Nến Nhật – Một trong những tín hiệu quan trọng nhất thị trường cho ta là khối lượng. Khối lượng cũng giống như áp lực nước trong ống. Áp lực nước càng lớn, dòng chảy càng mạnh. Tương tự, khối lượng càng lớn, lực đằng sau chuyển động càng mạnh.

Khối lượng nên tăng theo chiều của xu hướng tăng/giảm, để cải thiện khả năng xu hướng hiện tại được tiếp tục. Tuy nhiên, nếu khối lượng giảm khi xu hướng diễn ra, ta có bớt lý do để tin rằng xu hướng sẽ tiếp tục. Khối lượng cũng rất hữu ích để xác định đỉnh và đáy.

Ở các buổi hội thảo, tôi hay được hỏi về việc kết hợp khối lượng với đồ thị nến bằng cách thay đổi độ rộng của nến tùy theo khối lượng. Tức khối lượng càng cao thì thân nến càng rộng. Theo tôi, đọc khối lượng theo cách truyền thống, tức ở dưới đồ thị, cũng tiện không kém. Bất lợi của việc điều chỉnh độ rộng nến với khối lượng là nếu có nhiều phiên khối lượng lớn, sẽ có ít nến vừa vào màn hình hơn. Khối lượng rất quan trọng, nên bạn chọn cách trình bày nó thế nào không phải vấn đề. Cốt yếu là nếu có thông tin về khối lượng, bạn nên sử dụng nó.

Vì các con số khối lượng khác nhau tùy theo mỗi thị trường, tôi không nhìn vào con số khối lượng tuyệt đối mà nhìn và khối lượng tương đối. Nói cách khác, ở một cổ phiếu, khối lượng 50.000 có thể đã là cực kỳ cao trong một phiên, nhưng ngược lại, ở cổ phiếu khác, khối lượng 10 triệu vẫn là nhỏ. Vì thế, tôi nhìn vào các cột khối lượng tương đối trên thị trường.

Trong Hình 15.1, ta thấy cổ phiếu này có khối lượng đột biến cuối ngày 03 tháng 05. So với những phiên trước đó, khối lượng này rất bất bình thường. Vì vậy, ta phải hết sức để ý. Phiên khối lượng tăng này cũng là nến Búa. Đây là điều tôi muốn thấy: khối lượng xác nhận cho giá.

Đồ thị này còn mang đến một khía cạnh khác. Nến Búa với bóng nến dưới rất dài nghĩa là khi nến Búa được xác nhận (ta phải đợi giá đóng cửa để xác nhận nến Búa), thị trường đã cách xa đáy. Mua ở giá đóng cửa của nến Búa nhiều khi không mang lại tỉ lệ rủi ro/lợi nhuận hấp dẫn vì thị trường có thể kéo về đáy của nến Búa trước khi tiếp tục nhịp tăng, nếu có. Nến Búa khối lượng cao, như trong đồ thị này, giảm thiểu khả năng giá điều chỉnh về đáy của nến Búa. Vì vậy, ta có thể mạnh tay mua ở giá đóng cửa của nến Búa nếu nó có khối lượng lớn, và ta sẽ dè dặt hơn khi khối lượng không có xác nhận mạnh mẽ như thế. 

Trong Hình 15.2, đầu Tháng 11, đợt giảm thẳng đứng với chuỗi nến đen thân dài củng cố động lượng của phe bán một cách trực quan. Chỉ một nến vào ngày 11 tháng 11 đã thay đổi bức tranh kỹ thuật. Nến Con quay vào phiên đó hoàn thành phiên thứ hai của mẫu hình Harami. Tuy nhiên, điều đáng chú ý hơn là khối lượng của nến Con quay rất lớn. Điều này cho thấy cung mạnh (ta biết cung rất mạnh vì khối lượng cao), nhưng cầu cũng mạnh không kém để kiểm soát phe bán, vì thế thân nến mới nhỏ.

Thị trường tăng từ Harami này. Vào đợt bán cuối Tháng 11, cổ phiếu cân bằng lại với mẫu hình Xuyên thấu. Với mẫu hình Xuyên thấu, lý tưởng là nến đen có khối lượng thấp và nến trắng khối lượng cao hơn. Điều này củng cố việc phe bán đang mất lực và phe mua lấy được vị thế mạnh hơn. Và ở cổ phiếu Capital One, ta có đúng điều này. Trạng thái khối lượng như vậy cũng làm tăng khả năng mẫu hình Xuyên thấu sẽ giữ vững. Trong ví dụ này, hỗ trợ của mẫu hình Xuyên thấu được bảo vệ rất tốt với nến Búa ngày 16 tháng 12. 

Khái niệm khối lượng xác nhận mẫu hình nến có thể dùng cho bất cứ tín hiệu nến nào. Ví dụ, mẫu hình Nhấn chìm giảm nên có khối lượng thấp hơn vào nến đầu tiên (nến trắng) và khối lượng cao hơn vào nến thứ hai (nến đen) để gia tăng ý nghĩa của mẫu hình.

Thêm góc nhìn khối lượng vào sức mạnh của Cửa sổ tăng hoặc giảm cũng giống như câu nói của người Nhật rằng “Như tay phải giúp sức cho tay trái”. Trong Hình 15.3, thị trường hình thành Harami chữ thập vào tuần ngày 08 tháng 05. Vài phiên sau, một Cửa sổ tăng nhỏ mở giữa ngày 15 và 16 tháng 05. Cửa sổ này là hỗ trợ suốt tuần ngày 15 tháng 05. Vào ngày 22 tháng 05.

Cửa sổ tăng lớn mở ra. Cửa sổ này còn cho tín hiệu tích cực hơn khi có khối lượng rất cao. Cửa sổ tăng được xem là hỗ trợ tiềm năng, và Cửa sổ có khối lượng cao còn nâng cao hiệu quả hỗ trợ (hoặc kháng cự, trong trường hợp của Cửa sổ giảm).

Bóng nến dưới thân dài tích cực vào ngày 01 tháng 06 xác nhận sức mạnh của phe mua khi cổ phiếu giữ trên vùng hỗ trợ 30 đô la vào lúc đóng cửa (đáy Cửa sổ ngày 22 tháng 05).

Dù nến thân nhỏ là tín hiệu nhịp giảm hay tăng đang mất lực, nếu ta thêm khối lượng lớn vào thân nến nhỏ, ta có khả năng đảo chiều cao hơn.

Hãy cùng nhìn vào Hình 15.4 để xem tại sao lại như vậy. Trong đồ thị Dell, tôi để mũi tên ở ngày có khối lượng lớn (tại 1) vào ngày 18 tháng 08, đồng thời là Cửa sổ tăng. Như đã phân tích trong Hình 15.3, Cửa sổ tăng kèm khối lượng lớn là vùng hỗ trợ vững chắc. Điều này cũng xảy ra với Dell, thể hiện qua hành động giá vài ngày sau Cửa sổ tăng.

Một phiên khác có khối lượng đột biến nữa là ngày 19 tháng 10 (tại 2). Nến hôm đó là Doji. Doji khối lượng cao này rất có ý nghĩa lớn vì nó xuất hiện sau một nhịp giảm dốc đứng đưa Dell về vùng hỗ trợ ở mẫu hình Nhấn chìm tăng đầu Tháng 08 (nến đầu tiên trong mẫu hình là nến Búa).

Như đã bàn trong Chương 8 cuốn sách Nến Nhật, tôi ít khi để ý đến Doji trong nhịp giảm so với trong nhịp tăng. Tuy nhiên, Doji này xác nhận vùng hỗ trợ và có khối lượng lớn, nên tôi chắc chắn sẽ lưu ý. Doji khối lượng cao này là bằng chứng cho thấy có cung lớn (vì khối lượng lớn), nhưng khi cổ phiếu tạo Doji, nó chứng minh cầu cũng đủ mạnh để hấp thụ lượng cung này. Vào ngày 19 tháng 10, ta có hội tụ của các yếu tố kỹ thuật nhấn mạnh tầm quan trọng của hỗ trợ tại 37.25 đô la như sau:

1. Vùng hỗ trợ dựa trên đáy mẫu hình Nhấn chìm tăng Tháng 08.

2. Doji.

3. Khối lượng cao đột biến ở Doji cho thấy lượng cung lớn đã được hấp thụ.

Hãy để ý hỗ trợ này được bảo vệ thành công tuần sau Doji với nến trắng thân dài.

Lý thuyết về Doji khối lượng cao trong nhịp giảm giúp gia tăng khả năng đảo chiều so với Doji khối lượng bình thường cũng đúng nếu nến có thân nhỏ (ta đã thấy nến Con quay khối lượng cao trong Hình 15.2). Tóm tắt việc phối hợp khối lượng cao với nến Con quay hoặc Doji:

1. Một nến Doji hoặc nến Con quay có khối lượng cao đột biến sau đợt tăng kéo tài minh họa lực của phe mua đang đối mặt với đủ lượng cung, khiến nhịp tăng chững lại. Đây có thể là tín hiệu đảo chiều tại đỉnh.

2. Một nến Doji hoặc nến thân nhỏ có khối lượng rất cao trong một nhịp giảm dốc thẳng xuống cho thấy nguồn cung mạnh đang được cân bởi lượng cầu cũng mạnh tương đương.

Trường hợp có một nến riêng lẻ hoặc một loạt nến hình thành mẫu hình, khả năng đảo chiều sẽ cao hơn nếu khối lượng xác nhận điều mẫu hình nến đang thể hiện.

Hình 15.5 cho một mẫu hình Nhấn chìm tăng vào cuối ngày 05 tháng 10. Nến đầu trong mẫu hình Nhấn chìm tăng là nến Con quay, cho tín hiệu nhịp giảm trước đó đang mất lực. Nến trắng thân dài ở phiên tiếp theo cho thấy phe mua đã đoạt quyền kiểm soát. Một điều bổ sung tính chất tích cực của mẫu hình này là nến đầu tiên có khối lượng thấp hơn nến trắng thân dài. Hội tụ của khối lượng và mẫu hình Nhấn chìm tăng củng cố lẫn nhau và tăng khả năng đảo chiều. Nhịp tăng từ mẫu hình Nhấn chìm tăng chững lại đầu ngày 07 tháng 10 với mẫu hình Nhấn chìm giảm và một chuỗi nến có bóng trên tiêu cực ở 72.50 đô la. Nó xác nhận kháng cự từ bóng nến trên dài phiên trước đó cũng ở mức giá này.

Quy tắc chung ta có thể phát biểu là nến trắng càng dài, khả năng nhịp tăng tiếp tục càng cao. Nhưng khối lượng cho ta thêm góc nhìn khác. Như mô tả trong Hình 15.6, một nến trắng thân dài vào ngày 12 tháng 05 đẩy cổ phiếu lên đỉnh giá mới. Tuy nhiên, điều khiến sự tích cực này giảm đi chính là khối lượng của nến lại thấp. Khi thị trường tạo đỉnh mới, tốt nhất nó nên được xác nhận bằng lực đẩy từ khối lượng. Trong trường hợp này, khối lượng không xác nhận sự bứt phá. Dù thiếu khối lượng khi giá bứt phá lên, tôi cũng không chuyển góc nhìn từ phe mua sang phe bán, nhưng nó là lý do phải cẩn trọng hơn. Điều này là vì một nhịp tăng khối lượng thấp nâng cao khả năng nó sẽ không được duy trì. Ở cổ phiếu này, nến sau nến trắng thân dài nhưng khối lượng thấp ngày 12 tháng 05 là một nến đen thân dài, củng cố việc phe mua thiếu quyền kiểm soát.

Happy Live Team Biên soạn/Tuyệt kỹ giao dịch bằng đồ thị Nến Nhật

Có thể bạn quan tâm: Tuyệt kỹ giao dịch bằng đồ thị nến Nhật

Những góc nhìn độc nhất về sức khỏe thị trường và những tín hiệu đảo chiều sớm

ĐẶT SÁCH