BÁN KHỐNG (SHORT-SELLING) là gì? Những điều cần lưu ý về bán khống
Chắc bạn đã từng nghe nói về việc BÁN KHỐNG, nhưng bạn có biết kiến thức và cách thực hiện của nó không? BÁN KHỐNG là một chiến lược giao dịch của các nhà đầu tư có nhiều kiến thức và kinh nghiệm. Trong bài viết dưới đây Happy Live sẽ cung cấp cho các bạn những kiến thức có thể bạn chưa biết về BÁN KHỐNG.
1. Bán khống là gì?
Bán khống là hoạt động kiếm lợi nhuận từ việc giảm giá của chứng khoán, như cổ phiếu hay trái phiếu.
Thông thường khi đầu tư, bạn sẽ mua một cổ phiếu, nắm giữ và hy vọng thu được lợi nhuận từ việc giá cổ phiếu tăng (và cổ tức được nhận).
Ngược lại:
Với bán khống, bạn kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ giảm giá đi xuống.
Và để thu được lợi nhuận từ việc giá cổ phiếu đi xuống, bạn có thể MƯỢN 1 LƯỢNG CỔ PHIẾU và bán nó đi (do đó, bán khống được hiểu là bán khi bạn không nắm giữ cổ phiếu).
Trong tương lai, khi giá cổ phiếu giảm về mức mà bạn kỳ vọng, bạn có thể mua lại lượng cổ phiếu đó (đóng trạng thái, close position) với mức giá thấp hơn và hưởng lợi từ chênh lệch giá, giữa giá bán (ban đầu) và giá mua lại (trong tương lai).
Ví dụ về bán khống chứng khoán
Giả sử các cổ phiếu của công ty ABC có thị giá 10.000 đồng/cổ phiếu. Người X dự báo giá cổ phiếu này tương lai sẽ giảm và muốn bán khống thông qua việc mượn 10.000 cổ phiếu của người B nhờ giới thiệu của nhân viên môi giới chứng khoán.
Tổng giá trị số cổ phiếu mượn về là 100.000.000 đồng, tuy nhiên, người X chưa phải bỏ ra khoản tiền nào cho việc này mà thay vào đó sẽ nhận được 100.000.000 đồng tiền mặt nhờ bán cổ phiếu trên thị trường.
Sau đó, giá cổ phiếu công ty ABC rớt giá đúng như suy luận của người X còn 8.000 đồng/cổ phiếu. Thời điểm này, người X thực hiện mua lại 10.000 cổ phiếu với tổng số tiền thực hiện là 80.000.000 đồng. Như vậy, người X có lời 20.000.000 đồng từ việc bán khống cổ phiếu ABC.
Ở một diễn biến khác, người X sẽ bị lỗ 20.000.000 đồng nếu cổ phiếu công ty ABC tăng lên 12.000 đồng/cổ phiếu.
2. Cách thực hiện bán khống như thế nào?
Như đã nói ở phần trên, trong giao dịch bán khống thường có 3 bước cơ bản:
● Bước 1: Nhà đầu tư mở một giao dịch bằng cách mượn chứng khoán, thường là từ một đại lý môi giới.
● Bước 2: Thực hiện lệnh bán số chứng khoán đã mượn trên thị trường. Để thực hiện lệnh bán, nhà giao dịch phải có tài khoản ký quỹ và thường sẽ phải trả lãi cho giá trị của các chứng khoán đã vay trong khi giao dịch đang được thực hiện.
● Bước 3: Đợi chứng khoán giảm giá và sau đó, để đóng giao dịch, nhà đầu tư mua lại số chứng khoán đã bán trên thị trường với mức giá thấp hơn giá đã mượn.
● Bước 4: Trả lại chứng khoán cho người cho mượn hoặc nhà môi giới và thu lời từ mức giá chênh lệch. Nhà giao dịch phải chịu bất kỳ khoản lãi nào được tính bởi nhà môi giới hoặc tiền hoa hồng tính trên các giao dịch.
Hành động mở và đóng giao dịch có thể được thực hiện thông qua các sàn giao dịch thông thường với phần lớn các nhà môi giới. Tuy nhiên, mỗi nhà môi giới sẽ có những quy định mà tài khoản giao dịch phải đáp ứng trước khi được thực hiện giao dịch ký quỹ.
3. Nên sử dụng bán khống trong trường hợp nào?
Một nhà giao dịch có thể sử dụng bán khống như một phương thức đầu cơ; còn một nhà đầu tư dài hạn hoặc nhà quản lý danh mục đầu tư có thể sử dụng hành động này như một hàng rào chống lại rủi ro giảm giá của một chứng khoán.
Sử dụng bán khống để đầu cơ thu lợi nhuận: Trong những thời điểm tăng nóng của thị trường, có rất nhiều nhà giao dịch có kinh nghiệm nhận ra được xu hướng giảm giá trong tương lai và thực hiện bán khống để thu được lợi nhuận tối đa. Tuy là một phương thức giao dịch tiên tiến, hiện đại, đầu cơ thu lợi nhuận tồn tại mức rủi ro tiềm ẩn khá cao. Các nhà giao dịch cần nhiều kiến thức và kinh nghiệm khi thực hiện bán khống trong trường hợp này.
Sử dụng bán khống để đầu tư phòng ngừa rủi ro (hedging): Mục tiêu chính của phòng ngừa rủi ro trái ngược với động lực lợi nhuận thuần túy của đầu cơ. Hedging được thực hiện để bảo vệ lợi nhuận hoặc giảm thiểu tổn thất trong danh mục đầu tư, do những biến động của thị trường.
4. Ưu điểm và Nhược điểm của bán khống:
Ưu điểm
– Bán khống đồng nghĩa với việc nhà giao dịch có cơ hội kiếm lợi nhuận không chỉ từ các thị trường có xu hướng đang tăng mà còn từ các thị trường đang có xu hướng giảm.
– Bán khống có thể mang lại lợi nhuận lớn trong khi chỉ cần ít vốn ban đầu.
– Hành động bán khống có thể được thực hiện theo nhiều cách khác nhau. Nhờ sự phát triển của công nghệ thông tin, các giao dịch trực tuyến đang ngày càng gia tăng.
– Bán khống có thể được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau bao gồm đầu cơ thu lợi nhuận, đảm nhản vị thế bán, hoặc phòng ngừa rủi ro cho danh mục đầu tư.
Nhược điểm
– Dù bạn có đủ kiến thức đúng và cơ sở khoa học, số liệu, cũng như sự nỗ lực để đánh giá một cổ phiếu; nhưng dự đoán việc giá xuống sau khi bán khống có thể sai hoàn toàn.
– Số tiền bạn mất vì bán khống sẽ là không giới hạn, về lý thuyết cổ phiếu có thể tăng đến vô cực. Trong khi việc mua cổ phiếu, bạn lỗ tối đa chỉ là 100% số tiền bạn đầu tư vào cổ phiếu, vì giá thấp nhất của cổ phiếu là 0 đồng.
– Chi phí vay mượn cổ phiếu, tiền lãi sẽ phát sinh nhiều nếu bạn phải chờ thời gian quá lâu để mua lại, có thể khiến bạn chịu thiệt hại về tài chính.
– Nếu bán khống xảy ra tràn lan, có thể gây tổn hại rất lớn đến TTCK và nền kinh tế, nên bán khống chỉ diễn ra ở những TTCK phát triển ở một mức nhất định.
5. Phòng ngừa rủi ro khi bán khống
Bán khống là bộ môn xác suất, với độ chính xác không bao giờ là 100% cả, vậy nên để hạn chế thua lỗ, NĐT cần:
– Xác định điểm mua, điểm bán hợp lý và xác định những cổ phiếu có giá cao hơn rất nhiều so với giá trị thực nhằm gia tăng khả năng thắng lợi, và khả năng thắng lớn.
– Luôn giới hạn việc thua lỗ bằng định mức nhất định, có thể ở mức 7% – 10%.
– Trong chứng khoán, luôn có những rủi ro không thể đo lường, nên NĐT chỉ nên bán chứng khoán với một tỷ trọng nhất định.
– Đối với nhà đầu tư mới, hoặc chưa có kinh nghiệm, tốt nhất không nên tham gia bán khống cổ phiếu để dành cho NĐT đã có kinh nghiệm hoặc đợi khi ta hiểu biết đúng về TTCK.
Nguồn: Govalue, CophieuX, Happy Live tổng hợp.
Có thể bạn quan tâm:
KỸ THUẬT GIAO DỊCH ĐỂ KIẾM TIỀN HÀNG NGÀY
TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
(HOW TO DAY TRADE FOR A LIVING) – Andrew Aziz