Hệ thống đầu tư Canslim: Khi nào nên bán cổ phiếu và quy tắc 72
Hệ thống đầu tư Canslim – Biết cách mua cổ phiếu đúng cách là điều quan trọng để học cách kiếm tiền từ cổ phiếu . Nhưng hiểu được thời điểm bán cổ phiếu — và có kỷ luật để thực hiện đúng — cũng quan trọng không kém, nếu không muốn nói là quan trọng hơn.
Bất kỳ nhà đầu tư có kinh nghiệm nào cũng sẽ nói với bạn rằng một trong những phần khó khăn nhất khi đầu tư vào cổ phiếu là xác định thời điểm bán cổ phiếu để chốt lời hoặc cắt lỗ. Cũng giống như khi mua cổ phiếu, cảm xúc hy vọng, sợ hãi và tham lam có tác động lớn đến việc bán cổ phiếu. Áp dụng biểu đồ cổ phiếu và phân tích kỹ thuật chỉ hiệu quả nếu bạn cũng hiểu tâm lý nhà đầu tư và cách kiểm soát cảm xúc của mình.
Vì vậy, trước khi đi sâu vào các khía cạnh kỹ thuật hơn về thời điểm bán cổ phiếu, chúng ta hãy giải quyết những sai lầm và quan niệm sai lầm phổ biến mà cả nhà đầu tư mới bắt đầu và chuyên gia dày dạn kinh nghiệm đều gặp phải.
8 ‘Bí quyết’ bán cổ phiếu
Một khi bạn đã sở hữu cổ phiếu và có tiền trong trò chơi, tâm lý của bạn sẽ thay đổi. Cảm xúc vừa tham lam muốn kiếm được nhiều tiền vừa sợ lỗ lớn sẽ xuất hiện. Những cảm xúc này có thể làm lu mờ quá trình ra quyết định của bạn, khiến bạn khó có thể giữ được cái nhìn khách quan, không thiên vị về thời điểm bán cổ phiếu mà bạn sở hữu.
Để giữ vững lập trường và có tư duy đúng đắn, hãy ghi nhớ tám “bí mật” sau.
1. Mọi người đều mắc sai lầm. Chỉ cần đảm bảo cắt giảm mọi khoản lỗ.
Ngay cả những nhà đầu tư giỏi nhất cũng thỉnh thoảng bị lỗ. Nhưng họ không lo lắng khi cổ phiếu giảm sâu hơn nữa. Họ cắt lỗ nhanh chóng và tiếp tục. Hãy để cái tôi và lòng tự hào của bạn ở ngoài cửa. Đừng để thua lỗ ảnh hưởng đến bạn — về mặt tinh thần hoặc tài chính.
2. Nếu bạn không bán quá sớm, bạn sẽ bán quá muộn.
Để khóa chặt mức tăng trưởng vững chắc, hãy bán khi cổ phiếu của bạn vẫn đang tăng. Như người sáng lập IBD William J. O’Neil đã nói, “Mục tiêu của bạn là tạo ra và đạt được mức tăng trưởng đáng kể và không trở nên phấn khích, lạc quan, tham lam hoặc bị cảm xúc chi phối khi cổ phiếu của bạn tăng mạnh hơn. Thực hiện theo quy tắc bán 20%-25% sẽ giúp bạn làm được điều đó.
3. Có một kế hoạch bán trước khi mua.
Kịch tính thực sự xảy ra khi đến lúc bán. Nếu bạn không có quy tắc bán và kế hoạch thoát để hướng dẫn, bạn sẽ dễ dàng đóng băng và không hành động khi cần. Nếu cổ phiếu của bạn đang tăng vọt, bạn có thể trở nên tham lam và bỏ qua một số tín hiệu bán và dấu hiệu cảnh báo. Nếu bạn đang chịu lỗ, bạn có thể thực hiện thói quen “giữ và hy vọng”, cầu nguyện rằng giá sẽ tăng trở lại — trong khi giá vẫn tiếp tục giảm. Hãy giữ bình tĩnh và kiềm chế cảm xúc của bạn bằng cách có một kế hoạch bán trước. Viết ra giá bán mục tiêu của bạn cho cả việc chốt lời và cắt lỗ.
4. Đừng để một khoản lãi kha khá biến thành lỗ.
Nếu bạn có một khoản lãi tốt, chẳng hạn như 10%, 15% hoặc hơn và cổ phiếu bắt đầu giảm, đừng để khoản lợi nhuận đó biến mất hoàn toàn. Sẽ ít gây bực bội hơn nhiều khi thấy khoản lãi 15%-20% biến thành lãi 5%-10% so với việc thấy nó biến thành lỗ 10%. Bạn luôn có thể mua lại cổ phiếu nếu cho thấy sức mạnh mới và hình thành điểm mua hợp lý.
5. Đừng kết hôn với cổ phiếu của bạn. Chỉ cần hẹn hò với chúng!
“Dù tốt hơn hay tệ hơn, dù giàu hơn hay nghèo hơn” là một cách tiếp cận cao quý và lâu đời đối với lòng chung thủy trong hôn nhân, nhưng đó là một ý tưởng tồi khi nói đến việc đầu tư vào cổ phiếu. Trong hầu hết các trường hợp, tốt hơn là nên kiếm được một khoản lợi nhuận tốt khi bạn có nó. Và đừng bao giờ ngần ngại tách ra và bảo vệ bản thân khỏi một mối quan hệ tồi tệ nếu có dấu hiệu rõ ràng của rắc rối.
6. Đầu tiên, hãy bán cổ phiếu thua lỗ của bạn.
Khi xây dựng một đội bóng rổ chiến thắng, bạn sẽ không đổi tất cả các cầu thủ hàng đầu của mình để lấy một nhóm cầu thủ dự bị. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư lại làm như vậy. Họ bán các cổ phiếu mà họ có mức tăng tốt và giữ các cổ phiếu cho thấy mức giảm, nghĩ rằng một khoản tăng lớn sắp đến. Điều đó thường chỉ là suy nghĩ viển vông. Hãy làm ngược lại. Bán các cổ phiếu thua lỗ của bạn và sử dụng số tiền đó (nếu xu hướng thị trường thuận lợi) để thêm những cầu thủ chiến thắng vào đội hình của bạn hoặc đầu tư nhiều tiền hơn vào những cầu thủ có thành tích tốt nhất mà bạn đã sở hữu.
7. Khi mua cổ phiếu, hãy tập trung vào cả yếu tố cơ bản và biểu đồ cổ phiếu. Khi bán, hãy tập trung vào biểu đồ.
Họ nói rằng góc nhìn tuyệt vời ở đỉnh và điều đó thường cũng đúng với cổ phiếu. Các dấu hiệu cảnh báo thường xuất hiện trong biểu đồ cổ phiếu (tức là phân tích kỹ thuật ) trước khi chúng xuất hiện trong yếu tố cơ bản của công ty. Vì vậy, mặc dù việc sử dụng cả phân tích kỹ thuật và cơ bản là rất quan trọng khi mua cổ phiếu, nhưng khi quyết định thời điểm bán cổ phiếu, hãy tập trung vào biểu đồ và phân tích kỹ thuật, như hành động và hành vi giá và khối lượng xung quanh các đường trung bình động chính.
8. Quy tắc bán quan trọng nhất là mua vào đúng thời điểm.
Một sai lầm rất phổ biến, đặc biệt là đối với các nhà đầu tư mới bắt đầu, là mua vào sai thời điểm. Một số người sẽ không chú ý đến thời điểm thị trường và mua vào trong thời điểm thị trường điều chỉnh khi hầu hết các cổ phiếu đều giảm. Hoặc họ sẽ bỏ qua hành động kỹ thuật trên biểu đồ cổ phiếu và mua quá sớm hoặc quá muộn. Vì vậy, trước khi mua một cổ phiếu, hãy đảm bảo ba yếu tố chính (xu hướng thị trường, thu nhập lớn do điều gì đó mới thúc đẩy và sự hỗ trợ của tổ chức) đã có sẵn. Làm như vậy sẽ giúp đảm bảo bạn tham gia vào đúng thời điểm với tỷ lệ thành công hoàn toàn có lợi cho bạn.
Khi nào nên bán cổ phiếu? Hãy tuân thủ các quy tắc đã được kiểm nghiệm theo thời gian
Để duy trì lợi nhuận và được bảo vệ trên thị trường chứng khoán, bạn cần có cả quy tắc bán chủ động và phòng thủ.
Quy tắc bán phòng thủ giúp đảm bảo bạn không bao giờ phải chịu tổn thất nặng nề. Các nhà đầu tư theo phương pháp mua và nắm giữ đơn giản có nguy cơ chịu tổn thất lớn cho danh mục đầu tư của họ. Bạn có thể dễ dàng tránh điều đó bằng cách sử dụng biểu đồ cổ phiếu và phân tích kỹ thuật để phát hiện các dấu hiệu cảnh báo sớm giúp bạn biết khi nào nên bán cổ phiếu để hạn chế mọi tổn thất.
Về mặt bán chủ động, chúng ta đều biết rằng không có gì tăng mãi mãi. Ngay cả những cổ phiếu tăng trưởng tốt nhất như Apple (AAPL), Nvidia (NVDA) và Alphabet (GOOGL) đã đạt được mức tăng trưởng lớn trong thời gian của họ cũng đã trải qua những giai đoạn giảm mạnh.
Để đảm bảo bạn giữ được phần lớn lợi nhuận lớn, đôi khi bạn sẽ phải tấn công và bán một số hoặc toàn bộ cổ phiếu của mình để khóa lợi nhuận. Nếu không, sự điều chỉnh của thị trường chứng khoán hoặc sự suy thoái của một công ty dẫn đầu trước đây có thể xóa sạch lợi nhuận của bạn. Tệ hơn nữa, sự suy giảm như vậy có thể biến lợi nhuận của bạn thành lỗ.
Sau đây là những quy tắc đã được kiểm chứng theo thời gian về thời điểm nên bán cổ phiếu, vừa để bảo toàn lợi nhuận vừa bảo vệ bạn khỏi mọi tổn thất nghiêm trọng.
Quy tắc số 1 về thời điểm bán cổ phiếu
Để kiếm tiền từ cổ phiếu, bạn phải bảo vệ số tiền bạn đang có. Điều đó đưa chúng ta đến với quy tắc chính là bán: Luôn bán cổ phiếu nếu giá giảm 7%-8% so với giá bạn đã mua.
Nguyên tắc cơ bản này giúp bạn luôn hạn chế được rủi ro tiềm ẩn. Nếu bạn đang tuân theo các quy tắc về cách mua cổ phiếu và cổ phiếu bạn sở hữu giảm 7% đến 8% so với giá bạn đã mua, thì có điều gì đó không ổn. Có thể là vấn đề với xu hướng thị trường hiện tại hoặc với công ty hoặc ngành. Dù vấn đề là gì, bạn cần giảm mức độ tiếp xúc và bảo vệ danh mục đầu tư của mình.
Điều này đòi hỏi tính kỷ luật, nhưng cũng là cách đơn giản nhất để đảm bảo bạn không bao giờ để một khoản lỗ nhỏ trở thành một khoản lỗ lớn.
“Bạn không muốn chịu lỗ, vì vậy bạn chờ đợi và hy vọng, cho đến khi khoản lỗ của bạn quá lớn khiến bạn phải trả giá đắt. Đây là sai lầm số một mà hầu hết các nhà đầu tư mắc phải.” – William O’Neil
Tại sao nên bán cổ phiếu khi lỗ 7%-8%?
Quy tắc bán 7%-8% dựa trên nghiên cứu liên tục của chúng tôi trong hơn 130 năm lịch sử thị trường chứng khoán.
Ngay cả những cổ phiếu tốt nhất đôi khi cũng sẽ đột phá, sau đó nhanh chóng giảm xuống dưới mức mua lý tưởng một chút . Nhưng khi chúng xảy ra, nhiều thập kỷ lịch sử cho thấy những cổ phiếu dẫn đầu này thường không giảm quá 8% so với giá vào lệnh hợp lý của chúng.
Nếu cổ phiếu của bạn giảm hơn 8% so với điểm mua lý tưởng, thì thường có nghĩa là có vấn đề gì đó với điểm vào bạn chọn, công ty, ngành, chỉ số thị trường chứng khoán hoặc tất cả những điều trên.
Đôi khi bạn sẽ biết lý do. Đôi khi thì không. Nhưng điều bạn biết là cổ phiếu đang giảm và bạn đang chịu khoản lỗ 7%-8%. Bạn phải ngay lập tức chuyển sang chế độ bảo toàn vốn và cắt lỗ đó.
Giống như việc có bảo hiểm để phòng ngừa thiệt hại nghiêm trọng, quy tắc đơn giản này về thời điểm bán cổ phiếu cũng nhằm bảo vệ bạn khỏi những tổn thất có khả năng gây tàn phá nặng nề.
Khi một cổ phiếu bắt đầu lao dốc, không ai biết đáy ở đâu. Giới hạn mức lỗ ở mức 7% hoặc 8% và thoát ra.
Nếu một chiếc xe tải lao về phía bạn, bạn sẽ không đứng đó và tự hỏi tại sao tài xế không giảm tốc độ. Bạn chỉ cần tránh đường.
Ưu tiên hàng đầu của bạn là bảo toàn vốn. Bán trước, hỏi sau.
Cách bán cổ phiếu bằng quy tắc bán 7%-8%
Hãy chắc chắn áp dụng quy tắc này khi bán cổ phiếu bằng cách tập trung vào thời điểm bạn mua cổ phiếu.
Nếu bạn mua một cổ phiếu ở mức 100 và nó giảm xuống còn 92 hoặc 93, hãy bán. Nhưng nếu một cổ phiếu bạn mua ở mức 100 tăng lên 150, sau đó giảm 8% xuống còn 138 đô la, điều đó không kích hoạt quy tắc bán cụ thể này. Nó vẫn đang giao dịch trên giá mua của bạn. (Tất nhiên, bạn có thể muốn kiểm tra xem cổ phiếu có đang phát ra bất kỳ dấu hiệu cảnh báo và tín hiệu bán nào khác không.)
Sau đây là một số ví dụ.
Sẽ thế nào nếu bạn bán cổ phiếu và giá cổ phiếu nhanh chóng phục hồi?
Có thể có lúc bạn bán một cổ phiếu với mức lỗ 7%-8%, chỉ để thấy nó phục hồi và tăng cao hơn. Mặc dù gây thất vọng, hãy đảm bảo giữ mọi thứ trong tầm nhìn.
Ngay cả khi bạn bán với mức lỗ 8% và cổ phiếu nhanh chóng phục hồi, điều đó không có nghĩa là bạn đã đưa ra quyết định sai lầm. “Phí bảo hiểm” 7%-8% mà bạn phải trả cho loại “bảo hiểm” này sẽ có vẻ như là một món hời nếu cổ phiếu giảm 20%, 50% hoặc hơn. Và bạn luôn có thể mua lại cổ phiếu nếu nó lấy lại sức mạnh và thiết lập một mẫu hình biểu đồ và điểm mua mới.
Đôi khi bạn có thể muốn bán cổ phiếu sớm hơn, trước khi nó kích hoạt quy tắc bán 7%-8%. Điều đó đặc biệt đúng nếu bạn thấy các dấu hiệu cảnh báo khác trong xu hướng thị trường và/hoặc tín hiệu bán trong biểu đồ cổ phiếu. Trong một thị trường chứng khoán đặc biệt yếu hoặc biến động, bạn cũng có thể chọn cắt lỗ nhanh hơn, chẳng hạn như ở mức 3%-5%.
Khi nào nên bán cổ phiếu để có lợi nhuận
Với đầu tư cổ phiếu, bạn không cần phải luôn luôn vung tay quá trán và cố gắng đánh bóng về nhà. Để tăng danh mục đầu tư của bạn đáng kể, hãy kiếm được nhiều lợi nhuận nhất trong khoảng 20%-25%.
Mặc dù trái ngược với bản chất con người, thời điểm tốt nhất để bán cổ phiếu là khi giá cổ phiếu đang tăng, khi giá vẫn đang tăng và có vẻ mạnh. William J. O’Neil đã nói: “Bí quyết là hãy nhảy ra khỏi thang máy ở một trong các tầng trên đường đi lên và không đi xuống nữa”.
Sau khi tăng đáng kể từ 20% đến 25% từ điểm mua hợp lý, hãy cân nhắc bán ít nhất một số cổ phiếu vào mức sức mạnh đó. Bằng cách đó, bạn sẽ khóa được một số khoản lãi và sẽ không bị bắt phải trả lại toàn bộ lợi nhuận của mình trong đợt điều chỉnh thị trường chứng khoán hoặc thị trường giá xuống.
Tại sao nên bán cổ phiếu sau khi tăng 20%-25%?
Thông thường, cổ phiếu tăng trưởng có xu hướng tăng 20% đến 25% sau khi thoát khỏi một mẫu hình biểu đồ thích hợp , sau đó giảm trở lại để hình thành một cơ sở mới. Nếu bản thân cổ phiếu — và các chỉ số thị trường chứng khoán — vẫn mạnh, nó sẽ tiếp tục tăng.
Trong hầu hết các trường hợp ( quy tắc giữ 8 tuần là một ngoại lệ), tốt hơn hết là bạn nên khóa ít nhất một số khoản lợi nhuận của mình để tránh chứng kiến lợi nhuận của mình biến mất khi cổ phiếu điều chỉnh. Và bạn có khả năng tích lũy những khoản lợi nhuận đó bằng cách chuyển tiền đó vào các cổ phiếu khác vừa bắt đầu một đợt tăng giá mới.
Bằng cách áp dụng phương pháp có kỷ luật này, bạn sẽ thường xuyên đạt được những khoản lợi nhuận vững chắc dẫn đến lợi nhuận tổng thể đáng kể.
Tính toán mức tăng 20%-25%
Vùng chốt lời 20%-25% dựa trên điểm mua lý tưởng của cổ phiếu. Có thể khác với giá mua của riêng bạn.
Như chúng ta đã thấy trong phần về cách mua cổ phiếu , phạm vi mua hoặc vùng mua là từ điểm mua lý tưởng lên đến 5% trên mức giá đó.
Giả sử bạn mua cao hơn 2% so với điểm mua lý tưởng. Nếu sau đó cổ phiếu tăng 20%-25% so với điểm mua lý tưởng, lợi nhuận của bạn sẽ là 18% đến 23%. Sau đây là ví dụ về cách thức hoạt động của điều này.
Khi nào nên bán và quy tắc 72
Lần đầu tiên tôi biết đến quy tắc này là khi đọc cuốn sách Beating The Street (Đánh bại Phố Wall) của nhà quản lý quỹ tương hỗ huyền thoại Peter Lynch vào giữa những năm 1990. Đó là công thức tuyệt vời để biết bạn phải làm gì và mất bao lâu nhằm tăng gấp đôi số tiền.
Sau đây là cách thức hoạt động của quy tắc này: Lấy mức lãi mà bạn kiếm được khi đầu tư cổ phiếu hoặc bất cứ công cụ đầu tư nào khác (được tính theo con số phần trăm). Tiếp theo, lấy 72 chia cho con số đó. Đáp án chính là sẽ mất bao nhiêu lần đầu tư để lãi kép tăng gấp đôi số tiền của bạn.
Ví dụ, giả sử như bạn kiếm được khoản lãi 24% khi đầu tư hcungws khoán. Lấy 72 chia 24 được kết quả là 3. Điều này có nghĩa nếu bạn tái đầu tư số tiền gốc ban đầu (cùng với khoản lợi nhuận 24%) thì chỉ cần thêm 2 lần 24%, tài khoản của bạn sẽ tăng gấp đôi.
Bạn sẽ dễ dàng kết được 3 khoản lãi 20 -25% ở một vài cổ phiếu hơn là phải cố gắng kiếm khoản lãi 100% ở một cổ phiếu. Bảng sau cho bạn thấy, nếu bạn lãi kép ở mức 24%, những khoản lãi nhỏ sẽ biến thành lợi nhuận lớn.
Khi nào không nên bán cổ phiếu: Quy tắc nắm giữ 8 tuần
Đây là một ngoại lệ cho quy tắc thu được nhiều lợi nhuận nhất trong khoảng 20%-25%.
Nếu cổ phiếu của bạn tăng hơn 20% so với điểm mua lý tưởng trong vòng ba tuần sau khi đột phá hợp lý, hãy giữ cổ phiếu trong ít nhất tám tuần. (Tuần đột phá được tính là tuần 1.)
Nếu một cổ phiếu có khả năng tăng hơn 20% nhanh chóng so với một biểu đồ mẫu phù hợp, thì nó có thể có đủ khả năng để trở thành một cổ phiếu chiến thắng lớn. Quy tắc nắm giữ 8 tuần giúp bạn xác định những cổ phiếu tăng trưởng hàng đầu như vậy, cho phép bạn ngồi yên để thu được lợi nhuận tiềm năng đặc biệt.
Quy tắc này nên được áp dụng cho những công ty dẫn đầu thị trường chứng khoán thực sự, không chỉ là bất kỳ cổ phiếu cũ nào. Công ty phải có nền tảng cơ bản vững chắc và các yếu tố khác phù hợp với phương pháp đầu tư Canslim, bao gồm cả sự tài trợ của tổ chức chất lượng.
Đây là những kiến thức đắt giá, mà William O’Neil chia sẻ trong bộ sách làm giàu từ chứng khoán (How to make money in stocks) về những quy tắc Mua/Bán. Để bạn có thể áp dụng và học tập thực hành toàn diện và chuyên sâu về hệ thống đầu tư Canslim, thì đừng bỏ qua bộ sách này nhé.
Trích sách Làm giàu từ chứng khoán/Happy Live team biên soạn
