Bạn có bao giờ cảm thấy mình phản ứng thái quá trước một tình huống mới, chỉ vì nó gợi nhớ đến những cảm xúc trong quá khứ? Đó chính là định kiến cảm xúc – những suy nghĩ, cảm nhận và kinh nghiệm cũ vô thức chi phối cách chúng ta nhìn nhận thực tại.  Như Joe Dispenza đã viết trong cuốn Phá bỏ thói quen, đánh thức chính mình: “Mỗi giây phút bạn trải qua trong hiện tại là cơ hội để định hình tương lai. Nhưng nếu bạn để quá khứ chen vào, bạn đang tự đánh mất cơ hội ấy.”  

Hãy cùng tìm hiểu định kiến cảm xúc là gì, tại sao nó cản trở bạn, và làm sao để vượt qua nó để sống trọn vẹn hơn trong hiện tại.

1. Định kiến cảm xúc là gì?  

Định kiến cảm xúc là cách chúng ta mang những cảm xúc, trải nghiệm và suy nghĩ từ quá khứ để phán xét các tình huống ở hiện tại. Chúng không phải là những rào cản thực tế, mà là những giới hạn tinh thần chúng ta tự tạo ra.  

Ví dụ:  

– Một lần bị từ chối trong quá khứ khiến bạn ngại mở lòng với bất kỳ ai.  

– Một lời phê bình đau đớn trước đây khiến bạn dễ dàng tức giận khi bị nhận xét, dù hiện tại không mang ý nghĩa tiêu cực.  

Định kiến cảm xúc bóp méo thực tại, làm mờ đi cơ hội và khiến bạn phản ứng không phù hợp với những gì đang diễn ra.

2. Tại sao định kiến cảm xúc là rào cản lớn?  

2.1 Ngăn cản bạn sống trọn vẹn hiện tại

Khi bạn để cảm xúc cũ chen vào, bạn không thực sự trải nghiệm hiện tại. Quá khứ trở thành cái bóng che lấp tất cả những điều tốt đẹp đang diễn ra.  

Joe Dispenza đã nói:  “Mỗi giây phút bạn trải qua trong hiện tại là cơ hội để định hình tương lai.”  

Nhưng khi bạn để những cảm xúc cũ dẫn dắt, bạn đánh mất cơ hội ấy và lặp lại vòng xoáy của những đau khổ cũ. 

2.2 Kìm hãm tiềm năng phát triển  

Định kiến cảm xúc khiến bạn sợ hãi thử thách. Những thất bại cũ trở thành bằng chứng khiến bạn không tin mình có thể làm tốt hơn. Điều này làm bạn ngừng bước trước khi bắt đầu.  

2.3 Tạo ra vòng lặp tiêu cực

Bạn càng phản ứng dựa trên cảm xúc cũ, thực tại càng dễ giống với nỗi sợ của bạn. Điều này củng cố niềm tin rằng quá khứ và hiện tại không thể khác nhau, khiến bạn mãi kẹt trong vòng lặp của tiêu cực.  

3. Cách nhận diện định kiến cảm xúc 

3.1 Quan sát phản ứng cảm xúc của bạn  

Hãy để ý: Những cảm xúc như tức giận, buồn bã hay sợ hãi có thực sự đến từ tình huống hiện tại, hay chúng là sự phản chiếu của những gì bạn từng trải qua? 

3.2 Ghi lại những suy nghĩ tiêu cực lặp lại 

Những câu như “Tôi không thể tin ai được nữa” hoặc “Chuyện này sẽ lại thất bại” có thể là dấu hiệu của định kiến cảm xúc. 

3.3 Đặt câu hỏi thách thức chính mình  

Hãy tự hỏi:  

– “Cảm xúc này có phải là phản ứng với hiện tại hay với quá khứ?”  

– “Tôi có đang phán xét tình huống dựa trên điều gì đó không còn liên quan nữa?”  

4. Làm sao để phá bỏ định kiến cảm xúc? 

4.1 Tách biệt quá khứ và hiện tại

Nhắc nhở bản thân rằng mỗi tình huống, mỗi con người là một trải nghiệm mới. Họ không phải là người từng làm bạn tổn thương, và hiện tại không cần phải giống quá khứ. 

4.2 Thực hành nhận thức hiện tại qua thiền định

Joe Dispenza khẳng định rằng: Thiền là công cụ giúp bạn nhận diện chương trình vô thức và phá vỡ định kiến cảm xúc. Khi thiền, bạn tập trung vào hiện tại, giúp bạn thoát khỏi vòng lặp cảm xúc cũ.  

– Bắt đầu với 10 phút mỗi ngày.  

– Chú ý vào hơi thở và quan sát cảm xúc mà không phán xét. 

4.3 Tạo mới hành vi và suy nghĩ

Hãy thử phản ứng khác đi trong những tình huống từng khiến bạn tổn thương. Thay vì mặc định tức giận hoặc né tránh, hãy dừng lại và nhìn nhận tình huống từ một góc nhìn khác. 

4.4 Áp dụng triết lý “chọn tâm trạng”

Bạn có quyền lựa chọn cảm xúc của mình. Chọn cảm xúc mang lại bình yên và tích cực thay vì để nỗi sợ và đau khổ chi phối.  

5. Tự do tâm trí – định hình tương lai  

Phá bỏ những áp đặt cũ không chỉ là buông bỏ quá khứ, mà còn là mở ra cánh cửa để sống tự do hơn, trọn vẹn hơn trong hiện tại. Khi bạn kiểm soát được cảm xúc của mình, bạn không còn bị ràng buộc bởi những điều đã qua.  

Hãy nhớ rằng: hiện tại là nơi duy nhất bạn có thể hành động, thay đổi và tạo ra sự khác biệt. Định kiến cảm xúc chỉ là bóng ma của quá khứ. Khi bạn vượt qua nó, bạn trở thành người làm chủ tương lai của chính mình.  

Định kiến cảm xúc là rào cản lớn, nhưng nó không phải là định mệnh. Nhận diện, thách thức và buông bỏ nó là cách để bạn giải phóng bản thân và sống trọn vẹn hơn.  

Đừng để cảm xúc cũ chi phối bạn. Hãy bắt đầu hành trình phá bỏ định kiến cảm xúc ngay hôm nay, để hiện tại trở thành nền tảng của một tương lai đáng giá.

Happy Live Team

Có thể bạn quan tâm

Phá bỏ thói quen, đánh thức chính mình

Đặt ngay