bại chúng không phải vì tiền. Ngay cả khi Netscape die rồi, ta cũng sẽ tiếp tục cho miễn phí IE. Cổ đông chửi ta gàn dở cũng mặc kệ, có ngon thì bán cổ phiếu của Microsoft đi. Thách bọn chúng cũng không dám bán”

1994 (2)

“Con mồi tiếp theo là WordPerfect. Chúng đang dẫn đầu thị trường xử lý văn bản với 30% thị phần. Ta sẽ chi 1 tỷ đô la phát triển Microsoft Word để nghiền nát chúng. Bọn cổ đông điên lên khi nghe tin này, chúng chất vấn ta tại sao không mua lại WordPerfect. Chúng nói ta là “kẻ thích tấn công vào các pháo đài kiên cố”. Bọn chúng không hiểu ta, nếu ta mua lại WordPerfect thì ta chỉ có 30% thị phần. Mà đích đến của ta là 100%. Ta không chấp nhận con số nào khác. Đối với ta, hoặc là 100%, hoặc là zero. Dĩ nhiên, không có công ty nào chịu bán cho ta khi đã đạt 100% thị phần. Nên muốn đạt tới cái đích đó, chỉ còn cách tiêu diệt hết. Phải là hạng nhất! Đối với ta hạng nhì là 1 sự nhục nhã. Loại vận động viên nào chỉ mơ huy chương bạc trong khi cả thế giới đều khao khát huy chương vàng?”

1995

“Kẻ thù của ta giờ đã có vô số. Ta gọi bọn chúng là NOISE (tiếng ồn): Netscape, Oracle, IBM, Sun, Everybody else. Bọn này lúc nào cũng cầu cho ta chết. Ngày nào mà chúng không viết báo chửi ta là chúng ăn cơm không thấy ngon! Xem nào, bọn chúng là như thế nào trong mắt ta:

Netscape: tên Marc Andreesen thông minh trong việc nhà nhưng dốt nát trong việc đời.

Oracle: tên mê gái Larry Ellison. Nghe đâu hắn vừa mất hợp đồng vì dám sờ mông thư ký của đối tác trong cuộc họp.

IBM: bọn giám đốc lúc nào cũng đi khắp nơi rao giảng về triết lý và đạo đức kinh doanh. Ta là ta ghét bọn tự bốc thơm này nhất. Đối với ta, những kẻ lúc nào cũng cao giọng ra vẻ đạo đức, thần thánh là những kẻ đồi bại nhất. Ta chẳng cần thằng nhà báo nào nâng bi cả. Chúng muốn khen ta cũng được mà chửi ta cũng được.

Sun: tên Scott McNealy luôn xử sự theo tình cảm. James Gosling là nhân tài mà hắn không biết trọng dụng lại đi cất nhắc mấy gã trong đội bóng khúc côn cầu của hắn lên làm manager.

Everybody else: này còn ai muốn chửi ta nữa thì làm ơn đừng dùng Windows và Word nữa rồi hẵn chửi ta. Ta đâu có năn nỉ bắt chúng xài.

Đấy, những kẻ đã bị ta đánh bại có những gã lãnh đạo như thế đấy. Như thế thì chạy theo ta cũng đã hụt hơi rồi. Nói gì đến việc đánh bại ta.

2006 (1)

“Sáng nay, 1 tay phóng viên vừa hỏi ta: Điều gì làm ông lo lắng nhất sau khi rời khỏi Microsoft? Ta trả lời điều ta lo lắng nhất là nhiều kẻ ở Microsoft chưa từng biết thất bại là gì. Tay phóng viên có vẻ không hiểu. Nhiều người trong đội ngũ quản lý của Microsoft quả là từ đó đến giờ chưa từng thất bại. Chúng sinh ra từ những gia đình khá giả, không phải lo gì về tài chính. Chúng tốt nghiệp từ các trường danh tiếng Yale, Stanford, Havard. Chúng có bằng MBA. Vừa ra trường, chúng đã được nhận vào Microsoft. Các dự án do chúng quản lý chưa từng thất bại. Những kẻ như thế, khi chúng gặp thất bại lần đầu tiên, chúng sẽ xuống dốc không phanh, còn nhanh hơn cả tốc độ mà chúng leo lên.”

2006 (2)

“Cơ sở lo lắng của ta là có lý. 5 năm trở lại đây, Microsoft ngày càng có dấu hiệu chững lại. Google ngày càng lớn mạnh và bành trướng trên mọi lĩnh vực. Ở thung lũng Silicon, cứ 10 ngày ta lại phải cập nhật xem có bao nhiêu gã vừa mới khởi nghiệp trong gara. Mấy kẻ đó còn đáng sợ những CEO của các công ty đang thống lĩnh thị trường. Nếu ta còn tiếp tục ở lại Microsoft, ta sẽ ở vào vị trí của IBM xưa kia. Người khôn phải biết dừng đúng lúc.”

Redmond, 2006, 9h tối

“Sự nghiệp của ta kẻ ca ngợi cũng nhiều mà người căm ghét cũng không ít. Mười mấy năm là người giàu nhất thế giới làm nhiều kẻ càng tức tối. Ta biết chúng nghĩ trời đã sinh ra chúng sao còn sinh ra ta. Ta thì nghĩ trái lại, người như ta mà không giàu nhất thế giới thì ông trời quả không có mắt. Nhờ có những người như ta và Warren Buffet mà tư tưởng Mỹ mới có khả năng lan tỏa khắp thế giới như hiện nay. Cả thế giới muốn đến Mỹ cũng vì điều đó. Nếu người như ta mà trắng tay, phá sản thì ta là người đầu tiên không còn tin vào nước Mỹ. Đã quá trễ rồi. Đến lúc ta phải về với vợ ta, Melinda. Microsoft, tiến lên, con đường phía trước, con đường phía trước …”

Bonus

Nguồn: Luân Nhan Thế

Có thể bạn quan tâm: Tuyệt kỹ giao dịch bằng đồ thị nến Nhật

“Bộ vuốt” phân tích đồ thị cho những góc nhìn độc nhất về sức khỏe thị trường và những tín hiệu đảo chiều sớm

ĐẶT SÁCH