Lớn lên trong một gia đình khó khăn chật vật mới đủ ăn, Ed Thorp chưa bao giờ tưởng tượng rằng mình sẽ trở thành một giáo sư. 

Bằng tài năng toán học của mình, ông đã tìm ra quy luật  của những dãy số và làm giàu từ nó.

Thiên tài 3 tuổi đã biết làm toán

Edward Thorp tên đầy đủ là Edward Oakley Thorp sinh ngày 14/8/1932 tại Chicago-Mỹ trong một gia đình nghèo. Dẫu vậy, cha mẹ của Thorp vẫn luôn đề cao giáo dục với con cái, luôn mua nhiều sách vở cho cậu bé Thorp đọc. Tài năng bẩm sinh của Thorp cũng được phát triển từ đó khi cậu đọc cả những cuốn sách nâng cao dành cho người trưởng thành.

Trong khoảng 3-5 tuổi, Thorp đã học xong cộng trừ nhân chia các con số ở bất kỳ đơn vị nào. Không dừng lại ở đó, cậu bé Thorp bắt đầu học cả những phép tính phức tạp hơn cùng những vấn đề khó khăn vượt tầm tuổi trong toán học.

Sau này Thorp kể lại mình có thể thêm các dãy số một cách nhanh chóng khi nhìn hoặc nghe chúng, tạo nên khả năng tính toán thần kỳ. Lên 5 tuổi, Thorp đi học mẫu giáo tại Dever Grammar School ở Tây Bắc Chicago. Với tài năng thiên bẩm của mình, Thorp luôn cảm thấy các yêu cầu trên lớp quá dễ dàng. 

Sau khi phát hiện tài năng của Thorp, ngài hiệu trưởng quyết định cho câu nhảy cóc lên lớp 1. Thế nhưng kể cả như vậy Thorp vẫn thấy các bài học dưới tầm năng lực của mình.

Kết quả là một cuộc họp phụ huynh diễn ra và ngài hiệu trưởng đề nghị cho ông tiếp tục nhảy cóc lên lớp 2. Tuy nhiên bố mẹ Thorp lo sợ con mình sẽ gặp bất lợi về cảm xúc lẫn thể chất khi không hòa đồng được với các bạn lớn tuổi hơn. Trên thực tế suốt 12 năm học, Thorp luôn là người thấp bé và nhỏ tuổi nhất lớp vì học nhảy cóc.

Trong cuốn tự truyện của mình “A Man for All Markets”, Thorp tiết lộ tuổi thơ của mình tràn ngập những thí nghiệm tự chế. Chính sự tò mò và ham học hỏi kết hợp với trí tuệ hơn người đã tạo nên nền tảng cho sự thành công đáng kinh ngạc của ông ở cả Las Vegas và Phố Wall.

Bằng tài năng thiên bẩm, Thorp không khó lấy được bằng tiến sĩ vào năm 1958 và trở thành Giáo sư toán học tại Học viện công nghệ Massachuset (MIT).

Thời thế tạo anh hùng

Gia đình của Thorp khá nghèo và chủ yếu dựa vào đồng lương của người bố, cộng thêm cuộc Đại khủng hoảng thập niên 1930 của Mỹ khiến đời sống của thiên tài này rất khó khăn. Họ không đủ thức ăn còn quần áo may vá khắp nơi.

Để hỗ trợ gia đình, Thorp bắt đầu tìm cách kiếm tiền. Nhận thấy những người lao công trên phố làm việc mệt nhọc, cậu vay 1 đồng Nickel (tương đương 5 Cent) để mua gói bột trái cây hòa vào 6 ly nước rồi bán lại mỗi ly 1 đồng Nickel. Dù việc bán nước ngọt này khá tốt nhưng Thorp thấy rằng cần phải tốn quá nhiều sức lực mà chỉ kiếm được vài đồng xu ít ỏi.

Vào mùa đông, bố Thorp cho ông 1 đồng Nickel để dọn tuyết trước cửa nhà và cậu bé bắt đầu đi gõ cửa từng nhà để đề nghị được dọn tuyết với tiền công tương tự. Sau 1 tuần lao động vất vả, số tiền ông thu được nhiều bằng một nửa tiền lương hàng tuần của bố. Tuy nhiên nhận thấy Thorp kiếm lời, nhiều đứa trẻ cũng đi cào tuyết và khiến Thorp có bài học đầu tiên về sự cạnh tranh.

Sau này, vào lúc rảnh rỗi, ông thường rủ đồng nghiệp đến Las Vegas chơi để kiếm thêm. Tài năng tính toán giúp ông trở thành một tay chơi cừ khôi ở nơi này.

Điều thú vị là cách ăn mặc của Thorp chẳng giống một tay chơi thời đó. Mặc vest với cặp kính to đùng, đầu hói và vẻ mặt quê quê khiến các sòng bạc đều nghĩ ông là tay gà mờ. Thế nhưng chỉ vài năm sau khi kiếm tiền từ Las Vegas, Thorp đã bị các sòng bạc liệt vào danh sách đen vì khả năng thắng quá tốt.

Đặc biệt, Thorp không tin đó là bộ môn may rủi và đã sử dụng xác suất thống kê để đánh bại trò Blackjack, vốn nổi tiếng là khó gian lận cũng như phổ biến nhất thời đó. Chính Thorp là người đã phát minh ra kỹ thuật đếm bài, cho phép người chơi tăng tỷ lệ thắng.

Năm 1962, Thorp cho xuất bản cuốn sách về chiến thuật đếm bài và chiến thắng nhà cái, khiến rất nhiều Casino cấm ông vào cửa. Las Vegas từ đó cũng dè chừng Thorp hơn khi ông gây cản trở đến việc kiếm tiền. Bản thân Thorp cũng được ghi nhận là người duy nhất tại thời điểm đó đánh bại tất cả các sòng bạc.

Nhà toán học trở thành sói già phố Wall 

Bị Las Vegas “cấm cửa”, Thorp bắt đầu chuyển hướng sang thị trường tài chính. Việc giảng dạy khiến Thorp cảm thấy nhàm chán và phí phạm năng lực nên ông cần tìm đến các thách thức để chứng tỏ được tài năng của mình.

Với khả năng tính toán và áp dụng các công thức toán học, Thorp đã kiếm được hàng trăm triệu USD trên thị trường chứng khoán. Đây cùng là thời điểm nổi tiếng nhất của Thorp khi ông tạo được sức hút mạnh mẽ cho giới trẻ cũng như thay đổi hoàn toàn hình ảnh về người thành công cũng như các nhà toán học thời đó.

Nhờ thành công của mình, Thorp cho thấy được toán học cũng có thể giúp làm giàu, đạp đổ các định kiến cũng như sự so bì với các nhà nghiên cứu vật lý, hóa học hay các ngành nghề khác.

Năm 1969, Thorp thành lập Convertible Hedge Associates, quỹ đầu tư theo thuật toán định lượng đầu tiên trên thế giới. Kể từ đó đến nay, chưa có quý hoạt động nào mà quỹ đầu tư của Thorp thua lỗ. Từ số vốn 1,4 triệu USD ban đầu dần trở thành 275 triệu USD và mức lợi suất cao gấp đôi tốc độ tăng trưởng của chỉ số S&P 500.

Theo nhiều chuyên gia phân tích, kỹ năng tính toán siêu việt, định giá tuyển chọn và cả một hệ thống máy tính đã giúp quỹ của Thorp hoạt động vô cùng hiệu quả so với các nhà đầu tư khác.

Theo Celebrity Networth, Edward Thorp hiện sở hữu tài sản ròng trị giá 800 triệu USD. Đến nay, ông vẫn được coi là tượng đài đầu tư của phố Wall. Những bài học và bí quyết đầu tư vẫn được nhiều người học hỏi và vận dụng để làm giàu.

Hoài An Lê (Theo TTVN)