Phân tích doanh nghiệp dựa theo 5 tác động của Porter (Porter’s 5 Forces)
Khi phân tích cơ bản một doanh nghiệp nào đó, những con số như tỉ lệ hay dự báo doanh thu rất quan trọng trong quyết định việc đầu tư. Tuy nhiên, việc phân tích định tính cũng là một công cụ hiệu quả bên cạnh phân tích định lượng.
Năm tác động của Porter là một mô hình được tạo ra bởi Michael E.Porter vào năm 1979. Ông là một giáo sư của Đại học Harvard dạy về Chiến lược kinh doanh.
Theo ông, có năm yếu tố tác động lên hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp trưởng thành:
– Quyền mặc cả của khách hàng
– Mối đe dọa của các đối thủ tiềm năng
– Quyền mặc cả của nhà cung cấp
– Mối đe dọa của những sản phẩm thay thế
– Rào cản gia nhập trong lĩnh vực mà công ty tham gia
Mô hình 5 tác động của Porter là một công cụ định tính, được sử dụng trong phân tích đầu tư tài chính. Mô hình này giúp ta phân tích cơ hội cạnh tranh của doanh nghiệp trong ngành. Các tác động của Porter xét các điều kiện tồn tại cụ thể đối với ngành và giúp các nhà đầu tư quyết định một doanh nghiệp có đủ tốt và sẵn sàng đáp ứng với những thay đổi trong thị trường mục tiêu hay không.
Phương pháp phân tích của Michael Porter có thể coi như một công cụ thay thế cho phương pháp SWOT quen thuộc của Albert Humphrey.
5 lực lượng quyết định cường độ cạnh tranh của một doanh nghiệp theo mô hình của Michael Porter bao gồm những yếu tố cụ thể sau:
1. Quyền mặc cả của khách hàng được thể hiện ở:
– Số lượng người mua
– Thông tin mà người mua có được
– Tính đặc trưng của nhãn hiệu hàng hóa
– Tính nhạy cảm đối với giá
– Sự khác biệt hóa sản phẩm
– Mức độ tập trung của khách hàng trong ngành
– Mức độ sẵn có của hàng hóa thay thế
– Động cơ của khách hàng
2. Mối đe dọa của các đối thủ tiềm năng được thể hiện ở:
– Các rào cản nếu muốn “thoát ra” khỏi ngành
– Mức độ tập trung của ngành
– Chi phí cố định/giá trị gia tăng
– Tình trạng tăng trưởng của ngành
– Tình trạng dư thừa công suất
– Khác biệt giữa các sản phẩm
– Các chi phí chuyển đổi
– Tính đặc trưng của nhãn hiệu hàng hóa
– Tính đa dạng của các đối thủ cạnh tranh
– Tình trạng sàng lọc trong ngành
3. Quyền mặc cả của nhà cung cấp được thể hiện ở:
– Mức độ tập trung của các nhà cung cấp
– Tầm quan trọng của số lượng sản phẩm đối với nhà cung cấp
– Sự khác biệt của các nhà cung cấp
– Ảnh hưởng của các yếu tố đầu vào đối với chi phí hoặc sự khác biệt hóa sản phẩm
– Chi phí chuyển đổi của các doanh nghiệp trong ngành
– Sự tồn tại của các nhà cung cấp thay thế
– Nguy cơ tăng cường sự hợp nhất của các nhà cung cấp
– Chi phí cung ứng so với tổng lợi tức của ngành
4. Mối đe dọa của những sản phẩm thay thế được thể hiện ở:
– Các chi phí chuyển đổi trong sử dụng sản phẩm
– Xu hướng sử dụng hàng thay thế của khách hàng
– Tương quan giữa giá cả và chất lượng của các mặt hàng thay thế
5. Rào cản gia nhập trong lĩnh vực mà công ty tham gia được thể hiện ở:
– Các lợi thế chi phí tuyệt đối
– Sự hiểu biết về chu kỳ dao động thị trường
– Khả năng tiếp cận các yếu tố đầu vào
– Chính sách của chính phủ
– Tính kinh tế theo quy mô
– Các yêu cầu về vốn
– Tính đặc trưng của nhãn hiệu hàng hóa
– Các chi phí chuyển đổi ngành kinh doanh
– Khả năng tiếp cận với kênh phân phối
– Các sản phẩm độc quyền
Tóm lại
Phương pháp phân tích của Porter đề ra những tiêu chí quan trọng nhất để xác định tính bền vững của một doanh nghiệp. Dấu hiệu rủi ro cao có nghĩa là lợi nhuận tương lai có thể đi xuống và ngược lại. Ví dụ, một doanh nghiệp nổi bật trong một ngành đang có xu hướng phát triển có thể bị đưa vào lãng quên nếu ngành đó có quá ít rào cản gia nhập. Tương tự, một công ty bán nhiều sản phẩm có khả năng bị thay thế thì sẽ không thể nắm giữ quyền định giá để cải thiện lợi nhuận và thậm chí có thể mất thị phần vào tay các đối thủ cạnh tranh.
Các biện pháp định tính được giới thiệu bởi Michael Porter cho phép các nhà đầu tư rút ra những đặc điểm không thể nhìn thấy rõ ràng trên bảng cân đối kế toán nhưng sẽ có ảnh hưởng trọng yếu đến hiệu suất trong tương lai của một công ty. Mặc dù các yếu tố định lượng như ROE, P/E hay tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu thường là mối quan tâm chính đối với các nhà đầu tư, những tiêu chí định tính cũng đóng vai trò không kém quan trọng trong việc phát hiện các cổ phiếu mang lại giá trị lâu dài.
Nguồn: marketingbox.vn
Có thể bạn quan tâm: Payback Time – Ngày đòi nợ – Phil Town (xác định giá cả giá trị, đọc báo cáo tài chính và định giá như NĐT Warren Bufffett, Benjamin Graham)
