Đã bao giờ bạn có một khoản tiền dù không quá lớn, bạn muốn đầu tư sinh lời từ khoản tiền đó nhưng lại không có đủ kiến thức chuyên môn? Liệu chúng ta có nên bỏ tiền vào quỹ đầu tư?

Quỹ đầu tư là gì ? 

Qũy đầu tư hay quỹ đại chúng là quỹ huy động vốn từ nhà đầu tư để đầu tư vào các loại tài sản tuân thủ theo mục tiêu được xác định. Nói một cách khác, Quỹ đầu tư là định chế tài chính trung gian phi ngân hàng thu hút tiền nhàn rỗi từ các nguồn khác nhau để đầu tư vào các cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ, hay các loại tài sản khác. 

Tất cả các khoản đầu tư đều được quản lý chuyên nghiệp, chặt chẽ bởi công ty quản lý quỹ, ngân hàng giám sát và cơ quan thẩm quyền. 

Nhà đầu tư thường hay có sự nhầm lẫn giữa quỹ đầu tư và công ty quản lý quỹ. Xét về chức năng, công ty quản lý quỹ là đơn vị quản lý quỹ đầu tư và các quỹ đầu tư có thể được coi là sản phẩm dịch vụ mà công ty quản lý cung cấp cho nhà đầu tư. 

Ở Việt Nam công ty quản lý quỹ được Uỷ ban Chứng khoán nhà nước cấp phép hoạt động và giám sát. 

Khi đầu tư vào Quỹ, nhà đầu tư có thể có được thu nhập từ các nguồn sau :

• Cổ tức cổ phiếu và lợi tức trái phiếu
• Thặng dư từ việc bán chứng khoán đang có lợi nhuận
• Lợi nhuận từ việc bán CCQ (chứng chỉ quỹ)

Chứng chỉ quỹ là gì?

Khi lập một quỹ đầu tư, các công ty quản lý quỹ phải phát hành chứng chỉ quỹ. CCQ cũng mang các đặc điểm của cổ phiếu:

• Xác nhận quyền sở hữu 
• Hưởng lợi nhuận trên vốn góp
• Được niêm yết trên thị trường chứng khoán 

Nhưng vẫn có những điểm khác biệt:

• Nhà đầu tư không có quyền biểu quyết hay sở hữu công ty quản lý quỹ
• Mọi quyết định sẽ do công ty quản lí quỹ đảm trách

Các nhà đầu tư khi tham gia vào quỹ sẽ sở hữu các chứng chỉ quỹ đầu tư như là sở hữu một phần trong tổng danh mục đầu tư của quỹ . Sở hữu các CCQ sẽ giúp các nhà đầu tư an toàn và tiết kiệm thời gian hơn nhiều so với việc tự mua bán cổ phiếu vì có một bộ máy công ty gồm các chuyên gia đầu tư thực hiện việc đầu với các nguyên tắc được định sẵn. 

Phân loại quỹ đầu tư

* Căn cứ vào nguồn vốn huy động 

• Quỹ đầu tư tập thể (Quỹ công chúng)

+ Là quỹ huy động vốn bằng cách phát hành rộng rãi ra công chúng 

+ Nhà đầu tư đa phần là nhà đầu tư riêng lẻ

+ Quỹ cung cấp cho các nhà đầu tư nhỏ phương tiện đầu tư với chi phí thấp, hiệu quả cao, giảm rủi ro 

• Quỹ đầu tư cá nhân (Quỹ thành viên)

+ Là quỹ huy động vốn bằng cách phát hành riêng lẻ trong một nhóm nhà đầu tư (có thể được lựa chọn trước), là các cá nhân hoặc các tập đoàn kinh tế lớn. 

+ Các nhà đầu tư thường đầu tư với lượng vốn lớn tuy nhiên họ có thể tham gia kiểm soát các hoạt động đầu tư của quỹ 

* Căn cứ vào cấu trúc huy động vốn 

• Quỹ đóng:

+ Là hình thức quỹ phát hành CCQ 1 lần duy nhất khi tiến hành huy động vốn 

+ Quỹ không không thực hiện việc mua lại cổ phiếu/chứng chỉ đầu tư khi nhà đầu tư có nhu cầu bán lại

+ Quỹ đóng được niêm yết và giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán

+ Giá giao dịch mua/bán ccq hàng ngày dựa trên giá thị trường và phụ thuộc vào lượng cung cầu thị trường

+ CCQ được phân phối trong thời gian huy động vốn hoặc khi tăng vốn điều lệ Quỹ thông qua công ty chứng khoán hoặc công ty quản lý quỹ

• Quỹ mở

+ Là hình thức quỹ được thành lập vô thời hạn

+ Khác với quỹ đóng tổng vốn biến động theo từng đợt giao dịch do nhà đầu tư được quyền bán lại chứng chỉ quỹ đầu tư cho quỹ và quỹ mua lại theo giá trị tài sản ròng quỹ vào thời điểm đó (NAV= (giá thị trường – nợ)/ Số lượng CCQ lưu hành)

+ Quỹ mở không được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán

+ CCQ được phân phối liên tục tại các đại lý phân phối (Công ty chứng khoán, ngân hàng, công ty quản lý quỹ)

* Căn cứ vào cơ cấu tổ chức và hoạt động của quỹ

• Quỹ đầu tư dạng công ty

+ Quỹ đầu tư là một pháp nhân (một công ty được hình thành theo quy định của pháp luật từng nước)

+ Cơ quan điều hành cao nhất là hội đồng quản trị do các cổ đông (nhà đầu tư) bầu ra

+ Chưa xuất hiện tại Việt Nam do UBCKNN quy định quỹ đầu tư không có tư cách pháp nhân

• Quỹ đầu tư dạng hợp đồng 

+ Là mô hình quỹ tín thác đầu tư (không phải là pháp nhân)

+ Công ty quản lý quỹ đứng ra lập quỹ, thu hút vốn, thực hiện đầu tư theo mục tiêu trong điều lệ quỹ

+ Ngân hàng giám sát bảo quản vốn và tài sản của quỹ

+ Nhà đầu tư góp vốn vào quỹ, uỷ thác việc đầu tư cho công ty quản lý quỹ để đảm bảo khả năng sinh lời cao nhất từ vốn của họ

Ưu thế của quỹ mở

Hiện nay hình thức quỹ đầu tư phổ biến nhất tại Việt Nam là quỹ đầu tư dạng mở bởi:

• Giá trị đầu tư tối thiểu thấp: đòi hỏi số vốn khởi điểm rất thấp, đôi khi thấp hơn khi nhà đầu tư tự mình đầu tư, có thể tham gia chỉ với vài triệu đồng 
• Tính thanh khoản cao: nhà đầu tư có thể góp vốn và khi cần tiền có thể rút vốn bất cứ lúc nào.
• Kiểm soát rủi ro: hạn chế rủi ro biến động giá chứng khoán bằng cách đa dạng hoá đầu tư. Thường một quỹ đầu tư sẽ đầu tư ít nhất 20 mã cổ phiếu, trái phiếu cộng với các tài sản khác. Với quy mô của nhà đầu tư cá nhân sẽ khó vì đòi hỏi số vốn lớn, kiến thức, thời gian nghiên cứu thị trường. 
• Tối ưu nguồn lực: thay vì dành thời gian, công sức cho việc nghiên cứu và ra quyết định đầu tư, nhà đầu tư có thể tập trung vào những chuyên môn của mình
• Quy trình đầu tư mở đơn giản: các trách nhiệm xử lý, giám sát được giao cho các tổ chức chuyên nghiệp. 

 Nhược điểm quỹ đầu tư

• Các nhà đầu tư mất chi phí cho công ty quản lý quỹ 
• Nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hoàn toàn các khoản đầu tư cá nhân trong quỹ. 
• Khác với tiền gửi ngân hàng, các quỹ đầu tư không cam kết mức lợi nhuận
• Do quy mô lớn, cồng kềnh, quản lý theo quy trình, nên lợi nhuận đôi khi khó vượt trội. 
• Khi thị trường có biến động lớn, chiến lược đầu tư chưa linh hoạt, việc rút vốn tránh lỗ nặng còn chậm hơn các nhà đầu tư nhỏ lẻ. 

 Để đầu tư vào quỹ là “kiếm tiền” không phải “đốt tiền” nhà đầu tư cần:

• Tìm hiểu rõ công ty quản lý quỹ, đặc biệt độ tin cậy các nhà đầu tư lớn, lâu năm
• Xem xét năng lực đội ngũ chuyên môn, quan trọng là kết quả hoạt động cao hơn so với các quỹ khác không, có đáp ứng kỳ vọng nhà đầu tư
• Dịch vụ khách hàng, các thông tin về hoạt động quỹ phải được công bố minh bạch
• Các phương thức góp vốn: đầu tư 1 lần toàn bộ vốn hay theo lộ trình, cam kết mỗi tháng, quý đóng góp. 
• Hiểu lợi nhuận đầu tư quỹ được tính từ mức chênh lệch giá CCQ hiện tại so với giá CCQ thời điểm mua trừ đi phí mua, bán (nếu có). 

Nguồn: sic

Có thể bạn quan tâm: Tủ sách Đầu tư Happy.Live

ĐỌC THỬ