“Hãy tham lam khi người khác sợ hãi và sợ hãi khi người khác tham lam”. Các nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường chứng khoán đều biết câu nói nổi tiếng này của Warren Buffett, tuy nhiên không phải ai cũng có đủ dũng khí và khí chất để đi ngược lại với đám đông như ông. Bởi vì chúng ta chịu sự ảnh hưởng của “bằng chứng xã hội”.
Bài viết trước tôi đã trình bày với bạn 2 giai đoạn tâm lý của một nhà đầu tư thành công, sau đây là 3 giai đoạn cuối cùng, bớt nóng vội và bình tĩnh hơn nhưng vẫn thua lỗ, dần hoàn thiện hệ thống và tâm lý giao dịch, tu thành chánh quả và thấy thị trường màu hồng trở lại.
Thị trường là một đám đông không được tổ chức tốt, trong đó mỗi thành viên đặt cược giá tăng hoặc giảm. Vì mỗi mức giá thể hiện sự đồng thuận của đám đông tại thời điểm giao dịch, các nhà giao dịch đặt cược về ý kiến và tâm trạng tương lai của đám đông. Đám đông thay đổi từ hy vọng sang sợ hãi và từ lạc quan sang bị quan. Hầu hết mọi người không tuân theo kế hoạch giao dịch vì họ bị tác động bởi cảm giác và hành động của đám đông.
Bạn có thấy bản thân mình nằm trong biểu đồ kia không? Quả thật dù thị trường chứng khoán có vô vàn các người tham gia, nhưng tâm lý của số đông nhà đầu tư (đặc biệt nhà đầu tư cá nhân) lại giống nhau đến kì lạ. Mỗi giai đoạn lại mang đến cho nhà đầu tư một trạng thái tâm lý, và về cơ bản điều đó luôn không đổi từ khi thị trường chứng khoán được thành lập
Bộ não không chỉ khiến bạn đưa ra những quyết định phi lý trí trong tình yêu mà lắm lúc còn cả danh mục đầu tư của bạn nữa.
Buffett đã từng nói: “Hãy tham lam khi người khác sợ hãi, và hãy sợ hãi khi người khác tham lam”, tuy nhiên phần đông nhà đầu tư chứng khoán Việt Nam đều rất ít khả năng làm được điều đó.
Dòng tiền nước ngoài vẫn duy trì ở Việt Nam và 2 yếu tố mềm khác đang chứng minh điều này là dự trữ ngoại hối tăng từ 28,4 tỷ USD năm 2015 lên 65 tỷ USD trong năm nay và tỷ giá duy trì 22.520 – 22.800 đồng/USD trong giai đoạn này.
Một công ty tuyệt vời có nhiều, nhưng không phải tất cả sáu phẩm chất chúng ta yêu cầu. Chúng ta sẽ hy vọng, nhưng không đòi hỏi, một sản phẩm có thể tạo thói quen tiêu dùng và được mọi người sử dụng, nên chúng ta sẽ tạm thời để 2 phẩm chất đó sang một bên.
