Mối quan hệ giữa chuyển động con lắc trên thị trường và nhà đầu tư
“Có một vài điều mà chúng ta có thể chắc chắn, và đây là một trong số đó: Hành vi của thị trường cực đoan sẽ đảo ngược. Những người tin rằng con lắc sẽ di chuyển theo một hướng mãi mãi hoặc tập trung ở một điểm cực đại mãi mãi cuối cùng sẽ mất một khoản tiền lớn. Những người hiểu hành vi của con lắc rất có thể mang về cho mình một khoản lợi to.” – Howard Marks
Sự dao động của con lắc và nhà đầu tư có bản chất rất giống với sự dao động lên xuống của chu kỳ kinh tế và thị trường được mô tả trong Chương 8. Vì một số lý do, tôi thấy rằng bản thân tôi phân biệt giữa hai sự dao động này và nói về chúng theo các thuật ngữ khác nhau, nhưng cả hai đều rất quan trọng và những bài học quan trọng đều giống nhau. Với lợi thế của gần hai mươi năm kinh nghiệm, kể từ khi viết bản ghi nhớ đầu tiên về con lắc vào năm 1991, tôi đã viết lại những quan sát chính của nó:
– Về lý thuyết liên quan đến các thái cực như sợ hãi và tham lam, con lắc phải tập trung chủ yếu ở điểm giữa của hai điểm cực đại. Nhưng nó không lâu đâu.
– Chủ yếu là do hoạt động của tâm lý nhà đầu tư, nó thường dao động hướng về phía trước hoặc ngược lại
từ một điểm cực đại này hay điểm cực đại khác.
– Con lắc không thể tiếp tục dao động về phía điểm cực đại hoặc tập trung tại điểm đó mãi mãi (mặc dù khi nó định vị ở cực điểm lớn nhất, mọi người ngày càng mô tả rằng nó đã trở thành một điều kiện cố định).
– Giống như một con lắc, sự thay đổi tâm lý của nhà đầu tư hướng tới một điểm cực đại khiến năng lượng tích tụ mà cuối cùng sẽ góp phần dao động ngược trở lại theo hướng khác. Đôi khi, chính năng lượng bị dồn nén lại là nguyên nhân cho sự dao động ngược trở lại, đó là con lắc dao động về phía một điểm cực đại rồi điều chỉnh bằng chính trọng lượng của nó.
– Sự dao động trở lại từ điểm cực đại thường nhanh hơn và do đó mất ít thời gian hơn so với sự dao động đến cực điểm. (Hoặc như đối tác của tôi, Sheldon Stone muốn nói: “Không khí bay ra khỏi quả bóng nhanh hơn nhiều so với không khí bay vào”).
Sự xuất hiện của mô hình giống con lắc này trong hầu hết các hiện tượng của thị trường là cực kỳ đáng tin cậy. Nhưng giống như sự dao động của chu kỳ, chúng ta không bao giờ biết:
- Con lắc sẽ dao động bao xa trong vòng cung của nó,
- Điều gì có thể khiến con lắc dừng lại và dao động ngược trở lại,
- Khi nào sự đảo chiều này sẽ xảy ra hoặc
- Bao xa thì con lắc sẽ dao động theo hướng ngược lại.
Đối với một giai đoạn tăng giá… để giữ vững thì môi trường đầu tư phải có các đặc trưng như sự tham lam, lạc quan, phấn khởi, tự tin, uy tín, táo bạo, chấp nhận rủi ro và mạo hiểm. Nhưng những đặc điểm này sẽ không chi phối thị trường mãi mãi. Cuối cùng, họ sẽ nhường chỗ cho sự sợ hãi, bi quan, thận trọng, không chắc chắn, hoài nghi, lo ngại rủi ro và sự dè dặt… Phá sản là sản phẩm của sự bùng nổ và tôi được thuyết phục rằng nó thường chính xác là do sự vỡ nợ quá mức của sự bùng nổ trước đó hơn là sự kiện cụ thể mà điều chỉnh để thoát nợ.
Có một vài điều mà chúng ta có thể chắc chắn, và đây là một trong số đó: Hành vi của thị trường cực đoan sẽ đảo ngược. Những người tin rằng con lắc sẽ di chuyển theo một hướng mãi mãi hoặc tập trung ở một điểm cực đại mãi mãi cuối cùng sẽ mất một khoản tiền lớn. Những người hiểu hành vi của con lắc rất có thể mang về cho mình một khoản lợi to.
>> Xem lại Phần 1: Thị trường chứng khoán giống như một con lắc, vận dụng tốt điều này bạn sẽ biết đâu là cơ hội đầu tư
Nguồn: Trích sách Điều quan trọng nhất
Có thể bạn quan tâm: Điều quan trọng nhất – Howard Marks
Sự khôn ngoan khác biệt dành cho những nhà đầu tư thông minh
(Cuốn sách huyền thoại Warren Buffett khuyên mọi nhà đầu tư nên đọc)
