Trong hành trình thay đổi bản thân, rất nhiều người khởi đầu với sự nhiệt huyết nhưng nhanh chóng bỏ cuộc sau vài ngày. Những kế hoạch hoàn hảo, checklist đầy ắp hay mục tiêu lớn lao thường không đi được đường dài. Lý do không phải bạn “thiếu ý chí”, mà là bạn đang mắc những sai lầm khi tạo thói quen mới mà chính não bộ con người dễ rơi vào. Hiểu đúng cơ chế hình thành thói quen sẽ giúp bạn thiết kế những hành vi mới nhẹ nhàng, dễ duy trì và không bị gánh nặng tinh thần. 1. Vì sao nhiều người thất bại khi bắt đầu thói quen mới? Con người thường tin rằng thói quen mới được xây dựng bằng động lực mạnh mẽ, nhưng động lực là thứ dao động theo cảm xúc: hôm nay bạn hứng khởi, ngày mai bạn mệt...

Trong đời sống thường ngày, chúng ta thường nghe những câu như “bản ngã quá lớn”, “cái tôi mạnh quá”, hay “hãy dẹp cái tôi sang một bên”. Nhưng thật ra, rất ít người hiểu bản ngã là gì theo góc nhìn tâm lý học hiện đại. Bản ngã không phải điều xấu, càng không phải thứ cần tiêu diệt. Nó là một phần tự nhiên của tâm trí, nhưng nếu không được nhận diện, nó sẽ âm thầm điều khiển cảm xúc và hành vi của chúng ta. Hiểu bản ngã đúng cách là bước nền quan trọng để trưởng thành và tìm được sự tự do nội tâm bền vững. 1. Bản ngã là gì? (Định nghĩa rõ ràng – dễ hiểu) Trong tâm lý học, “bản ngã” (ego) là hình ảnh về chính mình mà ta tin là đúng: – tôi là ai – tôi tốt như...

Trong tâm lý học, đứa trẻ bên trong không phải phép ẩn dụ dễ thương, mà là phần cảm xúc sâu nhất được hình thành từ những trải nghiệm thời thơ ấu. Đó là nơi lưu giữ những ký ức, nỗi sợ, niềm tin, sự thiếu an toàn và cả những mong muốn ngây thơ nhất mà ta từng có. Dù trưởng thành, phần “đứa trẻ” ấy vẫn sống trong ta và điều khiển rất nhiều hành vi: cách ta yêu, cách ta giận, cách ta phòng thủ và cách ta phản ứng khi bị tổn thương. Vì vậy, hiểu và chữa lành đứa trẻ bên trong trở thành bước quan trọng nếu ta muốn trưởng thành một cách lành mạnh hơn.

Trong cuộc sống bận rộn, nhiều người nhận ra rằng tâm trí mình rất hiếm khi ở đúng nơi mà cơ thể đang có mặt. Khi đang ăn, ta nghĩ về công việc; khi làm việc, ta lại nghĩ về việc cần làm ngày mai; khi gặp gỡ người thân, ta vẫn bận tâm về điện thoại. Việc này khiến cuộc sống trở nên nặng nề, thiếu chiều sâu và luôn cảm thấy “bị cuốn đi”. Bởi vậy, học cách sống hiện tại trở thành một nhu cầu thiết yếu, chứ không còn là một khái niệm triết lý xa vời. 1. Vì sao con người khó sống hiện tại? Não bộ con người được thiết kế để sống hướng về tương lai. Từ thời nguyên thủy, khả năng dự đoán rủi ro giúp tổ tiên sinh tồn. Tàn dư của cơ chế này khiến chúng ta luôn suy tính...

Trong đời sống hiện đại, con người mang theo nhiều mong đợi hơn bao giờ hết: kỳ vọng về công việc, về người yêu, về gia đình, về bạn bè và thậm chí kỳ vọng về chính mình. Một phần của những kỳ vọng ấy là cần thiết – chúng giúp ta có mục tiêu và động lực. Nhưng phần còn lại lại tạo ra áp lực, thất vọng và cảm giác không bao giờ “đủ tốt”. Vì vậy, tìm hiểu cách buông bỏ kỳ vọng không phải là học cách sống buông xuôi, mà là học cách nhìn thế giới rõ ràng hơn và tự do hơn.

Trong đời sống hằng ngày, phần lớn những vấn đề khiến con người kiệt sức không đến từ bản thân sự việc, mà từ cách chúng ta phản ứng với nó. Một câu nói vô tình của ai đó có thể khiến ta bùng nổ; một tình huống nhỏ cũng có thể trở thành mồi lửa cho sự lo âu. Điều thú vị là phần lớn những phản ứng này diễn ra trước khi ta kịp nhận ra mình đang cảm gì. Ở góc độ tâm lý học, con người có xu hướng phản ứng bởi vì hệ thần kinh và những mô thức cũ trong tiềm thức được kích hoạt quá nhanh. Khoa học thần kinh gọi đây là cơ chế “tự động hóa” (autopilot). Chỉ khi học được cách quan sát cảm xúc thay vì phản ứng, ta mới có thể bước ra khỏi những vòng xoáy cũ...

Trong vài năm trở lại đây, khái niệm “tỉnh thức” xuất hiện nhiều trong đời sống: từ tâm lý học, thiền định, đến các diễn đàn phát triển bản thân. Tuy nhiên, tỉnh thức không phải là một phong trào hay phong cách sống nhất thời. Nó là trạng thái mà một người bắt đầu nhận biết sâu sắc hơn về chính mình – cách họ suy nghĩ, phản ứng, yêu thương, sợ hãi và trải nghiệm thế giới. Nhiều người đang ở trên hành trình này mà không hề biết. Vì thế, việc nhận diện dấu hiệu bạn đang tỉnh thức trở nên quan trọng để hiểu rằng sự thay đổi nội tâm của bạn đang diễn ra đúng hướng. Tỉnh thức không phải sự hoàn hảo, càng không phải trạng thái luôn bình yên. Đó là quá trình mở rộng nhận thức, nhìn rõ bản chất các sự...

Trong đời sống hiện đại, rất nhiều người rơi vào trạng thái suy nghĩ quá mức mà không hề nhận ra. Những dòng suy nghĩ tưởng như vô hại lại trở thành thứ bào mòn sự tập trung, năng lượng cảm xúc và khả năng ra quyết định. Hiện tượng này được gọi là overthinking – một dạng phân tích lặp đi lặp lại, không dẫn đến hành động và thường khiến con người cảm thấy kiệt sức. Để hiểu đúng và thoát khỏi nó, chúng ta cần nhìn hiện tượng này dưới góc độ tâm lý học, thay vì chỉ xem đó là “nghĩ nhiều”. 1. Overthinking là gì? (Định nghĩa rõ ràng và chính xác) Trong tâm lý học, overthinking được mô tả là trạng thái suy nghĩ lặp lại về một vấn đề vượt quá mức cần thiết, đến mức gây cản trở khả năng giải quyết...