Có rất nhiều nhà đầu tư khi tham gia vào Thị trường Chứng khoán Việt Nam thắc mắc Tại sao phải có VN30 trong khi đã có VN-Index rồi?, VN-Index và VN30 khác nhau chỗ nào?, Ưu và nhước điểm của VN30? …vv Hãy cùng Happy Live đọc hết bài viết này bạn sẽ hiểu rõ nhất về hai chỉ số này bạn nhé.

Đầu tiền chúng ta cần biết về định nghĩa và rồi sẽ giải đáp những câu hỏi thường gặp để các bạn có thể hiểu rõ hơn về VN-Index và VN30. Vào thôi nào!

Định nghĩa VN-Index và VN30

VN-Index là chỉ số chứng khoán Việt Nam được xây dựng dựa trên giá trị vốn hóa thị trường của tất cả các công ty được niêm yết trên sàn giao dịch HOSE thuộc Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh.

VN30 là nhóm các cổ phiếu có giá trị vốn hóa lớn và thanh khoản cao trên Sàn Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh.

Hỏi đáp VN-Index và VN30

1. Tại sao phải xây dựng VN30 trong khi đã có VN Index?

VN-Index là chỉ số duy nhất mà SGDCK TP. HCM sử dụng từ lúc mới thành lập thị trường đến nay và cũng đang dần bộc lộ nhiều bất cập ảnh hưởng đến sự chuẩn xác của VN Index mà nguyên nhân chủ yếu bắt nguồn từ phương pháp tính toán chỉ số.

Phương pháp tính VN-Index chỉ đơn thuần dựa trên giá trị vốn hóa thị trường của các cổ phiếu thành phần mà chưa tính đến lượng cổ phiếu thực sự tự do lưu hành trên thị trường, cũng như chưa hạn chế sự ảnh hưởng quá mức của những cấu phần có tỷ trọng quá cao trong chỉ số.

VN30 được xem là giải pháp dung hòa giữa yêu cầu cấp thiết của thị trường về một chỉ số phản ánh chính xác hơn biến động giá cả chứng khoán và tiền đề cho chiến lược phát triển các sản phẩm mới như phái sinh hay các quỹ đầu tư trong tương lai.

2. VN30 có thể thay thế VN-Index không?

Các chỉ số khác nhau sẽ đáp ứng các nhu cầu khác nhau của nhà đầu tư. VN30 chỉ là một trong nhiều chỉ số khác như chỉ số ngành, chỉ số giá trị, chỉ số tăng trưởng thuộc bộ chỉ số HOSE-Index và sẽ tiếp tục được triển khai trong giai đoạn tiếp theo. VN-Index vẫn được duy trì nhưng có thể được điều chỉnh lại để phản ánh chính xác hơn biến động của thị trường.

3. Những nhược điểm của VN-Index mà VN30 đã khắc phục được?

VN30 có thể khắc phục được nhược điểm cơ bản của VN-Index như sau:

• Giá trị vốn hóa của cấu phần chỉ số VN30 được tính dựa trên khối lượng cổ phiếu thực sự tự do lưu hành trên thị trường (free float), không những loại trừ các cổ phiếu bị hạn chế chuyển nhượng theo quy định mà còn loại trừ cả những đối tượng ít có khả năng giao dịch như cổ đông thuộc HĐQT, BTGĐ, BKS và tổ chức có liên quan của công ty, cổ đông nhà nước nắm giữ, cổ đông chiến lược…
• Hạn chế sự ảnh hưởng quá mức của những cấu phần có tỷ trọng quá cao trong chỉ số VN30 bằng cách tính đến giới hạn tỷ trọng vốn hóa không vượt quá 10%.
• Ngoài ra, do tiêu chuẩn chọn vào rổ VN30 là những cổ phiếu có tính thanh khoản cao nhất nên giá cả của các cổ phiếu trong rổ VN30 sẽ phản ánh tốt nhất mối quan hệ giữa cung và cầu cổ phiếu, từ đó hạn chế được sự làm giá thường xảy ra đối với những cổ phiếu thanh khoản kém.

4. VN30 tác động đến giao dịch như thế nào?

Sự ra đời của VN30 sẽ đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu thông tin chi tiết của thị trường đồng thời với một chỉ số có khả năng mô phỏng và đầu tư được, các nhà đầu tư sẽ có thêm nhiều cơ hội đầu tư và từ đó tự tin hơn khi xây dựng danh mục đầu tư cho riêng mình. Đây cũng là cơ sở để phát triển các quỹ đầu tư chỉ số, quỹ ETF, kéo theo sự gia tăng thanh khoản trên thị trường. Ngoài ra, VN30 cũng kỳ vọng là tài sản cơ sở cho các sản phẩm phái sinh của Sở sẽ triển khai trong tương lai. Một khi chỉ số VN30 được phổ biến rộng rãi và được nhiều nhà đầu tư và các Quỹ quan tâm, sử dụng cho các chiến lược đầu tư của mình thì tác động của VN30 đến giao dịch trên thị trường là điều được SGDCK TP.HCM trông đợi.

5. Các tiêu chuẩn để lựa chọn cổ phiếu vào rổ VN30 và phương pháp tính VN30 như thế nào?

Để lựa chọn vào rổ VN30, cổ phiếu phải đáp ứng các điều kiện tham gia tính toán chỉ số và trải qua 3 bước sàng lọc về giá trị vốn hóa, free float và thanh khoản. Top 30 cổ phiếu đáp ứng các tiêu chí sàng lọc sẽ được chọn vào rổ. Chỉ số VN30 được tính toán dựa trên phương pháp giá trị vốn hóa thị trường có điều chỉnh tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng.

6. Thành phần của VN30 và các thông tin liên quan sẽ được công bố như thế nào?

Các thay đổi về chỉ số bao gồm thành phần của chỉ số hay các quy tắc chỉ số sẽ được công bố trên website của HOSE (www.hsx.vn). Các thay đổi tại kỳ xem xét, ngoại trừ thay đổi về giới hạn tỷ trọng, sẽ được công bố ít nhất 1 tuần trước khi áp dụng chính thức rổ chỉ số mới.

7. Đặc điểm của VN30

Chỉ số VN30 được tính theo phương pháp giá trị vốn hóa thị trường , bao gồm 30 cổ phiếu thành phần, đại diện cho hoạt động của 30 công ty được niêm yết trên sàn HOSE, chiếm khoảng 80% tổng giá trị vốn hóa và 60% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường.

Tất cả công ty niếm yết trên HOSE, thỏa mãn điều kiện về giá trị vốn hóa thị trường, tỷ lệ free foat (tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng), thành khoản (tỷ lệ thanh khoản và giá trị giao dịch hàng ngày bình quân) đều đủ tư cách tham gia vào tính toán chỉ số. Mỗi cổ phiếu thành phần được giới hạn tỷ trọng ở mức 10% nhằm loại trừ sự ảnh hưởng quá mức của một cổ phiếu thành phần đối với chỉ số. 

8. Vì sao tỷ lệ free float được làm tròn lên theo bội số của 5 (%)

Theo quy tắc chỉ số VN30, tỷ lệ free float hiện chỉ cập nhật 6 tháng một lần tại mỗi lần xem xét định kỳ rổ chỉ số nhằm hạn chế những thay đổi nhỏ không cần thiết ảnh hưởng đến tính ổn định của chỉ số và tính hiệu quả khi vận hành chỉ số. Do vậy, tỷ lệ free float được làm tròn lên theo bội số 5 (%) để dự phòng cho những biến động trong kỳ của cổ phiếu.

9. Cổ phiếu dự phòng dùng để làm gì và có ảnh hưởng gì đến VN30 không? Trong trường hợp dùng đến cổ phiếu dự phòng thì HOSE sẽ công bố trước thời gian bao lâu?

10 cổ phiếu đứng sau 30 cổ phiếu được chọn vào rổ VN30 sẽ được đưa vào danh mục cổ phiếu dự phòng, được sử dụng trong trường hợp có một hay nhiều cấu phần của VN30 bị loại bỏ khỏi rổ chỉ số vào giữa kỳ xem xét do bị kiểm soát, bị hủy niêm yết, bị phá sản, bị sáp nhập/mua lại, bị tạm ngưng giao dịch trên 10 ngày.

Trong trường hợp sử dụng đến cổ phiếu dự phòng để thay thế cổ phiếu trong rổ VN30, HOSE sẽ công bố ra thị trường ít nhấ ớc ngày hiệu lực.

Nguồn: HSX