Hai loại neo tâm lý ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán

Thứ Hai, 22-05-2023 | 20:00 GTM+7

Tại sao thị trường ở trong một vùng giá nhất định nhiều ngày tại một thời điểm, rồi đột ngột bứt phá? Yếu tố nào đã neo thị trường?

Chúng ta có thể phân tích được rất nhiều yếu tố để trả lời cho những vấn đề trên, nhưng để có thể hiểu được thực sự bản chất của thị trường, chúng ta sẽ cần phải đi sâu về những tâm lý phía sau những đợt mua bán, để nhận ra thực chất những nhà đầu tư đang bị ảnh hưởng bởi những loại neo tâm lý nào.

Vậy những loại neo tâm lý đó là gì và bản chất thực sự của chúng là như thế nào?

Khi xem xét các bài học từ tâm lý học, phải lưu ý rằng nhiều bài báo phổ biến về tâm lý đầu tư đơn giản là không đáng tin cậy. Các nhà đầu tư được cho là hưng phấn hoặc điên cuồng trong thời kỳ bùng nổ hoặc hoảng loạn trong các vụ thị trường sụp đổ. Trong cả sự bùng nổ và sụp đổ, các nhà đầu tư được mô tả là mù quáng theo đám đống như một đàn cừu, không hề có suy nghĩ riêng của mình. Niềm tin vào sự hợp lý của thị trường bắt đầu nghe lọt tai hơn rất nhiều khi ngoài nó ra, các lựa chọn thay thế duy nhất là những lý thuyết tâm lý học đại chúng như thế.

Chúng ta đều biết hầu hết mọi người đều nhạy cảm hơn trong các sự kiện tài chính so với các bài báo này đề xuất. Sự bùng nổ và sụp đổ tài chính, đối với hầu hết chúng ta, không phải là những sự kiện đầy cảm xúc ngang tầm với những chiến thắng trong trận chiến hoặc phun trào núi lửa. Trên thực tế, trong các sự kiện tài chính quan trọng nhất, hầu hết mọi người đều bận tâm với các vấn đề cá nhân khác, không phải với thị trường tài chính. Vì vậy, rất khó để tưởng tượng rằng thị trường nói chung phản ảnh những cảm xúc được tả bởi các lý thuyết tâm lý này.

Tuy nhiên, nghiên tâm lý cho thấy rằng có những mô hình hành vi của con người gợi ý các mỏ neo cho thị trường sẽ không như kỳ vọng nếu thị trường hoạt động hoàn toàn theo lý trí. Những mô hình hành vi của con người không phải là kết quả kết quả của sự thiếu hiểu biết cực độ mà là đặc tính của trí thông minh con người, phản ánh những hạn chế cũng như điểm mạnh của trí thông minh đó. Các nhà đầu tư đang cố gắng làm điều đúng, những họ bị hạn chế về mặt khả năng và một số phương thức hành vi tự nhiên nhất định quyết định hành động của họ khi thiếu một lộ trình hành động rõ ràng.

Có hai loại neo tâm lý sẽ được xem xét ở đây: Neo định lượng và neo cảm xúc.

Neo định lượng là gì?

Neo định lượng đưa ra chỉ dẫn cho mức độ phù hợp của thị trường mà một số người sử dụng như là dấu hiệu cho thấy thị trường bị định giá thấp hay không và đó có phải là thời điểm tốt để mua hay không. Với các neo định lượng, mọi người đang cân nhắc số lượng so với giá khi họ quyết định cổ phiếu (hoặc tài sản khác) có được định giá đúng hay không.

Neo cảm xúc là gì?

Neo cảm xúc hoạt động bằng cách xác định sức mạnh của lý do khiến mọi người phải mua cổ phiếu, một lý do mà họ phải cân nhắc với những mục đích khác của họ đối với tài sản mà họ đã có (hoặc có thể có) khi đầu tư vào thị trường. Với các neo cảm xúc, mọi người so sánh sức mạnh trực giác hoặc cảm xúc của lập luận về lường tiền đầu tư vào thị trường so với tổng tài sản và nhu cầu sử dụng tiền để chi tiêu ngay bây giờ.

Trích từ Lạc quan tếu