Tại sao có người CHƠI GIỎI trên thị trường chứng khoán còn những khác lại bị TRẮNG TAY?”- Cuộc đối thoại thú vị giữa Jesse Livermore và hai con
Có một lần, hai câu con trai là Paul và Jesse đã hỏi ông (Jesse Livermore) một câu hỏi khá thú vị: “Cha ơi, tại sao có người chơi giỏi trên thị trường chứng khoán còn những khác lại bị trắng tay?”
Tại sao có người kiếm bộn tiền trên thị trường chứng khoán còn những khác lại bị trắng tay?
“Các con của ta, khi tham gia giao dịch cổ phiếu, cần nghiên cứu thị trường, không chỉ hình thức mà phải nghiên cứu sâu và toàn diện. Ta thấy hầu hết mọi người quan tâm đến việc mua sắm đồ dùng cho gia đình hoặc mua xe ô tô hơn việc họ cần làm gì để mua cổ phiếu. Với cám dỗ kiếm tiền dễ dàng và nhanh chóng, thị trường cổ phiếu khiến mọi người trở nên ngớ ngẩn và bất khi tiêu những đồng tiền mồ hôi nước mắt của họ”.
“Các con hãy nhìn xem. Mua cổ phiếu rất đơn giản, dễ dàng đặt lệnh mua với người môi giới và sau đó gọi điện bán cổ phiếu và kết thúc giao dịch. Nếu có lời, con sẽ cảm thấy rất dễ kiếm tiền mà không cần phải làm việc. Con không phải lao động đến 9 giờ tối hay làm việc 8 tiếng một ngày. Nó đơn giản chỉ là một tờ giấy giao dịch, không cần lao động. Đây dường như là cách đơn nhất để làm giàu. Mua cổ phiếu với giá mười đôla và sau đó bán đi với giá cao hơn mười đôla. Đó là vỏ bên ngoài của thị trường chứng khoán. Cách nghĩ như thế thật ngu dốt và sự ngu dốt rất nguy hiểm”.
“Kinh doanh không đáng sợ. Khi lớn lên các con sẽ hiểu. Sợ hãi và bạo lực chỉ nằm dưới bề mặt cuộc sống thường ngày của con người. Sợ hãi, giống như bạo lực, có thể xảy ra chỉ trong tích tắc hay trong chớp mắt. Khí nó xảy ra, phản xạ tự nhiên của con người là giữ lấy mạng sống, mọi lý do thông thường khác bị bóp méo. Một người có học có thể hành động thiếu hiểu biết khi sợ hãi. Và người ta lo sợ khi bắt đầu mất tiền. Khả năng suy đoán bị kém đi. Đó là bản tính của con người trong giai đoạn tiến hóa. Không thể phủ nhận bản tính này. Các con cần hiểu tâm lý này, đặc biệt là giao dịch trên thị trường.”
“Nhà đầu tư không thành công là người bạn đồng hành với niềm hy vọng, và hy vọng lên cao cùng lòng tham khi người ta tham gia vào thị trường cổ phiếu. Một khi đã chơi cổ phiếu thì người ta sẽ hy vọng. Bản chất con người đầy lạc quan và hy vọng vào việc tốt đẹp. Hy vọng là một kỹ xảo quan trọng để tồn tại. Nhưng hy vọng, giống như sự ngu dốt, tính tham lam và sự sợ hãi, nó bóp méo lý trí của con người. Các con hãy nhìn này, thị trường cổ phiếu chỉ giao dịch với số liệu thực, với hiện thực và lý trí. Thị trường không bao giờ sai. Chỉ có người chơi nhầm lẫn. Hành động của những kẻ cò mồi thông báo kết quả cuối cùng, chứ không phải tính tham lam, sự sợ hãi hay niềm hy vọng. Kết quả hoàn toàn khách quan và không thể thay đổi được, không chấp nhận lời thỉnh cầu nào.”
Hai cậu con trai đều băn khoan về việc tham gia thị trường cổ phiếu. Liệu thị trường có nguy hiểm không. Hay cứ để bố chơi cổ phiếu một mình?
Hai cậu con trai đề nghị Jesse Livermore tiết lộ mánh khóe nhưng ông không nói gì. Ông nhận ra, trong nhiều trường hợp, tiết lộ mẹo chơi là ý tốt mong muốn cho người khác đạt được kết quả tốt nhất. Mẹo có thể dành cho người thân hay một người bạn nào đó đang gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh muốn vượt qua số phận. Khẩu hiệu của ông rất đơn giản: Mọi mánh khóe đều nguy hiểm. Chúng có muôn hình vạn dạng. Không nên dùng chúng.
Người ta cố tình đưa ra một số mẹo chơi để cung cấp những thông tin sai lệch và không đúng sự thật. Những mẹo chơi này thường che đậy những vấn đề có thể không bao giờ được công khai. Sau nhiều năm chơi trên thị trường cổ phiếu, Jesse Livermore ý thức được mẹo chơi có mặt ở khắp mọi nơi. Chúng được ngụy trang bởi những thông tin thực, không thể bác bỏ. Một ngân hàng nổi tiếng hay một người có thể lực từng kinh doanh thành công, khi được phỏng vấn báo chí sẽ đưa ra một số mẹo chơi. Một số người nổi tiếng trong ngành có vị thế cao trên thị trường chứng khoán, hay giám đốc của một tập đoàn nào đó cũng có thể đưa ra mẹo chơi. Người nghe luôn thấy mẹo chơi là logic, hợp lý.
Jesse Livermore nói với Paul, con trai ông: “Cha tin rằng, công chúng muốn được chỉ đường hoặc được hướng dẫn nên làm gì. Họ muốn tái khẳng định thông tin. Họ đầu tư theo số đông, theo bầy đàn, theo nhóm vì người ta muốn bảo đảm an toàn cộng đồng. Họ sợ đầu tư một mình theo một hướng vì cảm thấy an toàn khi đầu tư theo số đông. Họ không muốn là kẻ khờ khạo đứng cô độc trên đống đổ nát, nguy hiểm giữa thảo nguyên rộng lớn do các con sói nắm quyền với những ý kiến trái ngược.
“Mọi việc trở nên phức tạp hơn một chút vì cha muốn đầu tư theo hướng ít bị phản đối nhất. Vì vậy, phần lớn là cha chơi theo số đông, theo bầy đàn. Khi xu hướng mới xuất hiện hay khi thị trường đổi hướng là lúc khó khăn nhất vì phải thay đổi quyết định đầu tư để nắm lấy cơ hội và hành động. Do vậy, cha luôn ở trong trạng thái tìm kiếm thông tin để thay đổi xu hướng đầu tư. Cha luôn sẵn sàng tách mình ra khỏi xu hướng chung, tách khỏi đám đông và đầu tư theo cách đối ngược.
“Đó là thời điểm khó khăn nhất của nhà đầu cơ trong cuộc đời kinh doanh. Nắm bắt thông tin thay đổi hướng đầu tư rất khó nhưng bố không muốn trượt tuyết xuống đồi cùng với mọi người từ khi bố muốn bán tháo cổ phiếu.”
Với quan điểm này, cha thực hiện theo đúng hai nguyên tắc của mình:
“Thứ nhất, không nhất thiết phải thường xuyên đầu tư vào thị trường. Có nhiều khi cha chỉ giữ tiền mặt, dặc biệt là khi không chắc chắn về hướng của thị trường và cha chờ đợi đẻ có thể dự đoán được chiều hướng sắp tới của thị trường. Bất cứ lúc nào cha suy luận thấy thị trường sắp thay đổi và không biết chính xác thị trường sẽ tuột dốc đến mức nào thì cha giữ tiền mặt và chờ đợi.”
“Thứ hai, những thay đổi trong xu hướng chung thường ảnh hưởng không tốt đến nhà đầu cơ. Họ dễ bị nhầm lẫn và đầu tư sai hướng, tức đầu tư theo hướng ngược lại với chiều của thị trường. Để chứng minh xem nhận định của cha liệu có đúng không, chẳng hạn như:hiện nay thị trường đang thay đổi xu hướng, cha tiến hành một cuộc điều tra nhỏ, cả mua hay bán đều phụ thuộc vào chiều hướng thay đổi của thị trường. Cha làm thế để kiếm tra tính chính xác ý kiến của mình.”
Happy Live team biên soạn/Cách thức kinh doanh và đầu cơ cổ phiếu