Hệ thống đầu tư Mark Minervini: 90% siêu cổ phiếu xuất hiện vào lúc thị trường điều chỉnh?
Hệ thống đầu tư Mark Minervini – Cổ phiếu dẫn dắt thị trường là những mã có thể giúp danh mục đầu tư tăng trưởng vượt bậc trong thời gian ngắn. Chính các cổ phiếu này đã tạo nên những nhà giao dịch siêu hạng.
Hãy đi theo các cổ phiếu dẫn dắt
Bạn kiếm được nhiều lợi nhuận nhất trong thị trường tăng giá là ở giai đoạn đầu – khoảng 12 đến 18 tháng đầu tiên. Tuy nhiên, trước khi các chỉ số chính bắt đầu bùng nổ, nhiều cổ phiếu tốt nhất đã âm thầm tăng giá trước đó vài tuần. Vấn đề đặt ra là: Làm thế nào để nhận biết thời điểm phù hợp để “lên tàu” trước khi thị trường và các siêu cổ phiếu tăng vọt khiến bạn bị bỏ lại phía sau? Câu trả lời là: hãy quan sát các cổ phiếu dẫn dắt (leader).
Các siêu cổ phiếu có xu hướng dẫn dắt thị trường chung tại các điểm đảo chiều quan trọng. Khi thị trường chạm đáy, các cổ phiếu dẫn dắt – tức là những cổ phiếu có khả năng kháng cự tốt nhất với xu hướng giảm – sẽ quay đầu và bật tăng đầu tiên, thường là trước vài ngày, vài tuần, hoặc thậm chí vài tháng so với chỉ số Dow Jones, S&P 500 hay Nasdaq. Những cổ phiếu này sẽ là những cái tên đầu tiên phá vỡ đỉnh cũ và thiết lập đỉnh cao mới, ngay cả khi các chỉ số thị trường chung mới chỉ bắt đầu phục hồi từ đáy. Thời điểm này, tâm lý thị trường nhìn chung vẫn còn u ám, thông tin trên truyền thông vẫn chủ yếu mang sắc thái tiêu cực hoặc thận trọng. Tuy nhiên, khi xu hướng tăng dần lan rộng, nhiều cổ phiếu hơn tham gia vào đà tăng, kéo chỉ số chung đi lên. Tất nhiên, các cổ phiếu dẫn dắt sẽ tiếp tục tăng mạnh hơn nữa và lúc này, cảm xúc thị trường bắt đầu chuyển dịch từ sợ hãi sang lạc quan.
Việc theo dõi sát các cổ phiếu dẫn dắt sẽ giúp bạn sớm nhận diện được những cơ hội tốt nhất trước khi chúng được số đông nhà đầu tư phát hiện. Đây không phải là một nguyên tắc mới đối với những nhà giao dịch sắc sảo – những người luôn hiểu rõ cách tìm kiếm các siêu cổ phiếu. Huyền thoại đầu tư Jesse Livermore đã xây dựng sự nghiệp của mình bằng cách mua các cổ phiếu dẫn dắt trong những năm 1920 và 1930. 99% lợi nhuận tôi kiếm được từ thị trường chứng khoán cũng đến từ việc sở hữu những cổ phiếu dẫn dắt.
Đáng chú ý, các cổ phiếu dẫn dắt cũng thường phát tín hiệu sớm khi thị trường bước vào giai đoạn suy yếu. Ở giai đoạn cuối của thị trường tăng giá – thường là sau một hoặc hai năm tăng trưởng – nhiều cổ phiếu dẫn dắt sẽ bắt đầu đảo chiều giảm trước cả khi các chỉ số thị trường chung đạt đỉnh. Khi đó, dòng tiền bắt đầu rút khỏi nhóm cổ phiếu dẫn dắt và chuyển sang các cổ phiếu bị lãng quên (thường là penny stocks), cổ phiếu theo sau (follow-up stocks), hoặc nhóm cổ phiếu phòng thủ như dược phẩm, tiện ích công cộng, thực phẩm – vốn được coi là ít chịu ảnh hưởng khi kinh tế đi xuống.
Tuy nhiên, các cổ phiếu theo sau hoặc cổ phiếu bị thị trường lãng quên hiếm khi tạo được mức tăng kéo dài như các cổ phiếu dẫn dắt thực sự. Khi bạn quan sát thấy hiện tượng dịch chuyển dòng tiền như vậy, đó là tín hiệu cảnh báo rằng thị trường có thể đang bước vào giai đoạn cuối của một chu kỳ tăng trưởng dài hạn.
Luôn luôn theo dõi cổ phiếu dẫn dắt trong mọi điều kiện thị trường
Vấn đề của hầu hết nhà đầu tư là họ không kịp nhận ra những tín hiệu tinh tế và manh mối quan trọng mà các cổ phiếu dẫn dắt phát đi khi thị trường sắp đến gần điểm đảo chiều. Chính vì thế, họ thiếu cái nhìn tổng thể. Tại sao lại như vậy? Bởi phần lớn nhà đầu tư chỉ bắt đầu hành động khi thị trường đã giảm một cách rõ rệt – giống như chú chó săn chỉ lao đi sau khi nghe tiếng súng.
Ngay khi thị trường chạm đáy, nhiều nhà đầu tư đã chịu tổn thất nặng nề do không kịp cắt lỗ sớm. Sau một đợt điều chỉnh mạnh, phần lớn chỉ mong tài khoản hồi phục để về điểm hòa vốn, hoặc tệ hơn là rơi vào tâm lý bi quan, cho rằng thị trường sắp sụp đổ – tất cả chỉ vì họ bị tổn thương sau cú sụt giảm trước và không chịu quan sát những tín hiệu tích cực đến từ các cổ phiếu dẫn dắt.
Một khó khăn khác nằm ở chỗ: các cổ phiếu dẫn dắt thường trông có vẻ đã tăng quá cao hoặc trở nên “đắt đỏ” trong mắt phần lớn nhà đầu tư. Đây lại chính là những cổ phiếu phá vỡ nền giá, thoát ra trước thị trường và thiết lập đỉnh cao mới trong 52 tuần, trong khi các chỉ số chính chỉ vừa bắt đầu nhích lên. Một số nhà đầu tư chỉ bắt đầu mua khi thị trường gần chạm đỉnh mới, số khác lại hành động khi thị trường đang điều chỉnh. Cả hai đều tập trung vào chỉ số thị trường mà không chú ý tới các cổ phiếu dẫn dắt, nên thường mua trễ và sở hữu các cổ phiếu yếu, đã bị thị trường bỏ quên.
Thêm vào đó, truyền thông thường mắc sai lầm tại các điểm đảo chiều lớn: khi thị trường chạm đáy, báo chí liên tục dự báo ngày tận thế; và khi thị trường lập đỉnh, truyền thông lại khẳng định đầu tư cổ phiếu là không thể sai. Nếu bạn chỉ nghe theo dư luận, bạn sẽ bị rối trí. Thay vào đó, hãy lắng nghe thị trường và những gì các cổ phiếu thực sự đang “nói” với bạn.
Thực tế, hơn 90% siêu cổ phiếu đều sớm thoát ra khỏi nền giá và thiết lập đỉnh mới ngay trong giai đoạn thị trường chung còn đang điều chỉnh. Mấu chốt ở đây là bạn cần liên tục theo dõi, nghiên cứu và xây dựng kế hoạch giao dịch – ngay cả khi thị trường đang đi xuống. Đó là cách bạn có thể sẵn sàng nắm bắt cơ hội lớn khi thị trường bước vào chu kỳ tăng giá mới.

Vào ngày 4 tháng 2 năm 2010, tôi đã mua cổ phiếu Pharmacyclics Inc. (mã PCYC) và đồng thời đưa ra khuyến nghị cho khách hàng trong Minervini Private Access. Đây chính là ngày chỉ số Nasdaq tạo đáy mới. Trong 48 phiên giao dịch tiếp theo, PCYC đã tăng hơn 90%, trong khi Nasdaq chỉ tăng khoảng 18%. Nhưng mức tăng 90% mới chỉ là khởi đầu – cuối cùng, PCYC tăng hơn 1.500% trong vòng 33 tháng, trở thành một ví dụ điển hình của cổ phiếu dẫn dắt thị trường.
Sự tăng giá bỏ rơi
Trong vài tháng đầu tiên của một chu kỳ thị trường tăng giá mới, bạn nên quan sát thấy làn sóng các cổ phiếu thiết lập đỉnh cao mới, trong khi chỉ số thị trường chung chỉ điều chỉnh nhẹ, thường dao động trong khoảng 3 – 5% so với đỉnh gần nhất. Nhiều nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm sẽ chờ các đợt điều chỉnh để tham gia, nhưng thực tế, những cơ hội như vậy hiếm khi xuất hiện trong giai đoạn đầu tiên của thị trường tăng giá.
Đợt tăng giá đầu tiên rời khỏi đáy quan trọng thường mang đặc điểm của cái gọi là “sự tăng giá bỏ rơi”. Trong giai đoạn này, lực cầu rất mạnh và thị trường cứ tiếp tục đi lên, bất chấp việc các chỉ báo kỹ thuật trông như đang trong vùng quá mua. Khi thị trường vừa trải qua giai đoạn suy giảm mạnh và các chỉ báo kỹ thuật cho thấy tín hiệu quá mua đi kèm với sự gia tăng của danh sách cổ phiếu dẫn dắt, bạn nên coi đó là dấu hiệu tích cực cho sức mạnh nội tại của thị trường.
Để xác nhận độ tin cậy của đà phục hồi, bạn nên quan sát: các phiên tăng điểm nên đi kèm với khối lượng giao dịch tăng, còn trong các phiên điều chỉnh, khối lượng nên ở mức thấp. Quan trọng hơn cả, hãy tập trung nghiên cứu hành động giá của các cổ phiếu dẫn dắt, từ đó sẵn sàng giải ngân ngay khi chúng vừa thoát ra khỏi nền giá tốt.
Một dấu hiệu xác nhận khác là số lượng cổ phiếu thiết lập đỉnh 52 tuần sẽ áp đảo số lượng cổ phiếu chạm đáy 52 tuần. Lúc này, bạn nên bắt đầu giải ngân một cách có chọn lọc vào những cổ phiếu đáp ứng tiêu chí giao dịch. Như câu nói quen thuộc: “Đây là thị trường của từng cổ phiếu, không phải là toàn bộ thị trường chứng khoán.” Nói cách khác, bạn không đầu tư vào chỉ số chung mà phải chọn đúng cổ phiếu.
Trong giai đoạn đầu của một chu kỳ tăng giá, nếu mục tiêu của bạn là trở thành nhà giao dịch siêu hạng, thì mấu chốt là phải tập trung vào các cổ phiếu dẫn dắt. Đôi khi bạn có thể mua hơi sớm – hãy luôn tuân thủ kỷ luật cắt lỗ. Nếu đợt tăng giá là thực sự, các cổ phiếu dẫn dắt sẽ tăng rất mạnh và thường chỉ có những nhịp điều chỉnh nhỏ. Nhưng nếu bạn liên tục bị dính lệnh dừng lỗ, rất có thể bạn đã vào lệnh quá sớm – hãy nghiên cứu lại chiến lược giao dịch của mình một cách nghiêm túc.
Các siêu cổ phiếu thường tạo đáy sớm đầu tiên
Để kiếm được nhiều tiền trên thị trường chứng khoán, bạn cần đi theo xu hướng chính của thị trường chung. Càng là xu hướng mạnh, bạn càng không nên chống lại nó. Tuy nhiên, nếu bạn quá phụ thuộc vào thị trường chung để định thời điểm giao dịch cổ phiếu, bạn rất dễ bỏ lỡ những siêu cổ phiếu ngay từ giai đoạn chúng vừa tạo đáy và bắt đầu thoát ra khỏi nền giá.
Các cổ phiếu dẫn dắt thị trường thực sự thường sở hữu sức mạnh giá tương đối (Relative Strength – RS) cao từ rất sớm, trước khi bước vào giai đoạn tăng giá lớn. Những cổ phiếu này có xu hướng vận động độc lập, ít bị ảnh hưởng bởi biến động của thị trường chung, và thường hành động như một “con sói đơn độc” trong giai đoạn bứt phá mạnh nhất. Điều này đi ngược lại với cách suy nghĩ của đa số nhà đầu tư, những người thường sử dụng phương pháp phân tích từ trên xuống (top-down), tức là bắt đầu từ đánh giá thị trường chung, sau đó là ngành, rồi mới đến từng công ty cụ thể.
Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều siêu cổ phiếu dẫn dắt thị trường lại có xu hướng tạo đáy và thiết lập đỉnh sớm hơn chính ngành của nó. Tương tự, một số ngành có thể đảo chiều và khởi đầu xu hướng tăng trước cả thị trường chung, trở thành nhóm ngành dẫn dắt. Mặc dù đúng là các siêu cổ phiếu thường đến từ những nhóm ngành “nóng”, nhưng theo kinh nghiệm của tôi, chúng chính là những hạt giống ưu tú nhất trong các nhóm ngành dẫn dắt.
Trong giai đoạn đầu của xu hướng tăng, sẽ rất khó để nhìn thấy sự xác nhận rõ ràng từ nhóm ngành. Điều này hoàn toàn bình thường. Ban đầu, có thể chỉ một hoặc hai cổ phiếu trong ngành có biểu hiện vượt trội. Vì thế, bạn cần trau dồi kỹ năng để phát hiện những cổ phiếu dẫn dắt ngay từ giai đoạn đầu tiên. Khi xu hướng tăng của cổ phiếu dẫn dắt tiếp tục phát triển, cả nhóm ngành của nó cũng sẽ dần thể hiện sức mạnh giá và cùng đi lên.
Khi đó, thường sẽ xảy ra một trong hai tình huống:
- Cổ phiếu dẫn dắt tiếp tục tăng giá khi nhóm ngành bước vào giai đoạn bùng nổ;
- Cổ phiếu tạm thời đi ngang để “tiêu hóa” đà tăng trước đó, trong khi các cổ phiếu khác trong ngành bắt đầu tăng mạnh theo sau.
Tình huống thứ hai không có nghĩa xu hướng tăng giá của cổ phiếu dẫn dắt đã kết thúc, mà đơn giản là nó đang tạm dừng để tích lũy trước một giai đoạn tăng mới. Đây là hành vi giá bình thường của những cổ phiếu có hệ số alpha cao. Bạn chỉ nên kết luận xu hướng tăng kết thúc nếu quan sát thấy thêm các tín hiệu xác nhận khác cho thấy cổ phiếu đã đạt đỉnh thực sự.

Cơ hội của bạn
Cổ phiếu dẫn dắt thị trường là những mã có thể giúp danh mục đầu tư tăng trưởng vượt bậc trong thời gian ngắn. Chính các cổ phiếu này đã tạo nên những nhà giao dịch siêu hạng. Bằng cách áp dụng phương pháp từ dưới lên (bottom-up) để nhận diện các mã cổ phiếu có sức mạnh vượt trội trong giai đoạn đầu của thị trường tăng giá, bạn sẽ nâng cao đáng kể cơ hội thành công. Những cổ phiếu có khả năng kháng cự tốt với xu hướng giảm và bứt phá thiết lập đỉnh cao mới trong bốn đến tám tuần đầu tiên của một chu kỳ tăng giá mới thường là những cổ phiếu dẫn dắt thực sự – và còn có thể tăng giá mạnh mẽ hơn nữa. Bạn không nên bỏ lỡ những cơ hội vàng như thế.
Có vô số ví dụ về các cổ phiếu dẫn dắt đã thể hiện sức mạnh giá vượt trội ngay từ khi thị trường còn chưa bước vào pha tăng trưởng rõ ràng. Vấn đề là bạn phải biết cách nhận diện và tìm kiếm chúng. Chẳng hạn, vào năm 2011, cổ phiếu Amazon tạo đáy trước thị trường chung và mang lại cho các nhà đầu tư tới một năm để chuẩn bị cho điểm mua quan trọng – kết quả là cổ phiếu tăng 240% trong vòng 12 tháng.

Các cổ phiếu dẫn dắt thị trường thường thể hiện khả năng kháng cự với xu hướng giảm rất tốt trong các đợt điều chỉnh trung hạn của thị trường hoặc ở giai đoạn cuối cùng của một thị trường giá xuống. Hãy chú ý đến những cổ phiếu có khả năng phục hồi nhanh chóng sau khi điều chỉnh và tăng mạnh ngay khi thị trường tạo đáy. Sau một thị trường giá xuống kéo dài, hãy quan sát những mã vẫn giữ được giá tốt hoặc thậm chí tăng nhẹ trong khi phần lớn thị trường tiếp tục suy yếu. Các cổ phiếu tạo đáy cao dần trong khi thị trường chung tạo đáy thấp dần chính là những ứng viên tiềm năng cho vị thế dẫn dắt trong chu kỳ tăng giá tiếp theo. Những cổ phiếu này thường có chỉ số RS (Relative Strength – sức mạnh giá tương đối) tăng dần trong khi thị trường chung vẫn đang trong xu hướng giảm.
Điều quan trọng là bạn cần theo dõi hành động giá cụ thể và những yếu tố nền tảng của công ty, chẳng hạn như các bước phát triển kinh doanh tích cực và mức tăng trưởng EPS nổi bật trong suốt giai đoạn thị trường suy giảm. Những cổ phiếu giữ giá tốt nhất trong giai đoạn này thường sẽ trở thành siêu cổ phiếu trong chu kỳ tăng trưởng kế tiếp.
Siêu cổ phiếu thường được hình thành nhờ sự hội tụ của một số yếu tố: lợi nhuận bất ngờ tích cực, thay đổi pháp lý mang tính tích cực cho toàn ngành, ký kết các hợp đồng lớn, sản phẩm mới ra mắt được thị trường đón nhận vượt ngoài kỳ vọng, hoặc kế hoạch tung ra sản phẩm có tính đột phá. Ví dụ, trong ngành công nghệ sinh học hoặc dược phẩm, việc được FDA chấp thuận một loại thuốc hoặc thiết bị y tế mới có thể tạo ra ảnh hưởng vô cùng tích cực.
Vào ngày 20 tháng 7 năm 2009, cổ phiếu của công ty công nghệ sinh học Human Genome Science (mã HGSI) tăng vọt, đóng cửa với mức tăng hơn 270% chỉ trong một ngày – và đó mới chỉ là điểm khởi đầu. công ty này đã công bố kết quả thử nghiệm lâm sàng cho một loại thuốc có khả năng trở thành phương pháp điều trị đầu tiên cho bệnh lupus (bệnh ban đỏ hệ thống) – một bước tiến mang tính cách mạng trong y học.
Tương tự, vào ngày 14 tháng 4 năm 2009, cổ phiếu của Dendreon Corp tăng gần 200% sau khi công ty công bố đã phát triển thành công loại vắc xin điều trị ung thư tuyến tiền liệt, có tên thương mại là Provenge. Vắc xin này, khi kết hợp với thuốc giả dược (placebo), có thể giúp kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân. Mười một tháng sau đó, cổ phiếu Dendreon tiếp tục tăng thêm 117%.

Có sự tương phản rõ rệt giữa diễn biến giá cổ phiếu Humana và hành động giá của thị trường chung trong giai đoạn từ tháng 6 năm 1977 đến tháng 8 năm 1978. Trong khi chỉ số Dow Jones vẫn đang trong quá trình tạo đáy, cổ phiếu Humana đã bước vào giai đoạn 2 tăng giá và liên tiếp thiết lập các đỉnh cao mới. Khi Humana chính thức thoát khỏi nền giá và bứt phá tăng mạnh, thị trường chung mới chỉ vừa bắt đầu hồi phục nhẹ từ đáy. Trong vòng 38 tháng tiếp theo, cổ phiếu Humana đã tăng giá hơn 1.000%.
Hành động giá của Humana là một ví dụ điển hình cho những tín hiệu tinh tế mà chỉ có số ít nhà đầu tư nhạy bén mới có thể nhận ra trong giai đoạn thị trường giá xuống. Dưới đây là những dấu hiệu bạn nên chú ý khi thị trường đang tiệm cận đáy:
- Sóng tăng đầu tiên của cổ phiếu dẫn dắt thị trường thường xuất hiện sớm và hình thành theo kiểu bậc thang, tương tự như diễn biến của Humana.
- Tín hiệu mua lan rộng dần sang nhiều cổ phiếu, trong khi các cổ phiếu dẫn dắt ban đầu sẽ hình thành các nền giá nhỏ. Nếu xảy ra đợt bán tháo, những cổ phiếu này thường phục hồi nhanh chóng. Sau khi tăng khoảng 15% đến 20%, chúng có thể điều chỉnh nhẹ từ 5% đến 10% nhưng sau đó sẽ sớm bật tăng trở lại.
- Phần lớn các cổ phiếu dẫn dắt sẽ giữ giá rất tốt. Dù một số có thể thất bại khi phá vỡ nền giá, nhưng nhìn chung, chúng không rơi vào tình trạng sụp đổ.
- Cần theo dõi khối lượng giao dịch của chỉ số thị trường chung. Nếu khối lượng tăng lên trong những phiên giảm điểm, đó có thể là dấu hiệu phân phối. Trường hợp này cho thấy bạn đã mua hơi sớm và thị trường có thể tiếp tục điều chỉnh. Khi đó, việc quay lại nắm giữ tiền mặt là cách phòng vệ hợp lý.
Hãy tắt tivi đi
Trong thị trường giá xuống, truyền thông tràn ngập các chuyên gia lên tiếng cảnh báo về “ngày tận thế” của thị trường. Nỗi sợ hãi bao phủ khắp nơi. Dĩ nhiên, vẫn có một số chuyên gia khác tỏ ra lạc quan và dự đoán rằng thị trường đã tiến rất gần tới đáy. Tuy nhiên, họ lại cho rằng một xu hướng tăng giá thực sự chỉ bắt đầu khi có tín hiệu xác nhận từ các chỉ báo kỹ thuật. Trớ trêu thay, chính họ cũng thừa nhận rằng không có công cụ hay chỉ báo kỹ thuật nào có thể giúp nhà đầu tư định thời điểm chính xác để tham gia thị trường – mà cũng không đưa ra nổi những tín hiệu xác nhận cụ thể là gì. Những lời khuyên kiểu này thực chất chỉ là những phát ngôn mơ hồ, không giúp ích gì cho nhà đầu tư.
Khi nỗi sợ hãi đang dâng cao như một cơn đại hồng thủy, và truyền thông chỉ mang đến những nhận định nước đôi, mơ hồ, bạn rất dễ rơi vào trạng thái tê liệt và mất cơ hội hành động đúng lúc – ngay trước một chu kỳ tăng giá mạnh mẽ. Tệ hơn nữa, việc mải theo dõi tin tức có thể khiến bạn sao nhãng việc quan trọng nhất: tập trung nghiên cứu và tìm kiếm các siêu cổ phiếu sẽ dẫn dắt làn sóng tăng giá tiếp theo.
Vì vậy, hãy tắt tivi đi. Đừng để bị ảnh hưởng bởi những gì truyền thông đang nói. Thay vào đó, hãy bắt đầu tập trung vào việc tìm kiếm các siêu cổ phiếu. Hãy chú ý tới những manh mối quan trọng có thể giúp bạn nhận diện các cổ phiếu dẫn dắt thực sự. Tôi cam đoan với bạn rằng, sẽ luôn có những công ty mới với các sản phẩm và công nghệ đột phá trỗi dậy – chừng nào nước Mỹ vẫn là quốc gia nuôi dưỡng tự do sáng tạo và tinh thần công ty. Lịch sử đã chứng minh: mỗi chu kỳ tăng giá đều xuất hiện các siêu cổ phiếu mới. Những cổ phiếu từng dẫn dắt trong chu kỳ trước sẽ sớm trở thành dĩ vãng.
Hãy chuẩn bị tâm thế để hành động nhanh và chính xác. Một lần nữa, tôi nhắc lại: hãy tắt tivi đi và chỉ tập trung theo sát các cổ phiếu dẫn dắt.
Giờ đây toàn bộ hệ thống, chiến lược và quy tắc giao dịch đã giúp Mark Minervini đạt lợi nhuận hơn 33,500% – đều được hé lộ chi tiết trong: “Phù Thủy Giao Dịch Chứng Khoán”.
Cuốn sách chính thức TÁI BẢN ĐỘC QUYỀN tại Happy Live – mở Pre-order.
Happy Live biên soạn/Phù thủy chứng khoán Mark Minervini