Có câu nói rằng, sự trưởng thành của một người không phải được quyết định bởi tuổi tác mà là ở tâm tính. Nhưng, sự hoàn thiện của tâm tính không phải bởi vì gặp được nhiều sự tình mà là thể hiện ở thái độ ứng xử, đối đãi với mỗi sự tình mà bản thân mình gặp phải trong cuộc đời.

Làm sao để hoàn thiện tâm tính, kiểm soát được lời nói, hành vi của mình để không phải hối tiếc khi trong suốt quãng đời còn lại khi về già? Dưới đây là 6 lời răn dạy vô cùng hữu ích của người xưa:

1. Lúc trẻ khỏe không điều dưỡng thì lúc tuổi già bệnh tật sẽ thấy hối tiếc

Con người khi bị bệnh, mệt mỏi thường sẽ nghĩ lại và hối hận rằng đã không làm việc và nghỉ ngơi hợp lý. Nhưng khi bệnh có chuyển biến tốt thì người ta thường lại quên mất đạo lý này.

Khi con người còn trẻ và khỏe mạnh thì không ngừng tính toán danh lợi, buông thả trong rượu và sắc, không để tâm tiết chế dục vọng mà khiến ăn không ngọn, ngủ không yên. Đến tuổi trung niên hay khi cơ thể mắc bệnh, lại rơi vào hối hận. Đây chính là vòng quay mà con người thường mắc phải. Đã hiểu được nỗi khổ ấy, khi an định, khỏe mạnh không để tâm được bình thản, giảm bớt ham muốn và sự hưởng lạc của bản thân?

Chỉ khi con người bị bệnh tật mới hiểu được rằng: “Không có bệnh là hạnh phúc nhất!”. Cho nên, đừng vì ham muốn, hưởng lạc vô độ mà hủy hoại thân thể.

2. Lúc trẻ giàu có mà không tiết kiệm, lúc già nghèo khổ sẽ hối tiếc

Người ta thường nói: “Miệng ăn núi lở”. Người không biết tiết kiệm, chỉ một mực xa hoa lãng phí thì sẽ rất nhanh chóng chuyển từ giàu thành nghèo. Người xưa cũng có câu: “Từ nghèo mà thành giàu thì dễ chứ từ xa xỉ mà thành tiết kiệm thì khó.” Một người nếu nuôi dưỡng thói quen tiêu tiền vô độ, không cân nhắc tính toán, đến lúc rơi vào quẫn bách thì chẳng những cảm thấy thiếu thốn vật chất mà về mặt tâm lý cũng không chịu đựng được.

Thường khi một người ở vào giàu có thì sẽ có người tôn kính, ngưỡng mộ nhưng khi rơi vào bần cùng thì lại có người đả kích, mỉa mai. Khi ấy, hồi tưởng lại cuộc sống trước đây thì hối hận vô cùng, thậm chí có người còn không chịu được mà tìm đến đường cùng.

3. Khi trẻ gặp việc không học, lúc tuổi cao cần dùng đến lại hối tiếc

Người xưa có câu: “Đến lúc cần dùng đến sách vở, mới ân hận là tri thức của mình quá kém”. Trong cuộc sống, cứ trải qua một việc thì trí tuệ của con người được tăng thêm một phần.

Nếu như một người có thể bảo trì tinh thần ham học hỏi, gặp việc thì lưu tâm, không hiểu thì hỏi người biết, học tập bất cứ lúc nào thì mới có thể tích lũy được kinh nghiệm và khiến bản thân ngày càng trưởng thành, thành thục hơn.

Con người chỉ ở vào thời điểm rời xa học hỏi thì mới thực sự là già yếu. Trong cuộc sống, rất nhiều người vì không ham học hỏi nên thiếu hiểu biết, khi gặp việc khó thì hối hận đã không kịp.

4. Khi còn trẻ không học nghề, đến lúc quá tuổi mới hối tiếc

Lúc còn trẻ, trí tuệ của con người thường tinh thông, tinh thần tràn đầy nhiệt huyết nên dễ dàng tiếp thu được những điều mới. Nếu khi còn trẻ tuổi mà lười biếng, mải chơi, đến khi tuổi đã nhiều, tóc đã bạc thì hối hận cả đời.

Đời người chỉ ngắn ngủi mấy chục năm, tuổi trẻ là khoảng thời gian vô cùng quý giá, lại trôi qua nhanh, nếu không cố gắng thì khi quá tuổi sẽ hối tiếc, bi thương.

5. Khi trẻ ngông cuồng, xằng bậy đến lúc trung niên sẽ hối tiếc

Một số người khi còn trẻ thường không tiết chế được bản thân, thường hay nói và hành động một cách ngông cuồng. Họ thậm chí cho mình là “ông Trời”, “trên không sợ trời, dưới không sợ đất”, làm bất cứ việc gì mà mình muốn. Kỳ thực, khi đến một độ tuổi nào đó người ta sẽ cảm thấy hối hận về điều này vô cùng.

Ngoài ra một số người trẻ tuổi hiện đại ngày nay chìm ngập trong xa hoa, tiệc rượu. Nhưng rượu là có thể làm loạn tính. Có những lời nói mà một người lúc tỉnh táo sẽ không dám nói nhưng khi say rượu thì dễ dàng tùy tiện nói. Hay có những việc mà một người lúc bình thường sẽ không dám phạm nhưng khi say rượu lại dám làm tất cả.

Bởi vì rượu mà đem lại rất nhiều mối họa cho con người. Đến khi tỉnh lại mới hối hận mãi không thôi, thậm chí có những việc mà hối hận cũng đã không lấy lại được nữa.

6. Bất hiếu với cha mẹ thì khi cha mẹ mất sẽ hối tiếc

Cổ ngữ đã nói: “Bách thiện hiếu vi tiên” (trong trăm cái thiện thì hiếu thảo là đứng đầu). Dù cho cha mẹ có là người nuôi dưỡng chúng ta hay không thì ít nhất cha mẹ cũng là người đã sinh ra ta trên cõi đời này. Có thể chứng kiến tất cả mọi điều xảy ra trên thế giới này, cái đẹp cái xấu, cái thiện cái ác, tất cả đều là do Thượng đế và cha mẹ đã ban cho ta.

Đừng làm những việc sẽ khiến chúng ta sau này phải hối hận, hãy đối xử tốt, hiếu thảo với cha mẹ của mình. Đừng để đến khi họ mất đi rồi lúc đó mới thấy quý tiếc, bởi vì khi ấy hết thảy mọi thứ đều không còn kịp nữa rồi.

An Hòa (dịch và t/h)

Có thể bạn quan tâm: Làm chủ tuổi 20 – Kim chỉ nam thành công tuổi trẻ

ĐẶT SÁCH