Biểu sinh học là gì? Vì sao cảm xúc quyết định gene
Biểu sinh học là gì? Đó không chỉ là một khái niệm sinh học hàn lâm, mà là lời giải đáp khoa học cho câu hỏi: Vì sao cảm xúc và suy nghĩ lại có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí thay đổi cả số phận của bạn. Trong cuốn sách Từ Tâm Trí Đến Vật Chất, Dawson Church đã trình bày một cách rõ ràng và thuyết phục về cách tâm trí, thông qua cảm xúc, có thể bật hoặc tắt gene trong cơ thể bạn và điều đó hoàn toàn có thể đo lường được.
Biểu sinh học là gì?
Biểu sinh học (Epigenetics) là một ngành khoa học tiên tiến nghiên cứu về cách môi trường sống, suy nghĩ và cảm xúc ảnh hưởng đến sự biểu hiện của gene trong cơ thể, mà không hề làm thay đổi trình tự DNA gốc.
Khác với di truyền học truyền thống vốn cho rằng gene là cố định và không thể thay đổi, biểu sinh học chỉ ra rằng: gene có thể được bật hoặc tắt, hoạt động mạnh hoặc bị ức chế, tùy thuộc vào trạng thái tâm trí, cảm xúc và môi trường sống của bạn.
Trong cuốn sách Từ Tâm Trí Đến Vật Chất, Dawson Church nhấn mạnh rằng:
> “Bạn không bị trói buộc bởi gene – mà bạn chính là người quyết định xem gene nào sẽ hoạt động.”
Gene không phải định mệnh – cảm xúc điều khiển gene ra sao?
Dawson Church dẫn lại nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy rằng: suy nghĩ và cảm xúc, dù tích cực hay tiêu cực, đều ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh, nội tiết, miễn dịch và đặc biệt là sự biểu hiện của gene.
Ví dụ:
– Cảm xúc tiêu cực kéo dài như lo âu, giận dữ, tuyệt vọng có thể kích hoạt các gene gây viêm, phá hủy mô tế bào, làm suy giảm hệ miễn dịch.
– Cảm xúc tích cực như biết ơn, yêu thương, chấp nhận, thiền định… lại kích hoạt những gene tái tạo, phục hồi, tăng sinh tế bào và thúc đẩy khả năng tự chữa lành của cơ thể.
Theo tác giả:
“Cảm xúc là sản phẩm cuối cùng của trải nghiệm. Và trải nghiệm, nếu đủ mạnh, sẽ báo hiệu cho gene thay đổi.”
Biểu sinh học vận hành như thế nào trong cơ thể bạn?
Cuốn sách giải thích chi tiết chuỗi dây chuyền biểu sinh học như sau:
– Tâm trí tạo ra suy nghĩ
– Suy nghĩ lặp lại → tạo cảm xúc tương ứng
– Cảm xúc kích hoạt sóng não & hormone
– Sóng não và hormone báo hiệu tế bào điều chỉnh gene
– Gene sản xuất protein → hình thành cơ cấu vật chất trong cơ thể
Vì tất cả các gene đều sản xuất protein, và protein chính là nền tảng của sự sống (cấu trúc tế bào, enzyme, mô, hormone…), nên có thể nói một cách rõ ràng:
> Khi bạn thay đổi suy nghĩ và cảm xúc, bạn đang viết lại chính cấu trúc sinh học của mình.
Ví dụ minh họa: Suy nghĩ và gene chữa lành
Trong sách, Dawson kể nhiều trường hợp người bệnh không khỏi nhờ thuốc men, nhưng lại hồi phục khi thay đổi trạng thái cảm xúc bên trong.
Một ví dụ ấn tượng là về một người mắc bệnh viêm mạn tính, sử dụng liệu pháp tâm lý năng lượng (energy psychology), học cách thiền và kích hoạt cảm xúc biết ơn mỗi ngày → kết quả: các chỉ số viêm giảm rõ rệt, gene kháng viêm được kích hoạt mạnh mẽ.
Khoa học biểu sinh đã chứng minh rằng: chỉ trong vài tuần ngắn ngủi, việc thực hành thiền, kết hợp hình dung tích cực, đã thay đổi cách các gene phản ứng với môi trường xung quanh.
Ứng dụng biểu sinh học vào đời sống
Bạn không cần phòng thí nghiệm hay thiết bị y tế để áp dụng biểu sinh học. Bạn chỉ cần bắt đầu bằng việc thay đổi cách bạn suy nghĩ và cảm nhận mỗi ngày.
Trong Từ Tâm Trí Đến Vật Chất, tác giả gợi ý các phương pháp ứng dụng đơn giản mà hiệu quả:
Thiền định đều đặn
Khoa học thần kinh cho thấy: thiền giúp ổn định sóng não (đặc biệt là Alpha, Theta), giúp tăng cường gen chữa lành và giảm hoạt động của gene căng thẳng.
Tập trung vào trái tim (Heart coherence)
Một trong những bài tập then chốt là cảm nhận cảm xúc tích cực ngay tại vùng tim, như: biết ơn, yêu thương, bình an. Việc này tạo ra tín hiệu điện từ mạnh mẽ và đồng bộ, ảnh hưởng tích cực đến biểu hiện gene.
Lặp lại hình dung tương lai tích cực
Khi bạn tưởng tượng một tương lai tốt đẹp, kèm cảm xúc tích cực, não bộ bắt đầu tạo kết nối thần kinh tương ứng, và các tế bào nhận tín hiệu như thể điều đó đang thật sự xảy ra.
Tránh các môi trường gây căng thẳng mãn tính
Căng thẳng kinh niên làm bật các gene gây viêm, lão hóa, và bệnh mãn tính.
Điều gì xảy ra nếu bạn không làm chủ tâm trí và cảm xúc?
Nếu bạn sống với cảm xúc tiêu cực kéo dài, dù là do môi trường, thói quen hay ký ức, cơ thể bạn sẽ ghi nhận nó như tín hiệu “mặc định” và duy trì gene gây hại trong trạng thái hoạt động.
Tác giả nhấn mạnh:
> “Bạn có thể vô thức kích hoạt những gene đang hủy hoại bạn – chỉ vì bạn giữ mãi một cảm xúc chưa được giải phóng.”
Không dừng lại ở đó, Dawson còn trích dẫn các nghiên cứu biểu sinh cho thấy: biểu hiện gene do cảm xúc gây ra có thể được di truyền qua nhiều thế hệ.
Ví dụ: con cháu của những người sống sót sau nạn đói Hà Lan 1944 có nguy cơ mắc các bệnh về trao đổi chất, béo phì và căng thẳng cao hơn. Không phải vì DNA, mà vì gene đã được lập trình biểu sinh học từ đời trước.
Biểu sinh học là chìa khóa của tự do nội tâm và sức khỏe chủ động
Thay vì sống như một “nạn nhân của gene”, bạn có thể trở thành người điều khiển toàn bộ hệ sinh học của mình, thông qua cách bạn nghĩ, cảm và sống mỗi ngày.
Biểu sinh học mở ra một thời đại mới: nơi ý thức không còn chỉ là sản phẩm phụ của cơ thể, mà là người chỉ huy chính.
“Khi bạn cảm nhận sự toàn vẹn, biết ơn và yêu thương – bạn đang viết lại định mệnh di truyền của mình.”
Biểu sinh học là gì? Đó là lời nhắc nhở khoa học rằng bạn mạnh mẽ hơn bạn nghĩ.
Cảm xúc không còn là thứ mơ hồ, mà là tín hiệu sinh học có khả năng kích hoạt hoặc tắt đi cả một bản thiết kế gene.
Tâm trí của bạn không chỉ tạo ra hành động, mà còn tạo ra vật chất, hormone, sức khỏe và cả cuộc sống.
Đọc thêm: Review Từ Tâm Trí đến Vật Chất của Dawson Church
Biên tập từ cuốn sách Từ Tâm Trí Đến Vật Chất
Có thể bạn quan tâm
Từ Tâm Trí Đến Vật Chất
