Hệ thống đầu tư Canslim: Tại sao nên chọn cổ phiếu có “EPS và doanh thu” quý hiện tại ở mức cao và đang tăng tốc?
Hệ thống đầu tư Canslim – ĐẶC ĐIỂM QUAN TRỌNG NÀO, trong số hàng trăm yếu tố tác động đến chuyển động giá, đã tạo nên những siêu cổ phiếu này? Đây không phải là câu hỏi vô nghĩa. Câu trả lời sẽ mở ra cánh cửa bí mật dẫn tới thành công thực sự trên thị trường chứng khoán.
Mua các cổ phiếu có “tăng trưởng EPS quý hiện tại cao”
Nghiên cứu của William O’Neil về tất cả các siêu cổ phiếu trong nửa thế kỷ 20 đã tìm thấy những đặc điểm chung. Tuy nhiên, đặc điểm nổi bật nhất chính là mức tăng EPS cao được công ty công bố trong một hoặc hai quý gần nhất trước khi giá tăng vọt.
Để tính chỉ số EPS: Lợi nhuận sau thuế/Số lượng cổ phiếu đang lưu hành.
Ví dụ:
– EPS của Dell tăng 74% và 108% trong hai quý gần nhất trước đợt tăng giá mạnh 1780% bắt đầu từ tháng 11/1996.
– Cisco công bố mức tăng EPS lần lượt là 150% và 155% trong quý 2 và quý 3 năm 1990, trước khi có đợt tăng giá ngoạn mục 1467% trong 3 năm tiếp theo.
– EPS của American Online lần lượt tăng 900% và 283% trước đợt tăng giá 557% chỉ trong vòng 6 tháng kể từ tháng 10/1998.
– Google công bố mức tăng trưởng EPS là 112% và 123% trong hai quý gần nhất, trước khi trở thành một ngôi sao IPO.
– EPS của Apple tăng 350% trong quý gần nhất, trước khi cổ phiếu tăng vọt, và trong quý tiếp theo, EPS lại tiếp tục tăng 300%.
Nhưng đây không phải là một hiện tượng mới xuất hiện. Sự bùng nổ lợi nhuận đi kèm với sự tăng vọt của giá cổ phiếu đã xuất hiện nhiều lần trong suốt toàn bộ lịch sử vĩ đại của thị trường chứng khoán Mỹ, và trong suốt chiều dài 25 năm ở thị trường chứng khoán Việt Nam, khi bạn phát hiện nhưng siêu cổ phiếu tăng giá phi mã đều có những dấu hiệu này, như HSG, HPG, DGW…những cổ phiếu tăng giá mạnh mẽ trong 2020 -2021.
Thực sự, nếu bạn quan sát danh sách các cổ phiếu tăng giá mạnh nhất thị trường mỗi năm, ngay lập tức bạn sẽ nhận ra mối quan hệ giữa sự bùng nổ lợi nhuận và giá cổ phiếu tăng vọt.
Giờ thì bạn đã hiểu tại sao nghiên cứu của của William O’Neil chia sẻ trong bộ sách làm giàu từ chứng khoán đưa ra kết luận: CỔ PHIẾU BẠN CHỌN NÊN CÓ MỨC TĂNG TRƯỞNG EPS QUÝ HIỆN TẠI CAO (KHI SO SÁNH VỚI CÙNG KỲ NĂM TRƯỚC).
EPS quý hiện tại tăng bao nhiêu so với cùng kỳ năm trước là tốt?
Bất kể bạn là nhà đầu tư mới hay có kinh nghiệm, tôi có lời khuyên chỉ nên mua cổ phiếu có mức tăng trưởng EPS quý gần nhất ít nhất là 18% hoặc 20% so với cùng kỳ năm trước. Theo nghiên cứu của chúng tôi ở các cổ phiếu tăng giá mạnh nhất, chúng tôi phát hiện thấy, đây là mức tăng trưởng tối thiểu cần phải có trước khi có đợt sóng tăng giá mạnh. Nhiều nhà đầu tư thành công đã thiết lập mức tăng trưởng EPS quý hiện tại tối thiểu là 25%-30%.
Thậm chí để an toàn hơn, cổ phiếu bạn chọn nên có tăng trưởng EPS hai quý gần nhất ở mức cao. Trong thị trường giá lên (tức thị trường tăng giá mạnh), tôi tập trung vào các cổ phiếu có mức tăng trưởng EPS từ 40% đến 500% hoặc cao hơn. Bạn có hàng ngàn cổ phiếu được niêm yết trên thị trường để lựa chọn. Tại sao bạn không mua cổ phiếu có chất lượng tốt nhất?
Để mài giũa khả năng lựa chọn cổ phiếu, hãy quan sát một hoặc hai quý tiếp theo và kiểm tra xem liệu EPS được báo cáo tăng trưởng ra sao so với cùng kỳ năm trước. Liệu công ty sẽ có mức tăng trưởng cao hơn hoặc thấp hơn một cách bất thường so với cùng kỳ năm ngoái. Sau khi bạn thấy mức tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước không bị ảnh hưởng bởi yếu tố mùa vụ, bước thực hiện này sẽ giúp bạn có thể dự đoán được báo cáo lợi nhuận trong những tháng tới là tốt hay xấu.
Phù thủy chứng khoán Mark Minervini trong cuốn sách “Phù thủy giao dịch chứng khoán Mark Minervini (Trade like stock market wizards)” gọi đây “hiệu ứng con gián”, tức nếu bạn tìm thấy một con gián nhiều khả năng sẽ có nhiều con gián khác gần đó. Theo hiệu ứng này, một công ty công bố một hoặc hai quý có tốc độ tăng trưởng lợi nhuận cao, nhiều khả năng sẽ tiếp tục sẽ có kết quả tích cực trong các quý tới. Điều này là do hiệu ứng này sẽ tạo đà. Ví dụ, các báo cáo lợi nhuận trong một hoặc hai quý gần nhất tốt sẽ kích thích các nhà phân tích điều chỉnh tăng dự báo lợi nhuận cho các quý tới. Đến lượt nó, sẽ kích thích các nhà đầu tư tổ chức nhảy vào mua cổ phiếu. Chưa kể, các công ty môi giới chứng khoán cũng
Nhiều nhà giao dịch cá nhân và thậm chí là một số nhà đầu tư tổ chức mua cổ phiếu khi EPS quý gần nhất vừa được công bố sụt giảm vì họ yêu thích công ty đó và nghĩ rằng, giá cổ phiếu đang “rẻ đi”. Thông thường, họ nghĩ đến câu chuyện lợi nhuận sẽ tăng trở lại trong tương lai gần. Trong một số trường hợp điều này có thể đúng, nhưng phần lớn thì không. Một lần nữa, bạn có quyền lựa chọn đầu tư trong số hàng ngàn doanh nghiệp, và nhiều
công ty trong số đó đang cho thấy kết quả hoạt động kinh doanh rất tốt. Vì thế, bạn không cần thiết phải tin vào lời hứa hoặc kỳ vọng lợi nhuận kinh doanh sẽ tốt trở lại, điều có thể không bao giờ xảy ra. Tốt nhất, cứ đầu tư vào công ty đang cho thấy kết quả hoạt động kinh doanh tích cực.
Yêu cầu tăng trưởng EPS quý hiện tại cao là một cách đầu tư thông minh nhằm làm giảm thiểu rủi ro trong việc lựa chọn cổ phiếu. Nhưng bạn cũng nên hiểu rằng, trong giai đoạn cuối cùng của thị trường tăng giá, một số hoặc nhiều cổ phiếu dẫn dắt thị trường sau một thời gian tăng giá mạnh mẽ, sẽ đạt đỉnh ngay khi tăng trưởng EPS quý hiện tại là trên 100%. Điều này biến nhiều nhà đầu tư và cả các nhà phân tích trở thành những kẻ ngốc khi mua cổ phiếu ở đỉnh, bất chấp kết quả kinh doanh vẫn rất tốt. Vì vậy, bạn phải hiểu bối cảnh thị trường chung, chứ không phải lúc nào cũng cho rằng kết quả kinh doanh tốt là cổ phiếu sẽ tăng giá.
Trong dữ liệu nghiên cứu gồm 600 cổ phiếu tăng giá mạnh nhất từ năm 1952 đến năm 2001, có ¾ cổ phiếu công bố mức tăng trưởng EPS trên 70% trong báo cáo quý gần nhất trước khi giá cổ phiếu tăng vọt. Một phần tư các cổ phiếu còn lại tuy không có tăng trưởng EPS quý hiện tại cao nhưng đã thể hiện điều này ngay ở quý tiếp theo, với mức tăng EPS trung bình là 90%!
Priceline.com có mức tăng EPS “chỉ” 34% trong quý 2/2006, khi giá cổ phiếu tăng từ mức $30 lên $140. Nhưng trong các quý tiếp theo, có sự tăng tốc trong tăng trưởng EPS, lần lượt là 53%, 107% và 126%.
Từ năm 1910 đến năm 1950, hầu hết các cổ phiếu tăng trưởng mạnh nhất thị trường đều có tăng trưởng EPS quý hiện tại từ mức 40% đến 400%, trước khi cổ phiếu tăng giá mạnh.
Nếu những cổ phiếu mạnh nhất đã thể hiện mức tăng trưởng lợi nhuận cao trước khi giá cổ phiếu tăng vọt, tại sao bạn lại không mua nó? Bạn nên biết rằng, chỉ 1% đến 2% các cổ phiếu được niêm yết trên sàn Nasdaq hoặc sàn NYSE có mức tăng trưởng EPS cao như vậy. Nên nhớ, bạn đang tìm các cổ phiếu siêu hạng, chứ không phải những cổ phiếu tầm thường. Các cổ phiếu siêu hạng luôn ở ngoài kia, vấn đề là bạn có biết cách tìm kiếm chúng hay không.
Tuy nhiên, bất cứ nghiên cứu nào cũng không tránh khỏi có những cái bẫy hoặc những ngoại lệ riêng mà bạn cần biết để tránh. Con số EPS mà bạn đang quan sát được tính toán bằng cách chia tổng lợi nhuận sau thuế của công ty cho số lượng cổ phiếu đang lưu hành. Ngày nay, tăng trưởng EPS là con số được sử dụng phổ biến trong việc lựa chọn cổ phiếu. Mức tăng trưởng càng cao, càng tốt.
Trong cơn sốt cổ phiếu điên loạn của bong bóng Internet vào cuối những năm 1990, nhiều người mua cổ phiếu bởi kỳ vọng về sự giàu có tức thời bởi lãi vốn trong khi hầu hết các công ty dot-com và internet lại đang cho thấy mức lợi nhuận yếu ớt. Ngoại trừ những công ty có lợi nhuận cao như AOL và Yahoo!, việc đánh cược rủi ro những đồng tiền mồ hôi nước mắt của bạn vào những cổ phiếu mập mờ khác là không cần thiết.
AOL và Yahoo! thực sự là những cổ phiếu dẫn dắt thị trường vào lúc đó. Khi thị trường chung bước vào giai đoạn điều chỉnh (điều chắc chắn phải xảy ra), những cổ phiếu mang tính đầu cơ cao nhưng lại không có mức tăng trưởng lợi nhuận lớn, là những cổ phiếu sụt giảm mạnh nhất. Bạn không nên chấp nhận mạo hiểm với những cổ phiếu như vậy.
William O’Neil liên tục kinh ngạc trước việc nhiều nhà quản trị tiền chuyên nghiệp, không kể đến các nhà đầu tư cá nhân, mua những cổ phiếu mà EPS quý hiện tại không thay đổi hoặc sụt giảm. Hoàn toàn không có lý do chính đáng nào để hy vọng một cổ phiếu như vậy có thể trụ giá được (chứ đừng nói đến việc tăng giá) khi mà EPS quý hiện tại sụt giảm.
Ngay cả khi doanh nghiệp công bố mức tăng trưởng EPS chỉ là 5%-10%, điều đó vẫn không đủ để kích thích giá cổ phiếu tăng vọt. Không những thế, một công ty có mức tăng trưởng EPS ít ỏi, chỉ tầm 8%-10%, nhiều khả năng sẽ bất ngờ công bố lợi nhuận thấp hơn ở quý tiếp theo.
Không giống như các nhà đầu tư tổ chức như quỹ tương hỗ, ngân hàng đầu tư và các công ty bảo hiểm, luôn gặp phải những điều khoản giới hạn do quy mô nguồn vốn lớn (lên đến hàng tỷ đô la), các nhà đầu tư cá nhân có một lợi thế lớn là được quyền chờ đợi và đầu tư vào những cổ phiếu tăng trưởng tốt nhất trong mỗi thị trường giá lên. Mặc dù một số công ty không có lợi nhuận nhưng giá cổ phiếu vẫn tăng trưởng mạnh mẽ vào năm 1998 1999 (chẳng hạn như Amazon.com và Priceline. com), nhưng hầu hết các nhà đầu tư lúc đó có lựa chọn tốt hơn là mua American Online và Charles Schwab, vì cả hai công ty này đều có tăng trưởng lợi nhuận cao.
Việc chú trọng đến lợi nhuận khi lựa chọn cổ phiếu theo nguyên tắc CANSLIM nhằm đảm bảo các nhà đầu tư sẽ bắt được những cổ phiếu tăng giá mạnh nhất trong bất cứ mọi điều kiện thị trường, bất kể đó là đợt tăng giá tạm thời, hay các “bong bóng” mang tính đầu cơ cao hoặc các giai đoạn được gọi là lạc quan tếu. Tất nhiên, bạn không nên mua cổ phiếu chỉ vì tăng trưởng lợi nhuận. Có một vài yếu tố khác cũng rất quan trọng sẽ được giới thiệu trong cuốn sách này. Ở đây, chúng tôi chỉ muốn nói rằng, tăng trưởng EPS quý hiện tại là một yếu tố quan trọng mà nhà đầu cần phải xem xét khi quyết định lựa chọn mua cổ phiếu.
Tìm kiếm sự tăng tốc và đột biến trong tăng trưởng EPS?
Các phân tích của chúng tôi về các cổ phiếu thành công nhất cho thấy, trong phần lớn các trường hợp, có sự tăng tốc (accelerated) trong tăng trưởng EPS trong 10 quý trước khi giá cổ phiếu bắt đầu leo dốc. Sự tăng tốc trong tăng trưởng EPS có nghĩa là tốc độ tăng trưởng EPS được tăng dần theo thời gian. Nói cách khác, EPS cao không phải là nguyên nhân duy nhất khiến giá cổ phiếu tăng vọt mà chính là mức tăng trưởng cao cộng với sự tăng tốc (acceleration) hoặc thậm chí là sự đột biến (breakout) trong tăng trưởng EPS. Ví dụ, một công ty thường có mức tăng EPS bình thường là 15%, bỗng năm nay tăng 40%-50% hoặc cao (Phố Wall gọi điều này là “sự bất ngờ tích cực của lợi nhuận”) sẽ tạo nên môi trường hấp dẫn để giá cổ phiếu tăng vọt.
Một cách làm hữu ích để theo dõi khả năng tạo ra sự bất ngờ tích cực lợi nhuận chính là xác định xem có bao nhiêu tháng gần đây các nhà phân tích đã nâng ước tính lợi nhuận của công ty và bao nhiêu lần trước đây, công ty đã công bố báo cáo lợi nhuận đánh bại mức ước tính được đồng thuận chung (consensus estimates) của các nhà phân tích Phố Wall.
Theo quan điểm của phù thủy chứng khoán Mark Minervini trong cuốn sách Phù thủy giao dịch chứng khoán Mark Minervini (Trade like stock market wiz ards), mối bận tâm chính của các nhà đầu tư tổ chức để quyết định mua vào cổ phiếu chính là “sự bất ngờ tích cực của lợi nhuận”. Khi công ty nhiều lần công bố lợi nhuân vượt mức dự tính của các nhà phân tích Phố Wall, các nhà phân tích Phố Wall thường có hành động nâng dần mức dự báo lợi nhuận của họ. Điều này sẽ tạo ra các thông tin tích cực và thúc đẩy giá cổ phiếu tiếp tục tăng.
Tăng trưởng EPS cao phải đến từ tăng trưởng doanh thu
Sự cải thiện trong tăng trưởng EPS hàng quý nên được hỗ trợ bởi tăng trưởng doanh số, ít nhất là 25% trong quý gần nhất, hoặc ít nhất là đang có sự tăng tốc trong tăng trưởng doanh số của ba quý gần nhất. Đối với những cổ phiếu tốt vừa mới được IPO, tăng trưởng doanh số có thể lên đến 100% hoặc cao hơn trong 8, 10, hoặc 12 quý trước đó. Hãy lưu ý đến các cổ phiếu có sự tăng tốc trong tăng trưởng doanh số và tăng trưởng lợi nhuận trong ba quý liên tiếp. Bạn không nên vội vàng mất kiên nhẫn và bán đi các cổ phiếu nếu có Mật Mã 33. Hãy ôm chặt các cổ phiếu tốt.
Một vài nhà đầu tư chuyên nghiệp đã mua Waste Management tại mức giá $50 vào đầu năm 1998 vì lợi nhuận của nó đã nhảy vọt trong ba quý liên tiếp, lần lượt là 24%, 75% và 268%. Nhưng doanh số của công ty chỉ tăng 5%. Vài tháng sau đó, giá cổ phiếu sụp đổ về chỉ còn $15.
Điều này minh họa cho công ty có thể thổi phồng lợi nhuận trong vài quý liên tiếp bằng cách cắt giảm chi phí hoặc giảm chi tiêu cho hoạt động quảng cáo, nghiên cứu và phát triển, cũng như các hoạt động xây dựng khác. Tuy nhiên, để tăng trưởng lợi nhuận được bền vững, nó phải được ủng hộ bởi tăng trưởng doanh số ngày càng cao hơn. Khả năng chiến thắng của bạn sẽ tăng lên cao hơn nếu cổ phiếu bạn mua có lợi nhuận biên sau thuế của quý gần nhất cũng ở mức cao hoặc tăng lên mức cao mới, và nằm ở mức cao nhất trong ngành. Vâng, bạn phải chăm chỉ luyện tập kỹ năng chọn cổ phiếu mới trở thành nhà giao dịch siêu hạng. Không vất vả tập luyện, bạn sẽ không bao giờ có được thành công.
Để tìm kiếm các siêu cổ phiếu trong tương lai, bạn phải hiểu rõ những đặc điểm gì xuất hiện ở các siêu cổ phiếu trong quá khứ trước khi chúng có sóng tăng giá mạnh mẽ, và trong bộ sách làm giàu từ chứng khoán của William O’Neil sẽ là người thầy huấn luyện bạn từng bước, từng cách vận dụng các tiêu chí để tìm kiếm các siêu cổ phiếu, giúp danh mục đầu tư của bạn tập trung vào những ứng viên hàng đầu trên thị trường chứng khoán.
Happy Live team biên soạn/bộ sách làm giàu từ chứng khoán
