Tôi là người thích đặt mục tiêu lớn.

Tôi nhìn thấy những kết quả đáng kinh ngạc từ tất cả các lĩnh vực trong cuộc sống khi hướng đến mục tiêu đã định sẵn. Mục tiêu cho tôi mục đích của việc nỗ lực mỗi ngày nhằm xây dựng nên một điều gì đó lớn lao hơn nhiều so với thứ tôi có thể đạt được trong một buổi chiều, trong tuần hoặc trong tháng. Quá trình thực hiện chậm rãi theo hướng tích cực và chứng kiến ​​những thay đổi trên hành trình tức là tôi đang tiến tới những điều tôi mong muốn trong cuộc sống và nó như tiếp thêm sinh lực cho tôi.

Tôi nhận thấy các mục tiêu về tài chính, cùng với các mục tiêu liên quan đến sức khỏe là những mục tiêu mạnh mẽ nhất, đơn giản vì khi bạn tiến bộ hầu như đó luôn luôn là những cải thiện mà bạn không bao giờ hối tiếc. Bạn không bao giờ hối tiếc khi có nhiều tiền trong ngân hàng, ngay cả khi mục tiêu của bạn thay đổi. Bạn không bao giờ hối tiếc về việc giảm cân hoặc có vóc dáng đẹp hơn, ngay cả khi nó không còn là trung tâm trong cuộc sống của bạn nữa.

Tại sao các mục tiêu lớn thường không hiệu quả?

Trở ngại lớn nhất mà tôi gặp phải để đạt đến mục tiêu là hiểu rõ mối liên hệ giữa những điều tưởng chừng nhỏ nhặt mà tôi làm hôm nay và những mục tiêu lớn mà tôi định ra cho bản thân.

Lấy một mục tiêu chế độ ăn uống lành mạnh làm ví dụ. Giả sử mục tiêu của tôi là đạt được chỉ số BMI (về cân nặng và chiều cao) lý tưởng trong một khoảng thời gian nào đó – chẳng hạn như một năm. Tôi cần phải giảm rất nhiều kg để đạt được điều đó.

Thật dễ dàng để thấy mục tiêu lớn là gì, nhưng mục tiêu đó khá xa như nằm trên đường chân trời vậy. Giống như hầu hết mọi người, tâm trí của tôi thường mặc định nhìn về tương lai của vài ngày tới.

Do đó, khi tôi đưa ra quyết định liên quan đến mục tiêu đó, tôi thường khó kết nối giữa một lựa chọn nhỏ ngày hôm nay với mục tiêu lớn hơn kia. Nếu tôi cảm thấy hơi đói trong khi chiếc bánh sandwich hấp dẫn đang chờ, thật khó để thấy mối liên hệ giữa chiếc bánh sandwich 800 calo này và mục tiêu giảm 22kg của tôi. 800 calo chỉ là một phần nhỏ của một pound, dường như nó không là gì bên cạnh mục tiêu lớn lao, trong khi đó tôi đang đói, vì vậy tôi sẽ ăn sandwich.

Bạn có thể thấy điều tương tự đối với mục tiêu tài chính. Giả sử mục tiêu của bạn là trả hết các khoản nợ. Bạn đang nợ 30.000 đô la học phí thời sinh viên và nợ thẻ tín dụng, trong đó một số khoản nợ có lãi suất cao.

Bạn có thể trả nợ thẻ tín dụng của mình cao hơn mỗi tháng, nhưng bạn lại thực sự muốn mua một số đồ trang trí mới cho căn hộ buồn tẻ của mình. Các món đồ trang trí bạn muốn chỉ tốn 35 đô la. Bạn vẫn sẽ phải thanh toán nợ nhiều hơn trong tháng này và 35 đô la chỉ là một phần nhỏ trong mục tiêu chung đó. Nó không tạo khác biệt, phải không nào?

Đây là lý do tại sao các mục tiêu lớn thường không hiệu quả. Mục tiêu mà bạn hướng tới thường rất lớn đến nỗi mà những hành động nhỏ bạn thực hiện mỗi ngày dường như không kết nối với mục tiêu lớn. Bạn cảm thấy nỗ lực đó như một giọt nước nhỏ vào xô và không thực sự quan trọng.

Vậy thì bạn có thể làm gì đây?

Một cách tiếp cận hiệu quả đối với tôi là ngừng lo lắng về cái xô mà thay vào đó là lo lắng về cho việc rót nước vào cái ly nhỏ. Hãy kiên nhẫn cùng tôi một chút nào.

Thay vì lo lắng về cái xô đó, bạn hãy toàn tâm tập trung vào việc làm đầy ly bằng nhiều giọt nước. Đó là mục tiêu dễ dàng hơn nhiều – bạn có thể lấp đầy một cái ly nhỏ xinh chỉ với vài giọt.    

Khi ly nhỏ đầy nước, bạn đổ nó vào một cái cốc. Bạn có thể thấy sự khác biệt của mực nước trong chiếc cốc khi đổ ly nước vào chiếc cốc đó và bạn không cần quá nhiều ly nước để làm đầy chiếc cốc đó.

Khi cốc đầy, bạn đổ nó vào một cái nồi. Bạn có thể thấy sự khác biệt của mực nước trong nồi khi đổ cốc nước vào chiếc nồi và bạn không cần quá nhiều cốc nước để làm đầy chiếc nồi đó.

Khi nồi đầy, bạn đổ nó vào xô. Bạn có thể thấy sự khác biệt của mực nước trong xô khi đổ nồi nước vào xô và bạn không cần quá nhiều nồi nước để làm đầy xô.

Nếu bạn có thể lấp đầy chiếc ly nhỏ, bạn cảm thấy tốt. Bạn có thể thấy chiếc cốc ngày một đầy hơn.

Khi bạn tìm cách làm đầy một chiếc cốc, cảm giác còn tốt hơn. Bạn có thể thấy cái nồi ngày một đầy hơn.

Khi bạn tìm cách làm đầy một cái nồi, cảm giác thật khó tin. Bạn có thể thấy cái xô ngày một đầy hơn.

Và, chẳng mấy chốc, cái xô đã đầy nước.

Vì vậy, nếu bạn chỉ tập trung vào giọt nước và chắc chắn rằng những giọt nước đang rơi vào chiếc ly nhỏ, bạn sẽ lấp đầy nó nhanh chóng. Từ đây, mọi thành quả khác là một chuỗi hành động tạo nên những thành quả được tích tụ ngày một lớn dần. Bạn không cần phải quá lo lắng về chúng bởi vì chúng sẽ xảy ra nếu bạn bắt đầu lấp đầy chiếc ly.

Nói cách khác, bạn tạo ra một loạt các cột mốc hướng tới mục tiêu lớn của mình và chỉ cần nhắm đến cột mốc tiếp theo. Nó giống như việc tham gia cuộc đua marathon và hướng sự tập trung không gì khác ngoài cột mốc tiếp theo.

Tôi thích gọi cách tiếp cận này là cách tiếp cận “chẻ nhỏ vấn đề”, hay cách tiếp cận 5-4-3-2-1.

5-4-3-2-1 là gì?

Cách tiếp cận 5-4-3-2-1 về cơ bản là khái niệm chẻ nhỏ mục tiêu thành nhiều hành động đơn giản để bạn có thể dễ dàng ghi nhớ nó.

Giả sử bạn có một mục tiêu lớn trong 5 năm. Có thể bạn muốn tiết kiệm để trả 20% tiền nhà. Có thể bạn muốn biến ý tưởng khởi nghiệp thành hoạt động kinh doanh mà bạn có thể làm toàn thời gian. Có thể bạn muốn trả sạch nợ của mình.

Dù là gì đi chăng nữa, đó cũng là một mục tiêu lớn, đầy khát vọng.

Câu hỏi đầu tiên là… bạn có thể làm gì trong 4 tháng tới để đưa mục tiêu đó tiến triển một cách nghiêm túc? Có thể bạn sẽ bán hết bộ sưu tập lớn mà bạn có để mang tiền về. Có thể bạn sẽ bắt đầu tạo các tập podcast của mình và đưa tên tuổi của bạn phổ biến với cộng đồng mục tiêu của bạn trên Facebook, Youtube hay Instagram.

Câu hỏi tiếp theo là… bạn có thể làm gì trong 3 tuần tới để đưa sáng kiến trong ​​bốn tháng đó thực sự hiệu quả? Có thể bạn sẽ xây dựng một quy trình vận hành chuẩn để bán hết bộ sưu tập. Có thể bạn sẽ viết và thu âm tập đầu tiên cho podcast của bạn.

Câu hỏi tiếp theo là… bạn có thể làm gì trong 2 ngày tới để thúc đẩy sáng kiến ​​của 3 tuần đó? Có thể bạn sẽ thực hiện kiểm kê bộ sưu tập của mình bằng cách lấy ra 50 hoặc 100 món có giá trị nhất và lập danh sách. Có thể bạn sẽ đăng ký tài khoản mạng xã hội cho dự án mới của mình hoặc phác thảo khung nội dung cho tập podcast đầu tiên của bạn.

Câu hỏi cuối cùng là… bạn có thể làm gì trong 1 giờ của ngày hôm nay để thúc đẩy sáng kiến của ​​2 ngày đó về phía trước? Có thể bạn sẽ chỉ cần tìm ra nơi tốt nhất để bán các mặt hàng của bạn và cách tốt nhất để bày bán chúng là gì. Có thể bạn chỉ cần đăng ký tài khoản Facebook, Youtube, Instagram và tham gia vào một vài cuộc trò chuyện, theo dõi một vài người quan tâm để đưa bạn vào cuộc trò chuyện.

Như vậy cách tiếp cận 5-4-3-2-1 tóm gọn là 5 năm – 4 tháng – 3 tuần – 2 ngày – 1 giờ.

Giọt nước là thứ bạn có thể đạt được trong một giờ. Điều tiếp theo bạn có thể làm là gì để bắt đầu lấp đầy cái ly? Chúng là những giọt nước của bạn.

Làm đầy ly là điều bạn có thể đạt được trong hai ngày. Bạn có thể làm gì trong hai ngày để thực sự di chuyển mục tiêu của bạn về phía trước? Bạn lấp đầy cái ly đó bằng từng giọt nước một, với những nỗ lực ngắn hạn của mình.

Làm đầy cốc là điều bạn có thể đạt được trong ba tuần.

Làm đầy nồi là điều bạn có thể đạt được trong bốn tháng.

Làm đầy xô là điều bạn có thể đạt được trong năm năm.

Và khi xô đầy nước, bạn giành chiến thắng.

Tái cấu trúc bên trong

Một phần quan trọng của chiến lược này là tái cấu trúc. Tái cấu trúc đơn giản có nghĩa là mỗi khi bạn hoàn thành một phần của mục tiêu, bạn xem xét phần nào cần thay thế và những thứ cần cải thiện.

Ví dụ, mỗi lần bạn thực hiện một nỗ-lực-một-giờ đối với mục tiêu của mình hay nói cách khác là lấp đầy chiếc ly nhỏ, bạn hãy dành một khoảng thời gian để nghĩ giờ tiếp theo mình cần làm gì để tiến đến mục tiêu hai ngày.

Khi bạn hoàn thành mục tiêu hai ngày, bạn dừng lại và suy nghĩ một chút về mục tiêu hai ngày tiếp theo của bạn là gì. Điều này có đưa tôi đến mục tiêu ba tuần của tôi không? Những bước-đi-một-giờ nào sẽ phù hợp? Hơn nữa, mục tiêu ba tuần hiện tại của tôi có còn ý nghĩa đối với tôi không, dựa trên những gì tôi đã học được về mục tiêu và những gì tôi học được về bản thân trong khi hoàn thành nó?

Khi bạn hoàn thành mục tiêu ba tuần, bạn dừng lại và suy nghĩ một chút về mục tiêu ba tuần tiếp theo của bạn là gì. Điều này sẽ đưa tôi đến mục tiêu bốn tháng của tôi chứ? Những bước-đi-hai-ngày nào sẽ phù hợp? Hơn nữa, mục tiêu bốn tháng hiện tại của tôi vẫn có ý nghĩa đối với tôi đúng không, dựa trên những gì tôi đã học được về mục tiêu và những gì tôi đã học được về bản thân trong khi hoàn thành nó?

Khi bạn hoàn thành mục tiêu bốn tháng, bạn dừng lại và suy nghĩ một chút về mục tiêu bốn tháng tiếp theo của bạn là gì. Điều này sẽ đưa tôi đến mục tiêu năm năm của tôi chứ? Những bước-đi-ba-tuần nào sẽ phù hợp? Hơn nữa, mục tiêu năm năm hiện tại của tôi vẫn có ý nghĩa đối với tôi chứ, dựa trên những gì tôi đã học được về mục tiêu và những gì tôi đã học được về bản thân trong khi hoàn thành cho đến lúc này?

Vấn đề là, khi bạn trải qua những câu hỏi đó, bạn sẽ thấy rằng mục tiêu của bạn hơi biến đổi theo thời gian, bởi nó sẽ thay đổi theo bạn khi bạn thay đổi. Điều này cực kỳ quan trọng, bởi vì điều đó có nghĩa là mục tiêu lớn mà bạn hướng tới vẫn có liên quan đến cuộc sống của bạn ngay cả khi cuộc sống của bạn trải qua những biến đổi dần theo thời gian.

Còn những thay đổi đột ngột thì sao? Đối với hầu hết các phần, tiến bộ bạn đạt được hướng tới các mục tiêu sức khỏe, tài chính và kỹ năng là những mục tiêu vẫn hữu ích ngay cả khi cuộc sống của bạn đột nhiên thay đổi. Có sức khỏe luôn là điều tốt. Tiền trong ngân hàng luôn có ích. Kỹ năng hữu ích, có thể ứng tuyển luôn đem lại giá trị. Thay đổi cuộc sống đột ngột có thể khiến bạn từ bỏ một mục tiêu lớn, nhưng bạn hầu như luôn hài lòng với những tiến bộ bạn đạt được đối với mục tiêu cải thiện cá nhân.

Bảng điều khiển

Một trong những công cụ yêu thích của tôi khi sử dụng chiến lược này là cái mà tôi gọi là bảng điều khiển (dashboard). Đây chỉ đơn giản là tài liệu (tôi sử dụng bảng tính) liệt kê từng cấp độ của một mục tiêu cụ thể để bạn có thể nhìn thấy tất cả chúng cùng một lúc và xem các bước nhỏ đã đóng góp vào mục tiêu lớn như thế nào.

Ví dụ: nếu bạn có mục tiêu tiết kiệm để trả tiền nhà. Bảng điều khiển của bạn có thể trông giống như thế này:

Năm năm: Tiết kiệm $40K để trả tiền nhà

+ Bốn tháng: Tiết kiệm $5K

++ Ba tuần: Bán hết đồ đạc trong phòng ngủ cho khách

+++ Hai ngày: Sắp xếp các vật phẩm muốn bán

++++ Một giờ: Dọn sạch tủ quần áo và phân loại đồ đạc

… Hay có thể trông như thế này ở một giai đoạn khác…

Năm năm: Tiết kiệm $40K để trả tiền nhà

+ Bốn tháng: Giảm 50% chi phí nhà ở và phương tiện di chuyển

++ Ba tuần: Chuyển đến căn hộ ít tốn kém gần nơi làm việc

+++ Hai ngày: Ghé thăm ba nơi có thể chọn để ở

++++ Một giờ: Tìm mười căn hộ tiềm năng để xem xét

Một chi tiết tôi muốn thêm ở đây là sử thời hạn hoàn thành cho mỗi mục tiêu. Vì vậy, bảng điều khiển ở trên có thể trông như thế này:

Ngày 1/12/2022: Tiết kiệm $ 40K để trả tiền nhà

+ 1/10: Giảm 50% chi phí nhà ở và phương tiện di chuyển

++ 30/7: Chuyển đến căn hộ ít tốn kém gần nơi làm việc

+++ Ngày mai: Ghé thăm ba nơi có thể chọn để ở

++++ Hôm nay: Tìm mười căn hộ tiềm năng để xem xét

Bằng cách đó, tôi có cảm giác ngay lập tức rằng các mục tiêu đang thực sự đến gần và nó rõ ràng ngay khi mọi thứ đến hạn hoàn thành. Thêm vào đó, có một ngày hữu hình cho mục tiêu năm năm của bạn khi bạn ở trong năm thứ ba thì tốt hơn việc liên tục gọi nó là mục tiêu năm năm của bạn.

Một ví dụ chi tiết về trả nợ

Hãy quay trở lại mục tiêu trả nợ trước đó của tôi. Giả sử bạn quyết định rằng bạn muốn trả hết 40.000 đô la học phí thời sinh viên và các khoản nợ thẻ tín dụng trước vào 1/8/2024. Bạn đã bắt đầu với mục tiêu năm năm của mình:

1/8/2024: Trả hết các khoản vay sinh viên và nợ tín dụng

Bạn có thể làm gì trong bốn tháng để bắt đầu hướng đến mục tiêu đó? Bắt đầu thảo luận ý tưởng nào. Bạn có thể bán xe của mình và chuyển sang sử dụng xe đạp và phương tiện giao thông công cộng không? Bạn có thể bán hết tất cả những thứ mà bạn đã tích lũy và đang bị nhồi nhét trong đồ tủ của bạn không? Bạn có thể chuyển đến một căn hộ rẻ hơn không? Bạn có thể chuyển đổi công việc để được trả nhiều tiền hơn không? Tất cả đều là những mục tiêu bốn tháng tuyệt vời để dẫn đến mục tiêu năm năm đó, vì vậy hãy chọn một mục tiêu:

+ 1/11: Bán xe và sử dụng phương tiện giao thông công cộng

Bạn có thể cho mình thời gian suy nghĩ để thích nghi với một vài thay đổi. Những điều bạn cần thực hiện là gì? Bạn cần hoàn toàn quen với việc dịch chuyển bằng phương tiện giao thông công cộng. Bạn cũng sẽ tìm cách bán xe và bán đi. Đây là thời gian để chọn một mục tiêu ba tuần để dẫn bạn đến mục tiêu đó đồng thời bạn phải làm quen với việc di chuyển bằng phương tiện công cộng.

++ 1/8: Tìm hiểu làm thế nào để di chuyển hoàn toàn bằng phương tiện công cộng

Trong vài ngày tới, bạn cần tìm ra những thông tin cơ bản của việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng hàng ngày

+++ Ngày mai: Đi làm và đến cửa hàng tạp hóa bằng phương tiện công cộng

Và bước đầu tiên xuống con đường này là một điều đơn giản:

++++ Hôm nay: Làm thẻ đi tàu 30 ngày để đi lại dễ dàng hơn

Ở đây: bạn có một vài thứ trong danh sách to-do-list của bạn ngày hôm nay cho một việc có thể hành động và dẫn ngay vào các mục tiêu khác của bạn.

Bây giờ, giả sử bạn đã chuyển sang sử dụng phương tiện giao thông thành công đến ngày 1/8. Đó là thời gian để tiếp tục một mục tiêu ba tuần khác:

++ 22/8: Rao bán xe tại địa phương

Bạn có thể làm gì để chuẩn bị sẵn sàng cho việc này?

+++ Ngày mai: Làm sạch xe bên ngoài và bên trong

Và điều đó mang lại cho bạn một hành động để làm trong hôm nay là:

++++ Hôm nay: Đem xe đi rửa

Mỗi ngày, bạn đảm bảo rằng bạn có ít nhất một nhiệm vụ mất ít nhất một khoản thời gian để đưa bạn tới gần mục tiêu của mình hơn. Có thể ngày mai, bạn đã hoàn tất việc dọn dẹp bên trong xe, vì vậy bây giờ nó đã sẵn sàng để bán nó đi. Sau đó, bạn xem xét làm thế nào để bán chiếc xe. Bạn tìm ra các chi tiết của chiếc xe, viết một danh sách tốt trên Facebook Marketplace và đặt dấu hiệu Cần Bán. Bạn nhận được các cuộc gọi, thiết lập các cuộc hẹn và bán đi vào ngày 22/8… và sau đó bạn có thể tìm ra cách xử lý các trường hợp cần vận chuyển đồ công kềnh phải nhờ đến xe. Hoặc, có thể bạn làm điều đó trước rồi mới bán xe.

Vấn đề là mỗi ngày bạn cần có một nhiệm vụ để đưa bạn tiến về phía mục tiêu lớn của mình.

Suy nghĩ cuối

Tôi thường có ít nhất một mục tiêu cho một trong số 9 lĩnh vực chính yếu của cuộc đời tôi diễn ra cùng một lúc – thể chất, tinh thần (mental/spiritual), trí tuệ, hôn nhân, làm cha mẹ, xã hội, nghề nghiệp, giải trí và tài chính. Tôi cố gắng có mục tiêu trong từng lĩnh vực cùng một lúc để tôi luôn cảm thấy như mình đang tiến về phía trước một cách trọn vẹn.

Tất cả các mục tiêu này đều sử dụng cách tiếp cận chẻ nhỏ vấn đề, tất cả đều dẫn đến những điều tôi có thể làm hôm nay để đưa mọi thứ tiến về phía trước và tôi có những buổi đánh giá hàng tuần, khi đó tôi nghĩ về từng mục tiêu ở cấp độ rộng hơn một chút. Tôi cũng thực hiện đánh giá hàng quý và đánh giá hàng năm về cuộc sống của tôi, vì vậy tôi chắc chắn mình vẫn đang hài lòng.

Hệ thống này hoạt động tốt với tôi. Nó khiến tôi có cảm giác mình luôn luôn tiến bộ để trở thành người hoàn thiện hơn mà tôi muốn trở thành, tốt hơn một chút so với trước đây (nhưng thậm chí không bao giờ gần đến mức hoàn hảo).

Tôi khuyến khích bạn hãy thử hệ thống 5-4-3-2-1. Lập danh sách các mục tiêu năm năm mà bạn muốn đạt được trong cuộc sống của mình, sau đó bắt đầu chia nhỏ chúng thành các mục tiêu nhỏ hơn. Bạn có thể sử dụng các đơn vị 5 năm – 4 tháng – 3 tuần – 2 ngày – 1 giờ nếu bạn muốn, hoặc cách chia 5 năm phù hợp với bạn như 5 năm – 1 năm – 3 tháng – 1 tháng – 1 tuần – 1 ngày,… Khi kết thúc, bạn nên có một checklist các hành động bạn có thể thực hiện ngay lập tức, và đó là cách bạn bắt đầu làm đầy những chiếc ly của mình.

Chúc bạn may mắn!

Nguồn: The Simple Dollar/ Happy Live dịch

Có thể bạn quan tâm: Tủ sách Đầu tư Happy.Live

ĐỌC THỬ