Cửa sổ Johari để cải thiện quan hệ và phát triển bản thân
Cửa sổ Johari là một mô hình giao tiếp dùng để tăng cường hiểu biết giữa từng cá nhân hoặc giữa những cá nhân với nhau và với tập thể. Ngoài ra, cửa sổ này cũng giúp phát triển các năng lực bản thân dựa trên sự tự bạch, khám phá và phản hồi.
Được xây dựng và phát triển bởi Joseph Luft và Harry Ingham (từ Johari là từ viết tắt ghép lại từ hai tên người này), mô hình này có hai ý chính như sau:
1. Các cá nhân có thể xây dựng niềm tin lẫn nhau bằng cách tiết lộ thông tin về bản thân.
2. Họ có thể tự học và hiểu thêm về mình và hiểu về những vấn đề về bản thân mình chính từ những phản hồi của người khác.
Mô hình Johari Window gồm một khung với 4 ô như mô hình dưới đây:
Mỗi người được đại diện bởi 4 ô hay cả cửa sổ. Mỗi cửa sổ thể hiện thông tin về cá nhân về con người và cho biết những thông tin đó có được người đó hay người khác biết hay không biết.
Cửa sổ 1: Ô Mở
Đây là những đặc điểm của bản thân mà mình biết và người khác cũng biết đến như thông tin cá nhân, vóc dáng, màu tóc, trang phục…
Khu vực này được coi là không gian có sự liên lạc, hợp tác và kết nối mà giữa bạn và người khác không bị lúng túng, hiểu nhầm và mâu thuẫn.
Vì vậy, để phát triển mối quan hệ tốt hơn, chúng ta cần mở rộng “diện tích Ô MỞ”. Người khác có thể được biết thêm về bạn như tác phong làm việc, sở thích, cách giao tiếp, nỗi sợ hãi của bạn… Điều này vô cùng quan trọng để hiểu và làm việc cùng nhau, nhìn nhận những điểm mạnh và điểm yếu của nhau. Một khi “Biết người biết ta”, thì chắc chắn hiệu quả trong công việc và trong tương quan với người khác sẽ phát triển.
Bí quyết để mở rộng diện tích Ô MỞ về hướng 3 ô còn lại là:
• Hỏi người khác
• Chia sẻ với người khác về mình
• Tự mình khám phá
Cửa sổ 2: Ô Mù
Giống như một người mù, họ không thể nhìn thấy hình dáng tay chân của chính mình, nhưng người khác nhìn rõ trọn vẹn ngoại hình của họ.
Khu vực mù này có thể được coi như là sự thiếu hiểu biết về bản thân.
Có những điều bạn làm trong vô thức mà mình không hề biết, giống như là tiếng ậm ừ, thói quen nói nhanh khi thuyết trình, tính khí thất thường… Chúng ta chỉ biết được điều này khi nghe được những phản hồi từ người khác.
Do đó, hỏi người khác chính là một cách hay nhất để chúng ta thu hẹp diện tích “Ô MÙ” để mở rộng “Ô MỞ”. Đôi khi việc hiểu bản thân mình không chỉ đến từ việc mình tự nghiền ngẫm nhưng còn đến từ những lời chia sẻ, góc nhìn của người khác về bản thân ta.
Cửa sổ 3: Ô Ẩn
Nơi đây chứa đựng những điều bí mật mà bạn luôn giấu không cho người khác biết. Đó là những nỗi sợ, ý định, sự nhạy cảm… Điều này có thể xuất phát từ những bức tường hoặc chiếc mặt nạ chúng ta đeo để bảo vệ bản thân.
Sự hiểu nhầm và mâu thuẫn cũng xuất phát từ đây. Chính vì ta giấu đi những bí mật về chính mình, người khác không thể biết được thông tin chính xác mà chỉ có thể đoán, quy kết những điều hoàn toàn trái ngược về chúng ta, khiến chúng ta cảm thấy khó chịu và gây nên sự bất đồng.
Khi chúng ta thoải mái chia sẻ về mình với người khác, về những suy nghĩ, cảm nhận, những nỗi lo… Điều này sẽ tăng sự hiệu quả khi tương tác, người khác tin cậy bạn hơn và tránh những hiểu nhầm không đáng có. Đây cũng là cách thu hẹp diện tích “Ô ẨN”.
Cửa sổ 4: Ô Đóng
Vậy thì bắt đầu từ đâu để nhận biết về mình?
Những dữ kiện mà cả bản thân bạn và người khác không biết chỉ được khám phá khi bản thân có cơ hội giao tiếp nhiều (đặc biệt là sự tin tưởng nhau trong giao tiếp với nhóm nhỏ), và có cơ hội bộc lộ con người mình như tiềm năng, năng khiếu, sức sáng tạo… Môi trường sống và trải nghiệm nhiều sẽ cho bạn cơ hội và điều kiện để khám phá và phát huy những nguồn lực này.
Trong tiếng Anh có một câu rất hay đáng để chúng ta suy ngẫm:” If you can go outside, go inside.” Trước khi muốn trở thân thiết với ai đó, dù là trong công việc hay chuyện tình cảm, bạn cần thấu hiểu chính mình trước tiên. Hiểu bản thân để biết mình là ai, mình muốn gì, mình cần gì và mình sẽ phải làm gì. Có thể nói, ai trong trong chúng ta cũng thuộc 4 ô cửa sổ nói trên. Bản thân mỗi người là một giá riêng cần được trân trọng và khám phá. Hãy dành sự chân thành của bạn để mở lòng với mọi người. Chỉ khi đó người khác mới an tâm, tin tưởng và sẵn sàng chia sẻ với bạn.
Không chỉ cuộc sống mà trong kinh doanh cũng vậy. Mối quan hệ win-win luôn là điều mà tất cả những ai làm ăn buôn bán chuyên nghiệp đều muốn hướng tới.
Chúng ta sống trong một xã hội với nhiều vai trò khác nhau, là con, là cha, là đồng nghiệp, là nhân viên, là bạn, là người yêu…Làm cách nào để có thể luôn là chính mình, nâng cao giá trị mỗi ngày và trở thành người mà ai ai cũng muốn sống cùng, làm cùng, chơi cùng?
Happy Live Team (Tổng hợp và sách Siêu Cò)
