Lịch sử thị trường tiền tệ: Từ hàng hóa đến tiền ảo
Giá trị nội tại của tiền có thể không là gì cả. Nó có thể là một cái vỏ, một đồng tiền kim loại, hoặc một tờ giấy có in hình lịch sử lên đó, nhưng giá trị mà mọi người đặt lên nó không liên quan gì đến giá trị vật chất của tiền. Lịch sử của thị trường tiền tệ sẽ như thế nào?
Tiền có được giá trị là nhờ khả năng làm phương tiện trao đổi, một đơn vị đo lường và lưu trữ của cải. Tiền cho phép mọi người giao dịch hàng hóa và dịch vụ một cách gián tiếp, hiểu giá trị của hàng hóa và cho chúng ta cách để tích lũy tài sản trong tương lai. Tiền chỉ có giá trị vì mọi người đều chấp nhận nó như một hình thức thanh toán, nếu bạn tò mò hãy cùng hãy tìm hiểu lịch sử thị trường tiền tệ, xem nó đã từ đâu ra và được sử dụng như thế nào.
Trao đổi hàng hóa
Tiền dưới một hình thức nào đó đã là một phần lịch sử trong suốt 3000 qua. Trước thời điểm đó, người ta cho rằng một hệ thống trao đổi hàng hóa đã được sử dụng thay vì một thứ lưu trữ giá trị như tiền làm trung gian để trao đổi.
Hệ thống trao đổi hàng hóa là hình thức trao đổi một cách trực tiếp – Ví dụ: Tôi sẽ đưa bạn 1 chiếc rìu đá nếu bạn giúp tôi giết 1 con ma mút. Để giao dịch này được thực hiện thành công, bạn phải tìm ra ai đó nghĩ rằng giá trị của chiếc rìu tương đương với công sức của họ khi săn đuổi 1 con ma mút khổng lồ.
Nếu điều đó không hiệu quả bạn phải thay đổi thỏa thuận cho đến khi ai đó đồng ý với các điều khoản. Một trong những thành tựu khi tiền được phát minh ra đó là khả năng tăng tốc giao dịch của nó, cho dù là giết voi ma mút hay xây dựng tượng đài thì tiền có thể giúp bạn nhanh hơn bao giờ hết.
Dần dần, một loại tiền tệ liên quan đến người tiền sử liên quan đến hàng hóa được giao dịch dễ dàng như da động vật, muối và vũ khí như một vật trung gian trao đổi qua nhiều thế kỷ. Những hàng hóa được giao dịch này được trao đổi mặc dù giá trị đơn vị trao đổi có thể được thương lượng. Hệ thống trao đổi thương mại này lan rộng ra khắp thế giới và nó vẫn tồn tại đến ngày ở một số nơi trên toàn cầu.
Đồng tiền đầu tiên
Vào khoảng năm 1100 trước công nguyên, người Trung Quốc chuyển từ sử dụng các công cụ và vũ khí làm phương tiện trao đổi sang sử dụng các bản sao thu nhỏ của các công cụ được đúc bằng đồng. Vì vậy theo thời gian nhưng con dao găm, thanh kiếm và cuốc nhỏ đã ít được sử dụng và thay vào đó là các đồng xu tiền tệ đầu tiên. Mặc dù Trung Quốc là quốc gia đầu tiên sử dụng các tiền đồng để trao đổi nhưng đồng tiền chính thức cho một quốc gia được đúc đầu tiên là tại Lydia (Miền Tây Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay).
Đồng tiền chính thức đầu tiên
Vào năm 600 trước công nguyên, vua Allyatte của Lydia đã đúc tiền tệ chính thức đầu tiên. Các đồng xu được làm từ electrum, hỗn hợp bạc và vàng và được đóng dấu các hình ảnh đóng vai trò là mệnh giá.
Trên đường phố Sadis vào khoảng năm 600 trước công nguyên một chiếc bình bằng gốm trị giá 2 con cú và 1 con rắn. Khi tiền xu được ra đời nó dần thay thế việc trao đổi bằng hàng hóa, việc tiên phong trong việc sử dụng tiền xu Lydia đã trở thành nước giàu nhất các quốc Tiểu Á.
Tuy nhiên thật không may, việc đúc các đồng tiền đầu tiên và phát triển một nền kinh tế thương mại mạnh mẽ không thể bảo vệ Lydia khỏi những thanh kiếm của quân đội Ba Tư
Tiền “không chỉ là một mảnh giấy”
Ngay khi Lydia dẫn đầu và phát triển tiền tệ, khoảng năm 700 trước công nguyên người Trung Quốc đã chuyển từ tiền xu sang tiền giấy. Vào thời điểm học giả phương Tây tới thăm Trung Quốc vào năm 1271 sau công Nguyên, ông đã nhận thấy nền văn minh Trung Quốc lúc ấy rất phát triển, nhà vua xử lý tốt nguồn cung tiền với các mệnh giá khác nhau. Để cảnh báo những kẻ làm giả tiền thời ấy người Trung Quốc đã in lên tờ tiền dòng chữ “ Tất cả những ai làm giả tiền đều bị chém đầu”.
Ở nửa bán cầu bên kia, người Châu Âu vẫn sử dụng tiền xu cho đến tận thế kỷ 16 cùng với việc mua kim loại quý từ các nước thuộc địa để tiếp tục đúc tiền ngày càng nhiều hơn. Cuối cùng, các ngân hàng bắt đầu sử dụng tiền giấy để giúp người gửi tiền và vay tiền có thể mang theo số tiền lớn bên mình. Những tờ tiền với những mệnh giá khác nhau có thể đem đến ngân hàng để lấy mệnh giá tương đương bằng vàng và bạc. Tiền giấy có thể sử dụng để mua hàng hóa và hoạt động giống như tiền tệ ngày nay, tuy nhiên tiền tệ lúc ấy được phát hành bởi các tổ chức ngân hàng và tư nhân chứ không vẫn phải chính phủ.
Những tờ tiền giấy đầu tiên tại Châu Âu được phát hành bởi các chính phủ ở Bắc Mỹ. Do các chuyến hàng ở Châu Âu và Bắc Mỹ mất quá nhiều thời gian, nên các thủy thủ thường hết tiền khi chuyến đi kéo dài. Thay vì trở lại nơi xuất phát để lấy tiền, chính quyền lúc ấy đã sử dụng phát hành những tờ giấy bạc được sử dụng như tiền hiện nay. Trường hợp đầu tiên là ở Canada, năm 1685 những người lính được cấp thẻ chơi với các mệnh giá có chữ ký của thống đốc thay vì sử dụng tiền của Pháp.
Lịch sử thị trường tiền tệ: “Chuyến phiêu lưu của tiền”
Việc chuyển sang sử dụng tiền giấy ở Châu Âu đã làm tăng lượng giao dịch quốc tế có thể xảy ra. Các ngân hàng và giai cấp thống trị bắt đầu mua tiền tệ từ các quốc gia khác và tạo ra thị trường tiền tệ đầu tiên. Tính ổn định của chế độ quân chủ và chính phủ của quốc gia đó có thể ảnh hưởng đến giá trị tiền tệ.
Sự cạnh tranh giữa các quốc gia thường dẫn đến chiến tranh tiền tệ. Trong đó các quốc gia cạnh tranh sẽ cố gắng ảnh hưởng đến giá trị đồng tiền của quốc gia đối thủ bằng cách đẩy giá trị tiền tệ quốc gia đó lên dẫn đến hàng hóa quốc gia đó trở nên quá đắt hoặc đẩy giá trị tiền tệ xuống nhằm giảm sức mua của đối phương và khả năng thanh toán cho một cuộc chiến.
Thanh toán trên di động
Thế kỷ 21 đã tạo ra 2 hình thức thanh toán tiền tệ đột phá đó là: thành toán trên di động và tiền ảo. Thanh toán trên di động là hình thức sử dụng thiết bị cầm tay như điện thoại thông minh, máy tính bảng,… để thanh toán cho hàng hóa, dịch vụ được mua. Với công nghệ thanh toán di động, bạn có thể dễ dàng gửi tiền cho bạn bè và người thân. Càng ngày, các dịch vụ như Apple Pay và Samsung Pay đang cạnh tranh để các nhà bán lẻ chấp nhận nền tảng của họ để thanh toán tại điểm bán.
Tiền ảo
Bitcoin được phát minh vào năm 2009 bởi một người có bút danh là Satoshi Nakamoto đã trở thành tiêu chuẩn vàng đối với các loại tiền ảo. Sự hấp dẫn của tiền ảo đến từ chi phí giao dịch thấp hơn các cơ chế thanh toán truyền thống, tính ẩn danh bảo mật do được vận hành bởi một hệ thống phi tập trung khác với tiền được chính phủ phát hành.
Tổng kết:
- Lịch sử thị trường tiền tệ trải qua hàng ngàn năm phát triển từ trao đổi hàng hóa, tiền xu, tiền giấy, thanh toán qua điện thoại cho đến xu hướng tiền ảo – tiền mã hóa như ngày nay.
- Tiền tệ cũng được xem như một món vũ khí với mục đích tăng hoặc giảm giá trị tiền tệ nhằm tấn công nền kinh tế của nước đối phương.
- Tiền chỉ có giá trị khi mọi người đặt niềm tin vào nó
Nguồn: TraderViet/ Investopedia
Có thể bạn quan tâm:
Các phương pháp giao dịch ngắn hạn hiệu quả
trên thị trường Forex – Kathy Lien
(Chiến lược để thu lợi từ sự dịch chuyển của thị trường tiền tệ)