Mua thêm một cổ phiếu đang giảm giá chỉ là tự đào sâu thêm hố thua lỗ của mình. Rõ là dắt trâu chui ống nếu tiếp tục mua thêm trong khi lần mua đầu tiên đã tạo ra khoản lỗ. Đừng bao giờ bình quân giá xuống. Hãy khắc cốt ghi tâm lời dạy này.

“Bình quân giá xuống” sai lầm mà nhà kinh doanh cổ phiếu cần phải tránh

Bình quân giá xuống là chiến lược mua thêm cổ phiếu khi giá đang giảm, nhằm hạ thấp giá vốn bình quân. Nhiều nhà đầu tư mới hoặc thiếu kỷ luật thường áp dụng cách này với hy vọng “mua được giá hời”. Ví dụ, họ mua một cổ phiếu ở mức 100, giá giảm xuống 90 liền mua thêm vì nghĩ cổ phiếu đã rẻ hơn. Tuy nhiên, thực tế đây thường là cái bẫy khiến nhà đầu tư chịu thua lỗ nặng hơn hoặc kẹt vốn lâu dài mà không sinh lời. Các huyền thoại đầu tư từ Jesse Livermore, Richard Wyckoff đến William O’Neil đều cảnh báo kịch liệt về sai lầm bình quân giá xuống và khuyên nhà đầu tư nên làm điều ngược lại: chỉ gia tăng vốn vào cổ phiếu chiến thắng (bình quân giá lên) thay vì bơm tiền vào cổ phiếu thua lỗ.

Ngay từ thập niên 1930, chuyên gia Richard Wyckoff đã nhận xét: những ai có thói quen bình quân giá xuống thường sớm muộn sẽ chịu thua lỗ rất lớn hoặc ôm khoản “tiền chết” không sinh lợi. Tâm lý “càng giảm càng rẻ” thực chất là một ảo tưởng nguy hiểm. Trong giới môi giới chứng khoán, khi một khuyến nghị mua cổ phiếu ở giá cao bị lỗ, không ít người “chữa cháy” bằng cách tư vấn khách hàng mua thêm để bình quân giá xuống. Nhà đầu tư cá nhân cũng tự trấn an bằng khái niệm nghe có vẻ “khoa học” là chiến thuật trung bình hóa chi phí (dollar-cost averaging). Nhưng William O’Neil cho rằng việc vin vào lý do đó thật đáng hổ thẹn. Ông thẳng thừng tuyên bố: “Không có gì tệ hơn việc nhà môi giới thoái thác trách nhiệm bằng cách khuyên khách hàng bình quân giá xuống. Nếu môi giới khuyên tôi làm vậy, tôi sẽ lập tức đóng tài khoản và tìm người khác thông minh hơn”. Nói cách khác, mua thêm một cổ phiếu đang giảm giá chỉ là tự đào sâu thêm hố thua lỗ của mình.

Huyền thoại Jesse Livermore cũng chung quan điểm khi mỉa mai kỹ thuật bình quân giá xuống:

“Rõ là dắt trâu chui ống nếu tiếp tục mua thêm trong khi lần mua đầu tiên đã tạo ra khoản lỗ. Đừng bao giờ bình quân giá xuống. Hãy khắc cốt ghi tâm lời dạy này.”

Tương tự, Richard Wyckoff khuyến nghị nhà đầu tư nên làm điều ngược lại: “Hãy bình quân giá lên hơn là bình quân giá xuống”. Nghĩa là, chỉ nên tăng thêm vị thế ở những cổ phiếu đang lên giá và đem lại lợi nhuận – đây mới là cách sử dụng vốn hiệu quả của những nhà giao dịch bậc thầy. Bản tính con người thường thích “săn hàng rẻ”, nhưng trên thị trường chứng khoán, một cổ phiếu giảm giá sâu thường có lý do của nó và rất có thể còn giảm tiếp. Các nhà đầu tư huyền thoại hiểu rằng “rẻ” chưa chắc đã tốt, và “đắt” chưa chắc đã rủi ro – cổ phiếu mạnh thường tiếp tục tăng, còn cổ phiếu yếu có thể tiếp tục giảm. Thay vì ném tiền tốt để cứu vớt khoản tiền xấu, hãy học cách cắt lỗ nhanh và chuyển vốn sang những cơ hội khác triển vọng hơn.

Cắt lỗ nhanh – Bí quyết sống còn trên thị trường

Một trong những nguyên tắc vàng giúp nhà đầu tư sống sót dài hạn trên thị trường chứng khoán là cắt lỗ sớm khi giao dịch đi ngược kỳ vọng. Jesse Livermore – huyền thoại Phố Wall đầu thế kỷ 20 – luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đặt ra ngưỡng cắt lỗ ngay khi mua cổ phiếu. Ông viết: “Bạn phải hiểu rõ mức giá nào sẽ bán để cắt lỗ nếu thị trường chống lại bạn, và phải tuân thủ kỷ luật của mình! Đừng bao giờ chấp nhận khoản lỗ lớn hơn 10% tổng vốn… Tôi luôn thiết lập điểm dừng lỗ cho mỗi giao dịch.”

Nói cách khác, ngay khi lỗ khoảng 7-10% so với giá mua, hãy bán ngay thay vì nuôi hy vọng. Bởi lẽ, khoản lỗ 10% nếu để thành 20% sẽ cần lãi đến 25% để hòa vốn, càng lỗ nặng thì đường về bờ càng xa xôi hơn gấp bội.

William O’Neil – tác giả hệ thống CANSLIM lừng danh – cũng đề ra quy tắc cắt lỗ tự động 7%-8% cho mọi vị thế mua. Ông coi đó là “chính sách bảo hiểm” để bảo vệ tài khoản trước khi khoản lỗ nhỏ biến thành thảm họa. Theo O’Neil, lỗ lớn trên thị trường có thể khiến nhà đầu tư tê liệt không dám hành động, bỏ lỡ những cơ hội khác. Vì vậy, việc giới hạn thua lỗ ở mức chấp nhận được (dù là 7-8% theo O’Neil hay 10% theo Livermore) là yếu tố tối quan trọng để tồn tại. Livermore từng nói: “Chấp nhận khoản lỗ nhỏ ban đầu là hành động sáng suốt… Lãi tự bản thân nó là điều tốt đẹp, nhưng lỗ thì không bao giờ như vậy”.

Richard Wyckoff thậm chí còn hướng dẫn chi tiết cách duy trì kỷ luật cắt lỗ. Ông khuyên rằng lệnh dừng lỗ chính là “tuyến phòng thủ đầu tiên” của nhà đầu tư. Ngay khi mua cổ phiếu, hãy đặt mức giá cắt lỗ để giới hạn rủi ro. Nếu chưa làm ngay, nhà đầu tư cần tập thói quen đánh giá lại danh mục thường xuyên (mỗi ngày hoặc mỗi tuần) và bán ngay những cổ phiếu đang lỗ về giá thị trường. Cách làm này sẽ giữ cho danh mục luôn “sạch”, chỉ giữ lại các giao dịch đang có lãi và còn tiềm năng tăng tiếp. Tư tưởng dùng mức dừng lỗ như tuyến phòng thủ của Wyckoff hoàn toàn tương đồng với triết lý của O’Neil: “Để khoản lỗ nhỏ trở thành khoản lỗ lớn là sai lầm tai hại nhất”, bởi một khoản lỗ lớn không chỉ bào mòn vốn mà còn gặm nhấm cả “sự tự tin” của nhà đầu tư – thứ vốn tâm lý quý giá quyết định thành công hay thất bại. Thực tế, khi thua lỗ nặng nề, nhà đầu tư sẽ mất tự tin để ra quyết định dứt khoát trong tương lai, dẫn đến vòng luẩn quẩn bỏ lỡ cơ hội tốt và lại mắc kẹt trong sai lầm cũ.

O’Neil, Livermore hay Wyckoff đều hiểu rằng thua lỗ là một phần không thể tránh khỏi của cuộc chơi. Điều quan trọng là khi sai thì thua càng ít càng tốt. Họ thà chịu một vết thương nhỏ sớm lành còn hơn “đau như đứt từng khúc ruột” về sau vì cố chấp giữ khoản lỗ khổng lồ. Như O’Neil đã đúc kết: “Toàn bộ bí mật để đạt thành công lớn trên thị trường chứng khoán không phải là đúng mọi lúc, mà là thua ít nhất có thể khi sai”. Lời khuyên này tưởng chừng đơn giản nhưng chính là chìa khóa vàng làm nên khác biệt giữa nhà đầu tư lão luyện và người thất bại.

Kết luận: Bài học từ cuốn Cách Kiếm Lợi Nhuận 18.000%

Hai bài học “đừng bình quân giá xuống” và “cắt lỗ nhanh” ở trên chỉ là một phần trong triết lý giao dịch hiệu quả đã được kiểm chứng qua thời gian. Chúng được nhấn mạnh nhiều lần trong cuốn sách “Cách kiếm lợi nhuận 18.000% từ thị trường chứng khoán” – tác phẩm ghi lại trải nghiệm thực tế của hai môn đệ xuất sắc của William O’Neil là Gil Morales và Chris Kacher. Chính nhờ tuân thủ nghiêm ngặt những nguyên tắc như cắt lỗ 7-8% và không bao giờ mua bình quân giá xuống, họ đã đạt được thành tích đáng kinh ngạc: tổng lợi nhuận 18.000% trên thị trường chứng khoán. Cuốn sách không chỉ liệt kê những sai lầm mà nhà đầu tư mới hay mắc phải (như mua trung bình giá xuống hay ham mua cổ phiếu rẻ), mà còn hướng dẫn chi tiết cách áp dụng các chiến lược giao dịch đã được William O’Neil chứng minh hiệu quả trong thực tiễn

Tóm lại, bình quân giá xuống là viên thuốc độc ngọt ngào mà mọi nhà đầu tư nên tránh xa. Thay vào đó, hãy rèn luyện kỷ luật cắt lỗ sớm và chỉ tập trung gia tăng vốn vào những cổ phiếu thắng lợi. Những nguyên tắc tưởng chừng đơn giản này chính là nền móng giúp nhà đầu tư bảo toàn vốn, giữ vững tâm lý tự tin và sẵn sàng nắm bắt cơ hội lớn tiếp theo. Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về nghệ thuật đầu tư theo xu hướng thắng lợi của O’Neil và học cách biến những bài học xương máu thành lợi thế cạnh tranh trên thị trường, cuốn Cách kiếm lợi nhuận 18.000% từ thị trường chứng khoán chính là nguồn tư liệu giá trị đáng để tham khảo. Chúc bạn luôn tỉnh táo và giao dịch thành công!

Happy Live team biên soạn/Cách kiếm lợi nhuận 18000% từ thị trường chứng khoán

Có thể bạn quan tâm:

Cách kiếm lợi nhuận 18000% – Bí quyết nhận diện điểm mua sớm hơn trên hệ thống giao dịch Canslim

ĐẶT SÁCH NGAY