Thành lập vào năm 2005, gặp nhiều khó khăn khi bước chân vào thị trường Trung Quốc, nhưng sau một thời gian dài “nếm mật nằm gai” Google Trung Quốc cũng đã sanh trái ngọt và đạt được nhiều thành công tại thị trường đông dân nhất thế giới này.

Ở Kỳ 1, Lý Khai Phục khiến người đọc trầm trồ với văn hóa công ty và giá trị quan tại tổng công ty Google. Những tưởng những điều thuộc về giá trị tinh thần này sẽ không bị mang ra thử thách. Tuy nhiên, khi bước vào thị trường Trung Quốc, Google đã phải đối mặt với rất nhiều khó khăn và khó khăn lớn nhất là khi họ phải chọn giữa đánh mất giá trị, chạy theo thị trường hay chấp nhận thua lỗ để giữ đúng tôn chỉ “đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu” của mình: 

“Khi Google vào thị trường Trung Quốc đã từng trải qua một giai đoạn cọ xát khó khăn. Rất may mắn là Google đã dùng sự nhẫn nại đặc biệt để ứng phó với những thử thách này. CEO Eric Schmidt của Google khi vào thị trường Trung Quốc từng nói, Trung Quốc có năm ngàn năm lịch sử, về sự thành công tại Trung Quốc, chúng tôi cũng có năm ngàn năm nhẫn nại. Cho dù chúng tôi không thể đích thân trải nghiệm năm ngàn năm trong tương lai, nhưng Google Trung Quốc từ lúc chào đời cho đến ba năm đầu đời vừa tập đi vừa vấp ngã, tôi nghĩ đã là việc chứng minh cho những giá trị quan đến từ Google đủ để nâng đỡ chúng tôi đi đến ngày hôm nay.

Giá trị quan này được gọi là “Don’t do evil” (không bao giờ làm điều xấu). Câu này nghĩa là gì? Chúng ta hãy cùng đọc Letters from Fouder (thư từ người sáng lập) xem trong đó viết những gì:

Không làm điều xấu. Chúng tôi tin chắc rằng, nếu một công ty có thể từ bỏ những lợi ích ngắn hạn để làm những điều tốt đẹp cho thế giới, thì cuối cùn nó cũng sẽ đem lại cho chúng ta – dù là cho cổ đông hay những người khác – những lợi ích lớn lao hơn. Đây là phần quan trọng cấu thành văn hóa doanh nghiệp của chúng tôi, nhận được sự đồng tình ủng hộ của toàn bộ công ty.

Người dùng Google tin rằng hệ thống của chúng tôi có thể giúp họ trong những quyết định quan trọng, cho dù là y tế, tài chính hay những phương diện khác. Kết quả dịch vụ tìm kiếm mà chúng tôi cung cấp không hề thiên kiến, tuyệt đối khách quan, hơn nữa chúng tôi không bao giờ tiếp nhận bất kỳ điều khoản nào làm điều kiện để đưa vào kết quả tìm kiếm, nhưng chúng tôi nổ lực giúp cho những quảng cáo này có sự liên quan, đồng thời cũng đánh dấu rõ ràng về nội dung quảng cáo. Điều này tương tự các tờ báo được nhiều người biết tới: nội dung quảng cáo rõ ràng, dễ nhận biết, và nội dung tờ báo không chạy theo hoặc bị ảnh hưởng bởi quảng cáo. Google tin rằng, điều quan trọng nhất là phải làm sao để mọi người đều có thế tìm thấy thông tin tốt nhất.

Đối với Google Trung Quốc, chúng tôi càng muốn thể hiện cá tính này một cách mãnh liệt hơn, cụ thể là phải làm sao toát lên được giá trị quan “người dùng là số một”. Với cùng một mục tiêu “kết quả tìm kiếm đơn giản và xuất sắc” mà tổng công ty đã đề ra, trong tất cả các sản phẩm hấp dẫn, Google Trung Quốc đã chọn tập trung vào việc nâng cao chất lượng tìm kiếm. Đương nhiên, ngay từ đầu chúng tôi đã thể hiện một cách rất dễ dàng, Google Trung Quốc chỉ làm từ khóa và quảng cáo AdSense, chứ tuyệt đối không để việc “cạnh tranh xếp hạn” (bỏ tiền ra mua được vị trí tìm kiếm đầu tiên) ảnh hưởng hay can thiệp. Điều này có nghĩa Google Trung Quốc không bán kết quả tiềm kiếm. Mỗi kết quả tìm kiếm đều được kiên trì sắp xếp theo thứ tự công bằng và khách quan, còn tất cả quảng cáo đều được thế hiện rõ ràng tại góc phải của trang, hoặc thêm màu nền vào đường link kết nối nhà tài trợ.

Cuối năm 2005 từng có một trưởng bộ phận bán hàng giàu kinh nghiệp luôn tìm tôi than thở: “Khai Phục, anh xem, công ty khác họ bán mọi thứ, còn chúng ta lại không thể, e rằng lượng bán hàng của chúng ta sẽ vĩnh viễn khôn thể đuổi kịp đối thủ cạnh tranh. Chúng ta gần như chẳng có hy vọng nào đâu!” Lúc ấy, tôi vội đứng lên đóng cửa văn phòng lại: “Anh có quyền nói lên quan điểm của anh nhưng là một trưởng bộ phận giàu kinh nghiệm, anh không thể dùng cách nói tiêu cực làm ảnh hưởng đến nhân viên trong công ty, cũng không thể lúc nào cũng phê bình công ty. Google kiên trì giá trị quan của mình, đây không phải là điều không đúng hay không phù hợp, mà chính là tôn trọng người dùng.”

Năm 2006 là năm Google Trung Quốc không ngừng trải qua phong ba, là năm thường xuyên bị ngắt kết nối, chất lượng tìm kiếm và thị phần đều giảm sút. Người dùng Trung Quốc khi ấy còn chưa phân biệt được rõ ràng việc “cạnh tranh xếp hạng” ảnh hưởng như thế nào đến kết quả tìm kiếm, mà tiếng nói chúng tôi vẫn còn yếu ớt, việc biểu lộ quan điểm rằng chúng tôi không để “cạnh tranh xếp hạng” trói buộc, đã nhanh chóng bị dìm trong những đợt sóng lớn của mạng Internet.

Việc tưởng như giậm chân tại chỗ này đã thử thách lòng tin, sự nhẫn nại và độ dẻo dai của chúng tôi. Rất nhiều lần tôi nói với nhân viên tại cuộc họp: “Chúng ta thấy ngày hôm nay có rất nhiều công ty kinh doanh thành công tại Trung Quốc, tôi nghĩ có thể dùng một từ để miêu tả sự thành công của họ đó chính là ‘nhanh’. Nhưng mặt khác thì sao? Tôi hy vọng mọi người cũng phải nhìn thấy được những công ty có nền tảng vững mạnh và phát triển lâu dài, bí quyết thành công của họ chính ở chỗ họ luôn giữ vũng giá trị quan. Một doanh nghiệp quyết không thể quá chú trọng vào việc phát triển nhanh mà làm mất đi tôn chỉ về nền tảng vững mạnh và sự phát triển lâu dài. Chỉ tập trung làm tìm kiếm, cuối cùng chúng ta mới có thể thực hiện được lý tưởng của mình, tập hợp thông tin toàn cầu để thông tin ấy mang lại lợi ích cho tất cả mọi người!”

Sau khi Google thành lập được hai năm, có nhà báo trong bài viết nhớ lại giai đọan này đã ca ngợi tôi là “người có sức chịu đựng dẻo dai nhất”, và gọi con đường Google đã đi qua là “con đường thử thách sự nhẫn nại nhất”. Bởi vì khi chất lượng tìm kiếm của chúng tôi đã được cải thiện rất nhiều, song nhiều người dùng lại chưa chú ý đến điều này, nhiều kỹ sư của chúng tôi đã hoài nghi nỗ lực của công ty liệu có phải là vô ích.

Không chỉ vậy, những tin đồn về việc tôi từ chức lan rộng trên mạng Internet, những công kích cá nhân nhắm vào tôi cũng không ngừng xuất hiện, đây mới chính là cao trào mới của sự “chịu đựng” khổ sở trong thời gian dài.
Cái thông tin vu khống , vô căn cứ xuất hiện nửa năm một lần này ngoài việc ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh của tôi, còn đánh vào sĩ khí của các nhân viên Google Trung Quốc. Lần nào cũng có người không hiểu đầu đuôi ra sao đã tin vào những lời đồn đại, nghi ngờ và chất vấn tôi.

Điều may mắn là, sự kiên trì của Google đã dần được dân mạng công nhận. Đầu năm 2007, sau rất nhiều sửa chữa đẽo gọt đến từng chi tiết nhỏ của các kỹ sư, chất lượng tìm kiếm tiếng Trung của chúng tôi đã ngày một tốt hơn. Hơn nữa, về phương diện nắm bắt thông tin trên mạng, chúng tôi bắt đầu có ưu thế rõ rệt.

Năm ấy, quản lý nghiên cứu phát triển, viện phó Viện kỹ thuật của Google Trung Quốc, Lưu Tuấn cảm khái nói: “Năm vừa qua Google chỉ làm một hạng mục tìm kiếm tiếng Trung, và tìm kiếm trên trang Google tiếng Trung trong năm qua đã đạt được bốn cái nhất: tổng hợp tòa diện các loại thông tin, thu thập được số lượng hàng chục tỉ trang web tiếng Trung, tìm kiếm xuyên ngôn ngữ, thu thập kịp thời các trang web về quy mô lớn.”

Theo thời gian, cuối cùng đã có thể thấy bình luận của dân mạng trên diễn đàn có xu hướng “nói tốt” về Google Trung Quốc. Các fan của Google đã sớm quay trở lại. Sau này, Google hợp tác với mạng Sina, giúp những bình luận tốt này được truyền bá rộng rãi hơn. Năm 2007 trở về sau, lưu lượng sử dụng Google tăng rõ rệt, quy mô của công ty cũng không ngừng mở rộng. Khi số lượng 20 người lên 100 người, chúng tôi bắt đầu thử làm các sản phẩm khác, chẳng hạn khích lệ các kỹ sư dùng 20% thời gian vào việc nghiên cứu phát triển sản phẩm mà mình yêu thích.

Năm 2006 làm năm nền tảng của Google, thì năm 2007 được định nghĩa là “năm sản phẩm” của Google. Đây là năm “trăm hoa đua nở” của các kỹ sư. Google Trung Quốc lần được cho ra đời các sản phẩm bản địa như tìm kiếm cuộc sống Google, Google pinyin (cách gõ chữ bàng phiên âm tiếng Trung), Google chỉ đường, bảng xếp hạng Google, bản đồ Google, Google tìm kiếm sách vở…

Ngoài ra, tất cả sản phẩm mà chúng tôi giới thiệu tại Trung Quốc 100% đều do Google Trung Quốc quyết định, không cần sự phê duyệt của tổng công ty tại Mỹ. Hoạt động của chúng tôi gần như một công ty bản địa. Công ty dịch vụ Internet đa quốc gia phá vỡ “hình tượng quý tộc” thì cần nhóm tại Trung Quốc phải tạo ra những công nghệ phù hợp với nhu cầu của người dùng Trung Quốc, chứ không phải để mặc cho phía Mỹ chế tạo công nghệ, phía Trung Quốc chỉ phụ trách bán hàng. Rất may, Google Trung Quốc có thể thực hiện điều này.

Cùng với việc liên tục cho ra đời sản phẩm mới, Google vẫn tiếp tục kiên trì dốc sức vào việc nâng cao chất lượng tìm kiếm! Năm 2007, CEO Eric Schmidt của Google tại tổng công ty ở Mountain View, Thung lũng Silicon đã đưa ra một ý tưởng vĩ đại là “tìm kiếm tích hợp”. Khi người dùng tìm kiếm thông tin, chúng ta phải liệt kê ra được toàn bộ nội dung liên qua cùng một lúc, đồng thời sắp xếp theo thứ tự chính xác. Như vậy, sự khác biệt trong tìm kiếm không phải là con số khoa học, mà là ý niệm ai cũng có thể hiểu được.

Dựa trên nhận thức quan trọng này, vào năm 2008, chúng tôi đưa tìm kiếm tích hợp vào thành hạng mục mà toàn bộ Google Trung Quốc đều phải tập trung, vì vậy năm 2008 có thể nói là “năm tích hợp”.

Việc đưa ra khái niệm này hoàn toàn giúp nâng cao trải nghiệm tìm kiếm của người dùng, nó có nghĩa là người dùng có thể cảm nhận được rằng khi tìm kiếm thông tin trên Google, thông tin sẽ trở nên cá tính hơn, thông minh hơn và đa dạng hơn.

Cùng với đà phát triển mạnh mẽ của “năm sản phẩm” 2007 và “năm tích hợp” 2008, thị phần tìm kiếm của chúng tôi từ 16,1 % vào năm 2006 đã tăng 31,0% vào năm 2009. Tuy hạng mục tìm kiếm vẫn còn cách vị trí dẫn đầu một quãng, nhưng các hạn mục khác như bản đồ Google, bản đồ Google dành cho điện thoại di động, tìm kiếm Google cho điện thoại di động, Google phiên dịch năm 2009 đều trở thành những phần mềm số một, được sử dụng nhiều nhất tại Trung Quốc. Đây chính là sự đề đáp lớn nhất cho mồ hôi nước mắt suốt ba năm liền của nhân viên Google Trung Quốc.

Ngoài ra, tháng 11 năm 2008, sóng gió từ “cạnh tranh xếp hạng” trên Internet Trung Quốc đã làm cho hơn 200 triệu người dùng Internet Trung Quốc phải tập trung vào sự công bằng của các các công cụ tìm kiếm. Khi sử dụng công cụ tìm kiếm, đa phần dân mạng muốn nhìn thấy ngay trang đầu tiên những kết quả công bằng đáng tin cậy chứ không phải việc đưa ra quảng cáo. “Trải nghiệm người dùng” chưa bao giờ được dân mạng quan tâm đến thế. Mô hình kinh doanh tách bạch giữa kết quả tìm kiếm và quảng cáo của Google Trung Quốc cuối cùng cũng được người dùng thấu hiểu và ủng hộ. Việc này khiến một công ty luôn giữ vững lập trường kinh doanh như Google cuối cùng cũng đã cảm nhận được ý nghĩa của sự vững vàng.

Tháng 2 năm 2009, trong đại hội nhân viên Google, trưởng bộ phận sản phẩm Hứa Bùi đã dùng cách thức hình ảnh truyện tranh để làm một PPT. Nhân vật tí hơn trong truyện tranh đã dùng các công nghệ năm 2009 của Google để đi hẹn hò: cùng bạn gái nghe nhạc từ Google âm nhạc, dùng tìm kiếm Google trên điện thoại di động để tìm thông tin mua quà tặng và so sánh giá cả, trên đường đi chơi dùng bản đồ Google rõ nét trên điện thoại để chỉ đường và xem lưu lượng lưu thông thục tế,… Kết quả, nhân vật chính đã cùng người yếu bước vào lễ đường thành hôn. Cuối cùng, tôi nhì thấy một dòng chữ thể hiện sự kỳ vọng với nhân viên Google và Google Trung Quốc năm 2009:
“Pervasive through Foucus” (Nhờ tập trung mới đạt đến sự phổ cập).

Cho dù con đường phía trước có lầy lội khó đi thế nào chăng nữa, nhưng người dùng bao giờ cũng ở trong trái tim của Google Trung Quốc, trong trái tim của hơn 700 nhân viên Trung Quốc.”

Nguồn: sách Thế giới khác đi nhờ có bạn

Thiết Kế Cuộc Đời Thịnh Vượng – Thái Phạm

Hướng dẫn chi tiết cách xây dựng cuộc đời đáng mơ ước của bạn

ĐẶT SÁCH26