Jesse Livermore là một huyền thoại trong giới đầu tư với chiến thuật bán khống táo bạo và khối tài sản kếch xù kiếm được trong Đại Suy Thoái. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, ông cũng từng trả giá đắt cho việc phớt lờ quy tắc giao dịch.

Bài viết này sẽ vén màn bí mật đằng sau câu chuyện của Jesse Livermore, hé lộ những bài học đắt giá về tầm quan trọng của việc tuân thủ kỷ luật và quản lý rủi ro trong giao dịch, giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt và tránh mắc sai lầm như huyền thoại Jesse Livermore.

Khởi đầu sự nghiệp của Jesse Livermore

Hành trình của Livermore bắt đầu tại các sàn giao dịch chứng khoán ở Boston. Ban đầu, ông không trực tiếp tham gia giao dịch mà chỉ làm việc như một nhân viên cập nhật bảng giá chứng khoán lên bảng thủ công. Thông tin giá lúc đó được truyền qua điện tín.

Tuy nhiên, vai trò này lại đóng vai trò then chốt. Livermore sở hữu trí nhớ siêu phàm về các con số và khả năng đặc biệt trong việc xác định các mô hình biến động giá, đặc biệt là những mô hình báo hiệu đảo chiều xu hướng.

Được miêu tả là một người ít giao tiếp, sự tập trung của Livermore hoàn toàn hướng vào những biến động giá. Đáng chú ý, các quyết định giao dịch của ông chỉ dựa trên dữ liệu số, ít quan tâm đến những lý do cơ bản đằng sau sự biến động giá.

Sau khi tích luỹ được một chút kinh nghiệm ở Boston, Livermore bắt đầu tỉ mỉ ghi lại những mô hình giá này vào sổ tay. Các tài liệu tiểu sử cho thấy ban đầu ông không quan tâm đến các giao dịch lớn. Trader trẻ tuổi lại bị cuốn hút bởi việc khám phá và xác nhận các mô hình hành vi giá, những tín hiệu xác nhận mà ông không ngừng tìm kiếm trong thực tế.

Một thời gian sau, một người bạn của Livermore đã rủ ông đầu tư vào cổ phiếu của công ty “Burlington”. Sau khi kiểm tra các hồ sơ của mình và tin rằng giá sẽ tăng trong tương lai gần, Livermore đã ầu tư $5 và kiếm được hơn $3 chỉ sau vài ngày, đánh dấu giao dịch thành công đầu tiên của ông.

Sự nghiệp trên Phố Wall của Jesse Livermore

Năm 21 tuổi, với $2.500 kiếm được từ những giao dịch nhỏ ở Boston, trader tài năng Livermore đã chuyển đến New York với mục tiêu chinh phục thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, danh tiếng của ông khiến việc mở tài khoản ở bất kỳ công ty môi giới nào cũng trở nên khó khăn. Livermore tuyên bố rằng 70% giao dịch của ông thành công, nhưng con số lợi nhuận cao khiến các công ty môi giới nhỏ e ngại, lo ngại Livermore có thể khiến họ phá sản.

Cuối cùng, ông cũng mở được một tài khoản trên Phố Wall, dốc toàn bộ vốn vào giao dịch. Đáng tiếc, kết quả lại là thua lỗ hoàn toàn. Lý do là bởi Livermore là người ủng hộ mạnh mẽ phong cách giao dịch ngắn hạn, tận dụng những biến động giá nhỏ. Tuy nhiên, thông tin về giá trị thực tế của tài sản được các nhà cung cấp thanh khoản truyền đến Phố Wall với độ trễ đáng kể, dẫn đến những quyết định giao dịch ngắn hạn không chính xác. Trong khi ở Boston, các công ty nhỏ sử dụng lệnh điện thoại và xử lý yêu cầu của khách hàng gần như ngay lập tức, điều này không thể thực hiện được trên Phố Wall vào thời điểm đó.

Giám đốc một công ty môi giới Phố Wall đã nhìn thấy tiềm năng ở chàng trai Livermore trẻ tuổi. Khi Livermore mất vốn do những hạn chế kỹ thuật, vị giám đốc này đã cho ông vay $500 để giao dịch tại các công ty môi giới “chui”. Livermore sau đó đã đến St. Louis và kiếm được $2.800 chỉ trong vài ngày. Tuy nhiên, công ty này cũng nhanh chóng loại Livermore khỏi danh sách khách hàng và thông báo cho các công ty môi giới lân cận về sự xuất hiện của trader quá thành công. Trở lại New York, Livermore kiếm được thêm $5.000 nữa khi giao dịch tại một trong những công ty môi giới “chui” khác, sau đó mở lại tài khoản trên Phố Wall.

Jesse Livermore đã tận dụng được đà tăng trưởng chung của thị trường chứng khoán Mỹ vào năm 1901 và kiếm được $50.000. Tuy nhiên, sau đó, trong bối cảnh biến động mạnh, Livermore lại mất hết tiền và buộc phải trở về quê kiếm sống.

Sau một thời gian, Livermore lại bắt đầu “làm khó” các công ty môi giới ở Boston thông qua bạn bè. Cuối cùng, ông tích góp đủ vốn để quay lại New York lần thứ ba và mở một tài khoản khác trên Phố Wall.

Cú sụp đổ thị trường năm 1907 và cuộc Đại Suy Thoái

Năm 1906, Livermore dự đoán giá cổ phiếu của các công ty đường sắt trên toàn cầu sẽ giảm do ảnh hưởng của thiên tai. Đúng như dự đoán, năm 1907 chứng kiến cú sụt giảm của giá, nhưng không nhanh như Livermore mong đợi.

Các ngân hàng lớn lúc đó đã can thiệp để hỗ trợ giá cổ phiếu của các công ty công nghiệp. Cố gắng bán khống trong thị trường đang đi lên, Livermore lại gần như mất hết tài sản. Ông quyết định ngừng giao dịch và chờ đợi tín hiệu để thanh lý toàn bộ vị thế còn lại.

Đúng như dự đoán của Livermore, các công ty đường sắt rơi vào thời kỳ khó khăn và giá cổ phiếu lao dốc. Tình hình kinh tế của đất nước trở nên nghiêm trọng đến mức các công ty sẵn sàng bán cổ phiếu của họ cho các nhà đầu tư theo hình thức trả góp với sự tham gia của các ngân hàng. Tuy nhiên, các ngân hàng không chắc chắn liệu các nhà đầu tư có thể thực hiện các nghĩa vụ tài chính của họ trong tương lai gần hay không.

Kết quả là, vào năm 1907, thị trường chứng khoán Mỹ chứng kiến một cú sụp đổ toàn cầu và Livermore đã kiếm được $250.000. Tháng 10 cùng năm, sự hoảng loạn của các doanh nghiệp lên đến đỉnh điểm và các ngân hàng bắt đầu cử đại diện đến gặp Livermore để yêu cầu ông ngừng bán khống cổ phiếu vì nó có thể dẫn đến các vấn đề kinh tế toàn cầu ở Mỹ.

Dưới sức ép này, Livermore đã đóng các vị thế bán khống và mở toàn bộ vốn để mua vào tại điểm đảo chiều xu hướng. Giao dịch này mang lại cho ông lợi nhuận ròng $3.000.000 trong 9 tháng.

Trong giai đoạn từ 1907 đến 1929, khối lượng giao dịch trên thị trường chứng khoán Mỹ tăng đáng kể. Hầu như mọi người dân của nước Mỹ đều đầu tư vào cổ phiếu. Nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng hiểu biết về tài chính của người dân và sự phổ biến của thị trường chứng khoán là do các chiến dịch quảng cáo quy mô lớn của các công ty môi giới tư nhân.

Tuy nhiên, vào năm 1929, một cuộc sụp đổ thị trường quy mô lớn đã xảy ra. Một trong những lý do dẫn đến xu hướng giảm giá là giao dịch bán khống trị giá hàng triệu đô la được thực hiện bởi hàng chục nhà môi giới dưới sự chỉ đạo của Livermore. Giao dịch này mang lại cho ông lợi nhuận hơn $100.000.000, tương đương với $1.000.000.000 theo tiêu chuẩn ngày nay.

Các quy tắc giao dịch của Jesse Livermore

 Mặc dù một số quy tắc quản lý vốn của Livermore trên thị trường tài chính có vẻ sáo rỗng theo tiêu chuẩn ngày nay, nhưng vào đầu thế kỷ trước, mọi trader đều quen thuộc với chúng.

1. Không bình quân các khoản lỗ. Quan trọng là phải nhận ra rằng các nguyên tắc định giá tài sản lưu động đã thay đổi đáng kể kể từ đầu thế kỷ trước.

2. Không mạo hiểm quá khả năng chấp nhận rủi ro. Livermore thường đặt mức rủi ro tối đa cho mỗi giao dịch ở khoảng 10% vốn.

3. Không cần thiết phải chốt lời nhanh chóng nếu xu hướng đang đi theo hướng của bạn. Lý do để đóng lệnh chỉ có thể là các yếu tố khách quan cho thấy sự điều chỉnh hoặc đảo chiều.

4. Rút 50% lợi nhuận sau mỗi giao dịch. Livermore có một quy tắc kiên định là rút ra một phần lợi nhuận. Bản thân nhà đầu tư đã giải thích điều đó là do sự khó lường của thị trường.

5. Chỉ nên bước vào thị trường khi có tín hiệu thích hợp.

Kết cục

Đáng buồn thay, vào năm 1930, Livermore đã phá vỡ chính quy tắc của mình bằng cách dốc toàn bộ vốn vào một giao dịch duy nhất, dẫn đến tình trạng phá sản.

Vào những năm đó, ông không còn sức lực để bắt đầu lại và quyết định viết một cuốn sách về giao dịch chứng khoán với tiêu đề đơn giản là “How to Trade Stocks?” (Cách thức kinh doanh và đầu cơ cổ phiếu). Ông hy vọng cuốn sách sẽ trở thành sách bán chạy nhất, mang lại cho ông sự công nhận và tài sản. Tuy nhiên, điều đó đã không xảy ra, và vào năm 1940, Livermore đã tự sát tại một trong những khách sạn ở New York. Lý do chính thức cho vụ tự sát, theo Wikipedia, là trầm cảm.

Nhưng dù sao đi nữa, Jesse Livermore vẫn là một trader thực sự vĩ đại, người trong suốt cuộc đời mình đã có ảnh hưởng đáng kể đến cả sự suy thoái lẫn tăng trưởng của nền kinh tế Mỹ.

Hoai An Le (Theo Traderviet)

Có thể bạn quan tâm cuốn sách:

Cách thức kinh doanh và đầu cơ cổ phiếu! – How to trade in stocks

ĐẶT SÁCH NGAY