Tư duy khác thường – Cách để vượt trội đám đông đầu tư
Chứng khoán là cuộc đấu trí, xét về lâu dài, phần thắng lợi thuộc về số ít và thất bại thuộc về số đông nhà đầu tư!
Mức sinh lãi của S&P500 (thị trường chứng khoán Mỹ) tầm 10%/năm trong khoảng 100 năm qua, và mức lãi ở TTCK Việt Nam tầm 15%/năm trong 20 năm qua, bao gồm cổ tức. Và kết quả này là trung bình có trọng số của các mã cổ phiếu và của tất cả nhà đầu tư, chưa kể phí và thuế.
Tuy nhiên nhiều thống kê, và lập luận toán học cũng chỉ ra rằng, mức trung bình cào bằng của các nhà đầu tư thấp hơn rất nhiều. Dù bất cứ ai, bước vào thị trường chứng khoán đều từng là F0, và những nhà đầu tư kiên nhẫn, chịu học hỏi và có tư duy khác biệt số đông dần dần sẽ kiếm được nhiều tiền và vượt trội so với phần đông nhà đầu tư còn lại.
Ta hãy thử nhìn về góc độ Toán học, để dễ hiểu ta ví dụ, thị trường tăng trung bình 10%/năm; Warren Buffett rất giỏi, với mức lãi 20%/năm, đây là con số dài hạn của ông trong 70 năm.
Giả định thời điểm X ông có số tiền 10 tỷ USD, khi đó ông lãi 2 tỷ USD, trong khi thị trường tăng 10%/năm thì đáng lẽ ông chỉ lãi 1 tỷ USD. Do đó, nguyên cả cuộc đời thì phần chênh lệch của ông và thị trường trở lên rất lớn, tương đương tăng 34.888.896% so với 78.975% (chênh lệch 34.809.921%)! Nhức não rồi đấy!
Theo ví dụ, phần chênh lệch hay mức chênh lệch 34.809.921%, là số tiền từ hàng ngàn, hàng vạn nhà đầu tư khác đã chuyển lãi qua ông, bởi họ có số vốn ít ỏi, nên rất nhiều người
thua lỗ hoặc cháy tài khoản:
Thị trường chứng khoán luôn tập hợp hàng triệu nhà đầu tư, số tài khoản chứng khoán Việt Nam tầm 4% dân số (Cuối 2021), với việc chứng khoán hấp dẫn trong năm 2021, trung bình gần 100.000 tài khoản mở mới mỗi tháng.
Vậy, trong 1 đấu trường với “triệu chứng sĩ”, khi bạn vượt trội so với thị trường chung, thì với hiệu ứng lãi kép bạn sẽ trở thành triệu phú trong tương lai, và thực sự vượt xa đám đông ngoài kia.
Dù không có một thống kê chính thức, chỉ 5% nhà đầu tư là thắng lợi trên thị trường chứng khoán, tất nhiên trong mọi ngành nghề thì chỉ có số ít chiếm phần bánh nhiều hơn theo tinh thần người thắng lấy tất cả.
Vậy làm sao để vượt trội về tài chính, sự nghiệp so với phần đông còn lại?
Ta tạm thời gọi là “nhóm 5% thắng lợi” và “nhóm 95% thông thường”! – tất nhiên nếu ta phân tích sâu, thì chắc chắn hành xử, và tư duy của 2 nhóm này phải có sự khác
biệt.
Nhà đầu tư cá nhân, có lẽ sẽ cảm thấy an tâm khi mình có đặc điểm giống số đông, kiểu như người ta sao thì mình vậy. Một hành xử bầy đàn này có lẽ phù hợp với xã hội săn bắn hái lượm.
Nếu tự dưng mọi người bỏ chạy mà một người không bỏ chạy khi gặp tiếng động lạ, (1) nếu là tiếng gió họ có thể tiết kiệm 1 ít năng lượng (2) nếu là sư tử họ đã bị thịt và loại khỏi nguồn gen. Chúng ta là hậu duệ của những người hành xử theo đám đông.
Nhưng xã hội phát triển, nhất là ở thị trường chứng khoán, một kiểu hành xử thông thường và cảm tính trên sẽ khiến nhà đầu tư bị đào thải.
“Nhóm 5% thắng lợi”, họ có suy nghĩ và hành xử khác thường và đặc biệt – nó không phụ thuộc tiêu chuẩn và suy nghĩ bình thường của “nhóm 95% thông thường” kia.
Bạn chỉ có kết quả vượt trội về tài chính, nếu ta hành xử khác với thông lệ của số đông trên thị trường. Số đông đồng nghĩa với thua lỗ, và nếu bạn muốn thắng lợi bạn nên mạnh
dạn bước ra khỏi vùng tâm lý “an toàn giả” của đám đông ấy.
Để có 1 mẹo về thực hành, nhất là khi bạn là nhà đầu tư mới, nhà đầu tư F0, bạn hãy thử ngẫm về cách hành xử khác biệt hoàn toàn số đông!
Số đông làm gì, ta làm ngược lại ắt thành công! Tất nhiên, không có gì đảm bảo 100%, nhưng nó mở ra cho bạn góc nhìn mới để tiếp cận với thị trường chứng khoán hấp dẫn
này.
Số đông là thất bại, số ít thì thành công! Nên bạn muốn mức lãi trên trung bình thì cần phải có suy nghĩ khác với phần đông trên thị trường.
Mục tiêu, bạn bước vào thị trường chứng khoán là kiếm tiền, và thật nhiều tiền nếu có thể. Vậy bạn không thể chấp nhận bản thân nếu góc nhìn và hành xử bạn giống số động được. Khi đó bạn chỉ mất tiền mà thôi, mất tiền đến khi chỉ còn cái nịt.
Khi hành xử khác thường về trên thị trường chứng khoán, có thể số đông sẽ cười bạn, nhưng rồi người ấy sẽ bị loại sớm trên thị trường theo nguyên lý chọn lọc tự nhiên.
Hãy cứ để người ta cười, đến khi họ lặng im và bị thị trường làm gỏi! Rồi 1 phần số tiền của họ lại chuyển vào túi bạn và những người suy nghĩ giống bạn một cách đầy thi vị. Bạn xứng đáng nhận số tiền ấy vì hành xử và suy nghĩ khác thường và lý trí so với phần đông thua lỗ.
Nếu bạn đọc bài này, Happy Live hy vọng bạn có đủ sự tự tin và mạnh mẽ để bứt phá ra khỏi đám đông để giành lấy phần thưởng tài chính cho bản thân mình, bằng tài năng, không a dua và hành xử khác số đông.
Để giúp bạn mạnh dạn hơn, Happy Live gửi bạn những câu nói về sự khác biệt và thông thường của những nhà đầu tư xuất sắc trên thế giới. Hãy học hỏi từ họ, bạn sẽ giỏi lên rất nhiều.
“Không thể đạt được thành tích vượt trội trên mức trung bình trừ khi bạn làm điều gì đó khác mức trung bình”. John Templeton
“Thực tế là, chính nhà đầu tư dài hạn sẽ là người hứng chịu nhiều lời chỉ trích nhất. Vì bản chất hành vi của anh ta là người lập dị, hấp tấp và khác thường trong con mắt của những người có quan điểm bình thường” John Maynard Keynes
“Chúng tôi tin rằng thành công vượt trội trong hoạt động đầu tư tiền bạc không đến với những người có suy nghĩ và hành xử theo cách thông thường – và do đó về mặt thống kê, họ được coi là trung bình.” Frank Martin
“Hành vi khác thường có thể khá an toàn, và hành vi thông thường có thể gây rủi ro lớn.” Frank Martin
“Trọng tâm của chúng tôi là ưu tiên việc bảo toàn vốn, đồng thời tìm kiếm lợi nhuận mạnh mẽ, được điều chỉnh theo rủi ro và đo lường trong toàn bộ thời gian, đã thúc đẩy chúng tôi làm nhiều việc khác thường.” Seth Alarman
“Nhà đầu tư thông thường mà chúng tôi gặp là người có tính riêng biệt, mê tín, và có lẽ quan trọng nhất, là con mồi của nỗi sợ hãi về những điều chưa biết. Nói tóm lại, họ thích buôn chuyện với nhau. Nhưng sự khác thường thì dễ tạo ra cơ hội. Đầu tư không được chơi tốt nhất như môn thể thao tập thể” Leon Levy
“Nếu bạn hành xử theo cách bình thường, bạn có khả năng nhận được kết quả bình thường – tốt hoặc xấu. Chỉ khi bạn hành xử khác thường thì hiệu suất của bạn mới có khả năng khác thường và chỉ khi những phán đoán của bạn giỏi hơn thì hiệu suất mới có khả năng trên mức trung bình. ” Howard Marks
“Trong một bức thư cho đối tác cũ của mình, Buffett đưa ra quan điểm trong đầu tư rằng, có sự khác biệt giữa quy ước thông thường và thận trọng. Vì quy ước là do đám động quy định, việc tuân thủ theo quy ước thường dẫn đến sai hướng” Guy Gottfried
“Đối với tôi, sự khôn ngoan thông thường chẳng là gì ngoài điểm tham chiếu. Thực tế, tôi tin rằng nó có thể là 1 khái niệm sinh ra nhược điểm lớn.” Sam Zell
“Tôi sẵn sàng chấp nhận sự đơn độc trên con đường ít người đi lại, được khuyến khích bởi điều không thể chối cãi rằng: “Người ta phải hành động khác thường để đạt được kết quả khác thường” Frank Martin
“Đừng bao giờ làm theo sự khôn ngoan thông thường trên thị trường. Bạn phải học cách đi ngược chiều với thị trường. Bạn phải học cách suy nghĩ cho chính mình, để có thể nhìn thấy “bộ quần áo mới của hoàng đế” là không mảnh vải che thân. Hầu hết mọi người không thể làm điều đó … Phần lớn, làm theo những gì mọi người đang làm hiếm khi là cách để làm giàu.” Jim Rogers
“Triết lý đầu tư của chúng tôi không phản ánh cách tiếp cận thông thường đối với việc quản lý danh mục đầu tư. Sở hữu ít cổ phiếu, tránh một số ngành mà bản thân không rõ và bỏ qua những biến động thị trường là một cách tiếp cận hợp lý nhưng điều đó còn lâu mới được sử dụng rộng rãi. Nhưng điều đó không làm phiền chúng tôi một chút nào: ngay từ khi bắt đầu, chúng tôi đã biết rằng trở nên khác biệt là yếu tố đầu tiên của thành công (mặc dù cần có nhiều thành phần khác!). Tôi đã bị ảnh hưởng rất nhiều bởi câu châm ngôn của John Templeton: “Không thể đạt được thành tích vượt trội trên mức trung bình trừ khi bạn làm điều gì đó khác mức trung bình ”. Francois Rochon
Hoai An Le (Theo CophieuX)
Có thể bạn quan tâm: Điều Quan Trọng Nhất – Howard Marks
Sự khôn ngoan khác biệt dành cho những nhà đầu tư thông minh
(Cuốn sách huyền thoại Warren Buffett khuyên mọi NĐT nên đọc)
