Đầu tư chứng khoán: 3 bài học “xương máu” được đổi bằng rất nhiều tiền bạc, thời gian, trí tuệ
Tôi đã từng tham gia thị trường chứng khoán từ những ngày sơ khai (thị trường OTC) cho đến bây giờ. Trải qua nhiều cuộc biến động của thị trường, tôi rút ra 3 bài học “xương máu” được đổi bằng rất nhiều tiền bạc, thời gian, trí tuệ…
Ngày đầu tiên khi biết đến thị trường chứng khoán là lúc chúng tôi vẫn còn ngồi trên ghế giảng đường đại học. Thị trường lúc đó rất sơ khai, thị trường giao dịch chính là OTC, chứ mấy ai hiểu thị trường chứng khoán là gì.
Cứ mua rồi bán, có những cổ phần mua 1x bán 6x. Thời đấy, đám sinh viên Học viện Ngân hàng, có những bạn năm thứ 3 đã thành đại gia hay những tay cò OTC chuyên nghiệp. Đa phần các nhà đầu tư lúc ấy chỉ quan tâm mua được hay không mà không quan tâm đến giá mua là bao nhiêu? Đơn giản, hàng hóa hồi ấy rất hiếm, cứ mua là thắng và việc mua bán rất giản đơn không có nhiều sản phẩm cấu trúc phức tạp như bây giờ.
Những năm 2006- 2007, các nhà đầu tư thường dồn sự quan tâm hơn vào những mã chuẩn bị lên sàn. Các trụ sở chính của các công ty chuẩn bị niêm yết luôn đông nghịt khách hàng nhưng không phải đến giao dịch sản phẩm hay ký kết hợp tác mà chủ yếu là đến giao dịch chuyển nhượng cổ phần. Văn phòng hội đồng quản trị công ty luôn hoạt động hết công suất vì lượng giao dịch cổ phần bị quá tải.
Lúc ấy, tôi còn nhớ, nhiều công ty chứng khoán còn bố trí cả bếp ăn cho các nhà đầu tư. Sàn chứng khoán lúc nào cũng chật kín các nhà đầu tư. Thời ấy, đi đâu cũng sôi sục chứng khoán, từ chị bán rau đến chủ cửa bán bún…cũng bàn luận về chứng khoán. Nhà nhà mua cổ phần, người người chơi chứng khoán. Thị trường giao dịch từ OTC đến sàn. Câu chuyện thời sơ khai và cũng là hoàng kim của chứng khoán Việt Nam trước khi rơi vào downtrend.
Nhà đầu tư lúc đó không quan tâm đến việc doanh nghiệp ấy kinh doanh thế nào, mà chỉ quan tâm đến mua OTC giá thế này lên sàn sẽ cao gấp bao lần.
Thế nhưng, ai học được chữ ngờ, thị trường sụt giảm khiến “bay màu” nhiều người đầu tư theo “hệ” cảm xúc. Sau này, tôi gặp lại khá nhiều người “chơi” chứng khoán thời điểm đó, có người không tham gia nữa. Ngược lại, có người đã đầu tư học/nghiên cứu và đã trở thành những chuyên gia uy tín.
Mỗi lần điều chỉnh như vậy, theo tôi là một lần sàng lọc các nhà đầu tư, từ đấy cùng với các chính sách vĩ mô của nhà nước sẽ làm thị trường trong sạch hơn.
Năm 2020, lịch sử lặp lại. Thị trường chứng khoán nửa cuối năm 2020 bỗng sôi động đã khiến rất nhiều nhà đầu tư say sóng, nhiều nhà đầu tư F0 mới tích cực tham gia. Lại một lần nữa, khi thị trường tăng trưởng nóng, với hàng loạt nhà đầu tư tham gia nhưng không tìm hiểu về thị trường tài chính cũng như doanh nghiệp.
Giai đoạn 2019 – 2022, xuất hiện nhiều nhà tư vấn online định hướng việc sinh lời từ kinh doanh chứng khoán “đơn giản” cũng như quãng thời gianlàm việc tại nhà kéo dài trong thời kỳ Covid 19 đã làm tăng trưởng số lượng lớn các nhà đầu tư F0 mới gia nhập thị trường. Cả xã hội sôi sục, các admin room kín hoạt động không ngừng nghỉ. Giờ đây, khi công nghệ thông tin phát triển, công nghệ cũng đã được các công ty chứng khoán đưa vào áp dụng, nhiều nhà đầu tư không cần đến sàn mà vẫn mở được tài khoản và giao dịch.
Mạng xã hội, công cụ giao tiếp online phát triển, Các nhà đầu tư tìm đến các room chia sẻ tin tức, nghe các nhà tư vấn online qua Facebook, Youtube, Tiktok và ra quyết định đầu tư theo mà không hề quan tâm đến sức khỏe doanh nghiệp.
Độ nóng ở mỗi văn phòng ngày nào cũng rực rỡ, sáng đến chào nhau bằng câu “nay vào con gì nhỉ”. Dòng tiền từ các nhà đầu tư F0 tiếp tục được đổ vào thị trường, đến mức có những thời điểm, thị trường suýt chạm mốc 1.500 điểm. Có những Youtuber còn hùng hổ kêu gào thị trường sẽ lên 2xxx.
Nhiều lần, các chuyên gia đã cảnh báo nếu các tốc độ tăng nóng, các nhà đầu tư lao vào như những con thiêu thân mà bỏ qua sức khỏe của doanh nghiệp sẽ dẫn đến hệ lụy đổ vỡ của thị trường.
Tuy nhiên, các nhà đầu tư lúc này đâu có quan tâm đến những lời cảnh báo. Những lời đường mật từ các admin nhóm kín nghe hấp dẫn hơn: “Hôm nay, họ nhà này sẽ tím, mai họ nhà kia sẽ tăng”. Khi thị trường có dấu hiệu xuống, các lái lại định hướng “bắt đáy” dẫn đến nhiều nhà đầu tư đã mất trắng.
Một lần nữa, nhiều người chơi chứng khoán đã phải thua lỗ nặng. Có những người đã mất đến 90%, thậm chí là 100% giá trị tài khoản.
Tròn 10 năm, thị trường chứng khoán Việt Nam lại trải qua một đợt biến động lớn đến như vậy. Lần này còn nhanh hơn và khốc liệt hơn so với 10 năm trước. Một lần nữa, đây là bài học cho các nhà đầu tư, cần cẩn trọng và tỉnh táo khi tham gia giao dịch.
Qua những cuộc biến động, tôi đúc kết được ba bài học. Đó là:
(1) Học tập và nghiên cứu kỹ lưỡng: Trước khi đầu tư, hãy dành thời gian học và tìm hiểu về thị trường tài chính cũng như sức khỏe của doanh nghiệp mà bạn định đầu tư. Kiến thức là nền tảng vững chắc giúp bạn đưa ra những quyết định sáng suốt.
(2) Quyết định dựa trên thông tin và kiến thức của chính mình: Đừng bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác hay những tin đồn trên mạng xã hội. Hãy thu thập thông tin, phân tích kỹ lưỡng và tự đưa ra quyết định dựa trên sự hiểu biết của bạn.
(3) Thông tin từ các room kín chỉ mang tính tham khảo: Đừng phụ thuộc hoàn toàn vào những thông tin từ các nhóm kín hay những lời khuyên không rõ nguồn gốc. Hãy xem đó chỉ là những tài liệu tham khảo để bạn có cái nhìn đa chiều hơn và từ đó, đưa ra quyết định đúng đắn nhất.
Tham gia vào thị trường chứng khoán không chỉ là một cách để gia tăng tài sản mà còn là hành trình học hỏi, tích lũy kinh nghiệm và xây dựng nền tảng vững chắc cho tương lai tài chính. Để giúp bạn bắt đầu một cách khôn ngoan và tránh những sai lầm thường gặp, Happy Live xin giới thiệu một số cuốn sách đầu tư tuyệt vời, đã được nhiều nhà đầu tư thành công khuyên đọc:
1. Ngày Đòi Nợ (Payback Time) – Phil Town
Phil Town, một nhà đầu tư và tác giả nổi tiếng, chia sẻ những chiến lược đầu tư hiệu quả mà ông đã áp dụng thành công. “Ngày Đòi Nợ” tập trung vào phương pháp đầu tư theo giá trị, giúp bạn tìm kiếm những cổ phiếu bị định giá thấp và đầu tư vào chúng để thu lợi nhuận lâu dài. Cuốn sách cũng cung cấp các công cụ và kỹ thuật để bạn tự tin hơn trong việc quản lý rủi ro và gia tăng tài sản.
2. Lột Xác (The Education of a Value Investor) – Guy Spier
Guy Spier kể về hành trình chuyển đổi từ một nhà đầu tư tham vọng nhưng thiếu kinh nghiệm trở thành một nhà đầu tư giá trị thành công. “Lột Xác” không chỉ là một cuốn sách về kỹ thuật đầu tư mà còn là một câu chuyện truyền cảm hứng về việc tìm kiếm triết lý đầu tư phù hợp và rèn luyện tâm lý đầu tư. Cuốn sách này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách xây dựng một phong cách đầu tư bền vững và có đạo đức.
3. Nghệ Thuật Đầu Tư Dhandho (The Dhandho Investor) – Mohnish Pabrai
Mohnish Pabrai giới thiệu phương pháp đầu tư Dhandho, một phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả, tập trung vào việc đầu tư vào các doanh nghiệp ít rủi ro nhưng có tiềm năng sinh lời cao. Cuốn sách này sẽ giúp bạn học cách nhận diện các cơ hội đầu tư an toàn, áp dụng các nguyên tắc đầu tư thông minh và đạt được lợi nhuận ổn định.
4. Người Đàn Ông Đánh Bại Mọi Thị Trường (A Man for All Markets) – Edward O. Thorp
Edward O. Thorp, nhà toán học và nhà đầu tư huyền thoại, chia sẻ cuộc đời và sự nghiệp của mình trong cuốn sách này. Thorp đã sử dụng toán học để đánh bại thị trường chứng khoán và sòng bạc, và cuốn sách này tiết lộ những phương pháp và chiến lược ông đã áp dụng. Đây là cuốn sách không thể bỏ qua cho những ai muốn hiểu rõ hơn về toán học ứng dụng trong đầu tư và cách đánh bại thị trường.
5. Làm Giàu Từ Chứng Khoán (How to Make Money in Stocks) – William J. O’Neil
William J. O’Neil giới thiệu phương pháp CANSLIM, một chiến lược đầu tư đã giúp hàng triệu nhà đầu tư trên khắp thế giới đạt được thành công. “Làm Giàu Từ Chứng Khoán” hướng dẫn bạn cách tìm kiếm và đầu tư vào những cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ nhất, đồng thời cung cấp các nguyên tắc quản lý rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận.
6. Nến Nhật (Japanese Candlestick Charting Techniques) – Steve Nison
Steve Nison là người đã giới thiệu kỹ thuật biểu đồ nến Nhật đến với thế giới phương Tây. Trong cuốn “Nến Nhật,” ông chia sẻ chi tiết về cách sử dụng biểu đồ nến để phân tích thị trường và đưa ra các quyết định đầu tư chính xác. Cuốn sách này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một trong những công cụ phân tích kỹ thuật hiệu quả nhất và cách áp dụng nó vào chiến lược đầu tư của mình.
Những cuốn sách này không chỉ cung cấp kiến thức quý báu mà còn là nguồn cảm hứng lớn lao cho bạn trên hành trình đầu tư. Hãy dành thời gian đọc và học hỏi từ những người đi trước, xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc để đạt được thành công bền vững trong thị trường chứng khoán. Chúc bạn may mắn và thành công!
Happy Live team sưu tầm/kinhtechungkhoan
Có thể bạn quan tâm
Bộ Sách Tuyệt Đỉnh Kungfu Chứng Khoán 2023
Trọn bộ 26 ấn phẩm giúp bạn có thể Rèn tuyệt kỹ – Luyện nội công chinh phục thị trường chứng khoán
