Mackenzie Scott: Nữ tỷ phú “viết lại cuộc chơi từ thiện” và nuôi con theo kiểu kín tiếng
Là một trong những tỷ phú có ảnh hưởng lớn nhất đến ngành từ thiện nhưng không có quá nhiều thông tin đời tư được khai thác về Mackenzie Scott – vợ cũ của tỷ phú Amazon Jeff Bezos.
Jeff Bezos đã xây dựng Amazon từ một gara thành một trong những “người khổng lồ công nghệ” hùng mạnh, và trở thành doanh nhân giàu có hàng đầu hành tinh, thế giới biết rất ít về vợ cũ ông, MacKenzie, một tiểu thuyết gia và một bà mẹ 4 con, người đã giúp khởi đầu Amazon từ căn nhà để xe năm nào.
Ngay cả sau khi họ ly hôn vào năm 2019 với hàng triệu ánh mắt đổ dồn của công chúng, đẩy MacKenzie Scott trở thành tâm điểm, bà vẫn là một nhân vật kín đáo và khó nắm bắt. Hiện tại là tỷ phú nữ giàu thứ 3 thế giới, bà tiếp tục gây chú ý vì hứa quyên góp toàn bộ tài sản cho từ thiện. Trong 3 năm qua, theo NYT, bà cho đi 12 tỷ USD từ khối tài sản 35 tỷ USD hậu ly hôn của mình.
Với gia sản khổng lồ đến thế, Scott có thể xây dựng một trung tâm điều trị ung thư, có một khu bảo tàng mang tên mình, xây dựng một trường đại học, hoặc, giống như hầu hết các đại gia công nghệ, bà có thể thành lập một tổ chức riêng để quyên góp dựa trên quan niệm của bản thân về cách tốt nhất để giải quyết các vấn đề xã hội.
Mackenzie Scott bên chồng cũ Jeff Bezos.
Nhưng nữ nhà văn chọn một con đường khác.
Scott đã trao 116 khoản tài trợ, tất cả cùng một lúc, với rất ít ràng buộc cho hầu hết là các tổ chức nhỏ. Họ không cần phải đạt được các chỉ số mà bà đưa ra; cũng không cần phải tạo ra các chương trình mà bà thấy thích. Scott thậm chí còn từ chối được cảm ơn khi các tổ chức phi lợi nhuận muốn thể hiện sự biết ơn. Đặc biệt hơn, bà chọn các tổ chức do những người có “kinh nghiệm sống” lãnh đạo, như Scott đã nói: phụ nữ lãnh đạo các nhóm phụ nữ, những người da màu dẫn đầu các nhóm bình đẳng chủng tộc.
Bằng những cách thức đặc biệt đó, Scott đã vượt xa chồng cũ của mình trong lĩnh vực từ thiện và viết lại cuộc chơi điển hình cho các nhà từ thiện công nghệ cao – những người thường hoạt động như thể họ hiểu rõ các vấn đề xã hội ngang với kinh doanh.
Với những hoạt động từ thiện mang giá trị riêng và cả các scandal xoay quanh vấn đề sử dụng lao động của Amazon trong những năm qua, không khó để nhận ra có khá nhiều chỉ trích cho tỷ phú từ thiện mới nổi này. Dẫu vậy, trái ngược với con người thể hiện qua trang giấy, nữ tỷ phú là người bí ẩn và hầu hết các nỗ lực phỏng vấn dường như đều vô vọng.
Đam mê văn chương và lối sống “hướng nội” với truyền thông
Scott bắt được mạch nguồn văn học từ khá sớm. Ở tuổi lên 6, bà được giáo viên cho phép mang về nhà một xấp giấy bột giấy rẻ tiền ở trường, và viết tới 142 trang có tựa đề The Bookworm.
Cha mẹ Mackenzie Scott.
“Tôi đã mất gần một năm với những buổi chiều nằm trên tấm thảm phòng khách của gia đình với một chồng bánh Oreo, một tập giấy báo mẫu giáo và một cây bút chì. Và tôi nhớ rõ ràng khoảnh khắc khi lần đầu tiên tôi biết là cách tôi thích viết lách khác hẳn với việc tôi thích đạp xe hay bơi lội”.
Scott kể lại về đam mê khi bắt đầu “tác phẩm đầu tay” lúc 6 tuổi.
Ngoài sự nghiệp viết lách, rất ít người được biết về tuổi thơ của Scott. Một cuộc phỏng vấn hiếm hoi trên tạp chí Vogue năm 2013 đã mô tả mẹ bà là người “vui vẻ ở nhà nấu ăn và trang trí nhà cửa” và cha bà là một “nhà hoạch định tài chính”.
Thực tế thì có nhiều chi tiết đáng chú ý hơn. Scott lớn lên trong gia đình giàu có với một ngôi nhà ở thị trấn nhỏ tại Marin, California và một biệt thự rộng lớn ở Pacific Heights tại San Francisco, theo hồ sơ của chính phủ. Cha bà, Jason Baker Tuttle, điều hành công ty đầu tư ở San Francisco, trong khi người mẹ, Holiday, hoạt động tích cực trong lĩnh vực từ thiện từ thiện.
Khi lên cấp 3, Scott đi học tại Hotchkiss, một trường nội trú cho giới thượng lưu của Connecticut với sân gôn 9 lỗ và hồ nước trong khuôn viên trường.
Mặc dù vậy, Elizabeth Meyer, một người học sau Scott một năm, miêu tả bà không quá hứng thú với việc ăn mặc và thay vao đó là tập trung giao lưu với những người bạn thông minh. Đam mê viết lách của nữ nhà văn tiếp tục được hun đúc tại trường để hy vọng một ngày được đi học tại Princeton và dự lớp nữ văn sĩ Toni Morrison.
Tuy nhiên, cuộc sống thượng lưu của gia đình Tuttle không kéo dài mãi. Năm 1986, một cuộc điều tra của Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Hoa Kỳ đã gần như chấm dứt sự nghiệp tài chính của người cha. Năm 1990, cả gia đình rời California và chuyển đến đầu kia nước Mỹ – Florida.
Nữ văn sĩ da màu Toni Morrison, thần tượng của Scott.
Rắc rối tài chính tác động vang vọng đến cuộc đời bà. Mặc dù đạt được ước mơ vào Princeton, Scott phải vật lộn với nhiều công việc, 30 giờ làm thêm mỗi tuần để trang trải. Nhưng khó khăn không dập tắt được đam mê viết lách của bà. Vào năm 2, Scott hoàn thành một bài tập lớn 173 trang – bước ngoặt giúp bà đạt được ước mơ có Morrison làm giảng viên hướng dẫn.
Sau khi tốt nghiệp, như Scott kể lại cho nhà báo Charlie Rose, bà vẫn phải làm việc cật lực để bươn chải. Không thể bắt đầu nghiệp viết ngay, Scott bắt đầu vào làm cho một quỹ tài chính.
Tại đó, bà tình cờ được sắp xếp làm việc gần một nhân viên trẻ có điệu cười vang cực kỳ ấn tượng. Người đó chính là Jeff Bezos. Sau 3 tháng theo đuổi, Bezos bị “cưa đổ” và họ đính hôn. Hôn lễ diễn ra vào tháng 9/1993, khi Scott mới 23.
Bezos và Scott bắt đầu “startup” trong gara, trước khi chuyển đến một văn phòng tồi tàn trong một khu công nghiệp của Seattle. Scott làm quản trị viên kiêm quản lý sổ sách của công ty: Các nhân viên thường đến gặp bà để giải quyết các vấn đề liên quan đến tiền lương hoặc nhận trợ giúp đặt vé đi du lịch. “Bà ấy có vẻ hoàn toàn hài lòng với những gì mình đang làm: Tôi không bao giờ cảm giác rằng bà ấy nghĩ là ‘Thứ này không xứng tầm mình hoặc mình phải ở đâu đó khác'” Jonathan Kochmer, người gia nhập công ty vào năm 1996, nói với Marker.
Xuất phát điểm là công ty về sách, đam mê của vợ mình, nhưng tham vọng của Bezos rất rõ ràng khi ông muốn phát triển công ty. Trong khi chồng mình tập trung vào các con số, chỉ số kinh doanh, Scott vẫn âm thầm đêm đêm đi học viết tại Đại học Washington, ấp ủ cuốn sách đầu tay của mình.
Sau 10 năm chuẩn bị, vào năm 2005, Scott xuất bản cuốn sách đầu tiên của mình – Cuộc thử nghiệm của Luther Albright. Bà có được một nhà xuất bản uy tín là HarperCollins hỗ trợ. Tuy nhiên, bất chấp nỗ lực, cuốn sách vẫn nhận nhiều phê bình từ NYT và không bán được quá 2.000 bản, theo NPD BookScan.
2 cuốn sách đánh dấu sự nghiệp viết của Mackenzie Scott.
Năm 2013, bà xuất bản cuốn sách thứ 2, Cạm bẫy. Lần này, Scott sử dụng một cách tiếp cận hoàn toàn khác với cuốn sách đầu tay và tận dụng cuộc phỏng vấn với Vogue và Charles Rose để quảng bá cuốn sách.
Vào cùng năm đó, 2013, nhà Bezos đã sở hữu 25 tỷ đô la và họ có 4 người con, độ tuổi từ 7 đến 12. Khi hình ảnh của Bezos ngày càng phát triển, Scott lại muốn giữ kín cuộc sống của mình và các con. Bà giãi bày với Rose: “Cực trái dấu thì hút nhau”.
Dù sự nghiệp văn chương không quá sáng chói, Scott tự định hình mình với vai trò nhà từ thiện sau cuộc ly hôn lịch sử.
Vào tháng 1/2019, Bezos thông báo trong một bài đăng trên Twitter rằng ông và vợ sẽ ly hôn sau thời gian thử thách ly thân, để “tiếp tục cuộc sống chung của chúng tôi với tư cách là bạn bè”.
Ngay sau đó, National Enquirer tiết lộ Bezos đã có quan hệ tình cảm với người dẫn chương trình truyền hình Lauren Sánchez, và công khai tin nhắn riêng giữa 2 người.
Với rất nhiều cặp vợ chồng ly hôn, đây có thể sẽ là tiền đề cho những cuộc tranh cãi xấu xí diễn ra trên báo chí và trước tòa. Tuy nhiên, nhanh chóng và lặng lẽ, Bezos và Scott đã đồng ý với các điều khoản. Vào tháng 4/2019, Scott đã đăng dòng tweet đầu tiên của thông báo về ly hôn.
Bà trao cho chồng 75% cổ phần Amazon của cả hai và quyền kiểm soát cổ phiếu của mình, với phần còn lại là 4% cổ phần công ty, tương đương gần 40 tỷ USD. Chỉ sau một đêm, bà đã trở thành một trong những người phụ nữ giàu nhất thế giới. Và gần như ngay lập tức, Scott bắt đầu làm việc để trao đi số gia sản khổng lồ ấy.
Nỗ lực từ thiện theo cách riêng
Tuy nhiên, thay vì chọn xây dựng các quỹ riêng và tập trung vào một vài khía cạnh nhất định (chẳng hạn như phát triển lãnh đạo trẻ hay kiểm soát dịch bệnh ở châu Phi giống nhà Gates, khoa học và giáo dục như nhà Zuckerberg, Scott muốn chọn một cách tiếp cận khác cho các vấn đề phức tạp, khó đưa ra phương án như đói nghèo hay phân biệt chủng tộc.
Sau khi cuộc ly hôn kết thúc, Scott đã ký Cam kết Cho đi (Giving Pledge), một thỏa thuận rằng mình sẽ cho đi phần lớn tài sản của mình, được tham gia bởi nhiều tỷ phú khác như Larry Ellison, Pierre và Pam Omidyar, và Bill cùng Melinda Gates.
Một số thành viên nổi bật của Giving Pledge.
Gần đây nhất, bà mẹ 4 con đã quyên góp 2 căn hộ tổng trị giá 55 triệu USD cho từ thiện. Toàn quyền sở hữu bất động sản 2,5 mẫu Anh đã được giao cho Scott trong quá trình giải quyết ly hôn. Bất động sản được mang từ thiện, bao gồm 2 lô đất gộp lại, được mua lại trong các giao dịch riêng biệt, cách nhau 10 năm – một cái vào năm 2007 và một vào năm 2017. Tổng chi phí cho mua ban đầu là 37 triệu USD, nhưng tài sản kể từ đó đã tăng giá lên tới con số khổng lồ 55 triệu USD.
Theo thông cáo báo chí của đơn vị nhận được khoản từ thiện, 90% số tiền bán bất động sản sẽ dành cho các nỗ lực xây dựng nhà ở giá rẻ của tổ chức và phần còn lại cho chương trình hội nhập nhập cư của họ.
Người mẹ kín tiếng
Với bản chất kín tiếng ngay cả với truyền thông, phóng viên Stephanie Clifford nhận xét Scott có vẻ luôn mong muốn một cuộc sống bình thường và tránh xa công chúng cho các con. Kết quả của điều đó cũng phần nào mĩ mãn, bởi trong khi scandal và danh tiếng bủa vây người cha Jeff Bezos, có rất ít thông tin được tiết lộ về 4 người con của cặp đôi, trừ việc họ có 3 đứa con trai và 1 con gái nhận nuôi từ Trung Quốc.
Ngoài người con cả Preston, cặp đôi nhà Amazon cũng thành công trong việc giữ kín danh tính cho 3 người con còn lại, được biết là vẫn đang ở độ tuổi đi học.
Hơn nữa, theo mô tả của bạn bè, nữ tỷ phú có lối sống giản dị và muốn đích thân chăm sóc các con. Tiết lộ trong các cuộc phỏng vấn liên quan đến tác phẩm của bà, bạn bè và người quen thường mô tả Scott thường ăn mặc xuề xòa, không thích an ninh, xe cộ hay quần áo hào nhoáng, vẫn lái một chiếc minivan của Honda đưa các con đi học và tập đá bóng.
Không giống Melinda Gates, cũng là vợ một tỷ phú tiếng tăm, Scott thoải mái với việc lùi lại và nhường mọi hào quang cho chồng. Trong bài phát biểu lễ tốt nghiệp năm 2010 tại Đại học Princeton, Bezos tự hào nhắc đến vợ mình và sự hỗ trợ đắc lực của bà giai đoạn đầu xây dựng Amazon. Tuy nhiên, camera cũng không chĩa về bà – người phụ nữ ngồi lặng lẽ ở hàng 2 quan sát chồng.
Truyền thông chưa được chứng kiến nhiều đối thoại về cách nuôi dạy con của 2 tỷ phú Amazon. Tuy nhiên, theo các hầu hết chia sẻ đến từ Jeff Bezos, cặp đôi hầu như luôn song hành trong các quyết định nuôi dạy con, kể cả sau khi ly hôn.
Theo đó, họ đặc biệt theo đuổi một quy tắc là không bao giờ tranh cãi hay lớn tiếng trước mặt các con khi còn chung sống. Cả hai sẽ giữ những vấn đề hôn nhân riêng tư và không để các con bị cuốn vào.
Cuối cùng, cặp vợ chồng rất trân trọng các khoảnh khắc bên các con dù có bận rộn. Jeff Bezos từng chia sẻ ông sẽ dành buổi sáng với các con bằng cách cùng ăn sáng trước khi đi làm và Scott đưa họ đến trường.
Có thể bạn quan tâm: LINH HỒN CỦA TIỀN – ĐÁNH THỨC SỰ GIÀU CÓ
