fbpx

Đừng chỉ nhìn lợi nhuận! Giải mã 4 chỉ số hiệu suất mọi NĐT phải biết

Tập trung lợi nhuận mà quên rủi ro – Sai lầm thường gặp của nhà đầu tư

Nhiều nhà đầu tư và trader có xu hướng nhìn chăm chăm vào con số lợi nhuận mà bỏ qua yếu tố quan trọng hơn: rủi ro phải chấp nhận để đạt được mức lợi nhuận đó.

Khi hỏi: Bạn muốn tăng gấp đôi lợi nhuận không? Câu trả lời bật ra đầu tiên thật đơn giản: chỉ cần tăng gấp đôi quy mô vị thế. Nhưng liệu điều đó biến bạn thành một nhà đầu tư giỏi hơn? Câu trả lời rõ ràng là không, vì bạn cũng đồng thời gấp đôi rủi ro có thể gặp phải.

Đây là sai lầm phổ biến: giả định rằng quy mô giao dịch lớn hơn và lợi nhuận cao hơn đồng nghĩa với hiệu suất tốt hơn. Thực tế, một nhà giao dịch xuất sắc cần quan tâm tỷ lệ lợi nhuận trên rủi ro, chứ không chỉ chăm chăm vào lợi nhuận tuyệt đối.

Điều này không có nghĩa là lợi nhuận không quan trọng. Nếu một hồ sơ giao dịch có tỷ lệ lợi nhuận/rủi ro đẹp nhưng lợi nhuận quá thấp, thì vẫn khó coi là xuất sắc. Vì vậy, việc đánh giá hiệu suất cần kết hợp cả lợi nhuận và rủi ro trong cùng một bức tranh.

Đừng chỉ nhìn lợi nhuận! Giải mã 4 chỉ số hiệu suất mọi NĐT phải biết

Lợi nhuận gộp trung bình hàng năm – Cái nhìn tổng quan cần thiết

Lợi nhuận gộp trung bình hàng năm cho biết mức lợi nhuận tích lũy thực tế mà nhà đầu tư thu được theo thời gian. Đây là chỉ số dễ hiểu, thường được dùng để so sánh hồ sơ đầu tư.

Dù ta phải cân nhắc rủi ro đi kèm, lợi nhuận gộp vẫn không thể bỏ qua. Một chiến lược dù có tỷ lệ lợi nhuận/rủi ro ấn tượng nhưng nếu mức lợi nhuận gộp quá thấp thì vẫn không thể coi là hấp dẫn.

Do đó, mọi phân tích hiệu suất đầu tư luôn cần kiểm tra con số này để đảm bảo sự bền vững và khả năng sinh lời thật sự.

Hệ số Sharpe – Đo lường lợi nhuận đã điều chỉnh theo rủi ro

Hệ số Sharpe là chỉ số phổ biến để đánh giá lợi nhuận đã được điều chỉnh theo rủi ro. Nó được tính bằng:
(Lợi nhuận vượt trội so với lợi suất phi rủi ro) chia cho (Độ lệch chuẩn của lợi nhuận).

Ví dụ, nếu lợi nhuận trung bình là 8%/năm, còn lãi suất phi rủi ro là 3%, thì lợi nhuận thặng dư là 5%. Độ lệch chuẩn đo lường mức biến động của lợi nhuận.

Về cơ bản, hệ số Sharpe trả lời: Bạn được trả công bao nhiêu cho mỗi đơn vị rủi ro tổng thể mà bạn gánh chịu?

Tuy nhiên, hệ số Sharpe có hai nhược điểm lớn:

– Nó dùng lợi nhuận trung bình thay vì lợi nhuận gộp, theo đó không phản ánh đúng kết quả thực tế khi lợi nhuận biến động mạnh. Ví dụ, lãi 50% năm đầu và lỗ 50% năm sau cho lợi nhuận trung bình 0%, nhưng vốn thực tế giảm 25%.

– Nó không phân biệt biến động tăng với giảm. Nhà đầu tư không ngại lời đột biến nhưng rất ghét lỗ đột ngột. Sharpe lại coi tất cả biến động đều như nhau.

Hệ số Sortino – Tập trung vào rủi ro giảm giá

Để giải quyết hai vấn đề của Sharpe, hệ số Sortino được dùng rộng rãi hơn trong phân tích chuyên sâu.

– Nó sử dụng lợi nhuận gộp, phản ánh chính xác hơn hiệu quả tích lũy.

– Quan trọng nhất, Sortino chỉ tập trung vào độ lệch giảm, đo lường các khoản lỗ so với mức lợi nhuận tối thiểu chấp nhận được (MAR).

Điều này phù hợp hơn với tâm lý thực tế của nhà đầu tư: họ không phàn nàn khi quản lý quỹ kiếm được nhiều hơn kỳ vọng, nhưng sẽ lo ngại cực độ khi thua lỗ vượt chuẩn.

Ví dụ, MAR có thể đặt ở mức 0%, lợi suất phi rủi ro hoặc mức lợi nhuận trung bình. Hệ số Sortino chia lợi nhuận gộp vượt MAR cho độ lệch giảm, tập trung hoàn toàn vào rủi ro xấu.

Hệ số Sortino điều chỉnh – So sánh công bằng hơn với Sharpe

Một chi tiết kỹ thuật quan trọng: hệ số Sortino luôn cao hơn Sharpe vì nó chỉ tính độ lệch giảm.

Để so sánh công bằng, các chuyên gia thường điều chỉnh hệ số Sortino bằng cách chia cho √2. Điều này giúp “cân bằng sân chơi”, cho phép so sánh trực tiếp hai chỉ số và hiểu rõ hơn về chiến lược có thiên hướng lợi nhuận lệch phải (nhiều khoản lời lớn hơn lỗ lớn).

Tỷ lệ lời/lỗ (Gain-to-Pain Ratio) – Đo lường lợi nhuận so với tổng thiệt hại

Cuối cùng, một thước đo thực tế và dễ hiểu khác là tỷ lệ lời/lỗ (GPR).

– Nó tính tổng lợi nhuận chia cho tổng tuyệt đối các khoản lỗ. Ví dụ, GPR = 1 nghĩa là để kiếm 1 đồng lãi, bạn phải chấp nhận 1 đồng lỗ.

– GPR không bị ảnh hưởng quá mức bởi vài khoản lỗ lớn, và có thể được tính trên nhiều khung thời gian: hàng ngày, hàng tháng.

Thông thường, GPR hàng tháng > 1 là tốt, > 2 là xuất sắc. Giá trị GPR giúp nhà đầu tư hiểu rõ chất lượng lợi nhuận: kiếm lời với mức thua lỗ tối thiểu.

Như vậy, đo lường hiệu suất đầu tư không thể chỉ nhìn vào lợi nhuận. Một chiến lược hay một quản lý quỹ giỏi phải cho thấy tỷ lệ lợi nhuận trên rủi ro hợp lý, khả năng kiểm soát thua lỗ, và sự ổn định lâu dài.

Hiểu và sử dụng các chỉ số như Sharpe, Sortino, Sortino điều chỉnh và GPR sẽ giúp nhà đầu tư có cái nhìn toàn diện, tránh những quyết định hấp tấp chỉ vì con số lợi nhuận bề nổi.

Happy Live Team

Nguồn: Phụ lục 2, “Các phù thuỷ chứng khoán ẩn danh”

Có thể bạn quan tâm

Những phù thủy ẩn danh: Thành công thầm lặng, lợi nhuận khổng lồ

Jack D. Schwager Và Các Phù Thủy Chứng Khoán Ẩn Danh: Tinh Hoa Giao Dịch Từ Những Trader Kín Tiếng

Tìm hiểu thêm

 

Các viết cùng chủ đề