Những ai đầu tư vào chứng khoán có lẽ đều từng ít nhất một lần mơ mộng về những điều tốt đẹp sẽ đến với khoản đầu tư của mình. Hy vọng vào tương lai tươi sáng là điều nên làm, bởi nó tạo động lực để người ta phấn đấu. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán (TTCK) không phải là miền đất mơ mộng của những hy vọng hão huyền. Nếu muốn sống sót tại nơi này, xin hãy thực tế!

Thị trường chứng khoán là nơi làm giàu dễ dàng?

Vậy là bạn đã quyết định tham gia thị trường chứng khoán, xin chào mừng! Nhưng nếu bạn nghĩ đây là một nơi mà bạn có thể kiếm tiền một cách dễ dàng và an toàn, thì xin bạn hãy nghĩ lại một cách nghiêm túc! Cơ hội luôn có đấy nhưng thị trường chứng khoán cũng đồng thời là nơi lạnh lùng nhất, tàn nhẫn nhất có thể giết chết bạn về mặt tài chính.

Trái với bản chất khốc liệt vốn có, thị trường chứng khoán thường hiện lên long lanh trong mắt người mới. Phần lớn họ tìm đến chứng khoán sau một chu kỳ tăng giá mạnh và đầu tư quán tính theo suy nghĩ đà thị trường sẽ tiếp tục tăng, sau khi truyền thông ca ngợi quá nhiều, sau lời chào mời hấp dẫn về thành công rực rỡ của anh A, chị B nào đó… Tất cả tạo ra những mãnh lực và một sức hút thật khó để có thể từ chối từ.

Việc tham gia thị trường chứng khoán chưa bao giờ dễ dàng như hiện nay. Môi giới sẽ giúp bạn mọi việc, từ mở tài khoản, vay vốn đầu tư, đến tư vấn nên mua bán cái gì. Và sẽ rất nguy hại nếu thị trường cứ liên tục tăng và hầu như ai cũng có thể có lãi ngay từ những giao dịch đầu tiên, bởi những yếu tố này sẽ tạo ra ảo tưởng về một kênh kiếm tiền thật dễ dàng, mà không cần nhiều kiến thức, thời gian hay kinh nghiệm. Chừng nào may mắn còn đứng về phía bạn, hãy cứ tiếp tục mơ mộng. Nhưng khi gió đổi chiều, bạn sẽ phải trả giá.

Nếu bạn không có đủ kiến thức, kinh nghiệm và khả năng kiểm soát cảm xúc khi đầu tư để bạn có thể tự tin đi trên đôi chân của mình, xin hãy cẩn trọng. Thiếu những điều này, sớm hay muộn, bạn sẽ gặp khó khăn với số tiền đầu tư của mình. Đầu tư chứng khoán có lẽ là một trong những công việc nếu xét về mức độ khó thì “Thị trường tài chính chỉ đứng sau chiến tranh“. Bạn có thể hỏi về sự tàn khốc của chiến tranh từ những người đã từng trải qua.

Tương tự, trong thị trường chứng khoán hãy nói chuyện với người từng cháy tài khoản, mất nhà cửa, gia đình vì chứng khoán để có cảm nhận thực tế về nó.

Xin đừng ảo tưởng về bản thân!

Đầu tư là một quá trình dài “bạn không sinh ra lợi nhuận khi bạn mua hoặc bán cổ phiếu, lợi nhuân được sinh ra trong thời gian bạn chờ đợi cổ phiếu lên giá” nên đôi khi kết quả xuất sắc của bạn có được trong vài tháng hay vài năm chưa nói lên điều gì. Xin đừng ảo tưởng về khả năng của mình sau một vụ thành công ngoạn mục, hoặc một chuỗi giao dịch thành công liên tiếp. Khi tự tin nhất, phấn khích nhất, mất cảnh giác cũng chính là lúc bạn dễ mắc sai lầm nhất. Trong chứng khoán, kết quả quá khứ không đảm bảo sự thành công trong tương lai.

Điều duy nhất chắc chắn trong đầu tư là bạn sẽ mắc sai lầm với một (vài) thương vụ nào đó, bất chấp bạn cẩn thận đến đâu, giàu kinh nghiệm đến mức nào. Tương lai luôn biết cách tạo ra những kịch bản nghiệt ngã nhất để chào đón bạn, nên trước khi mơ mộng về lợi nhuận, xin hãy tính đến thiệt hại bạn có thể chịu đựng từ khoản đầu tư đó.

Hãy nhìn vào các thương vụ đầy thách thức của các quỹ đầu tư hàng đầu Việt Nam khi đầu tư vào Thiết bị y tế Việt Nhật (JVC), Dược Viễn Đông (DVD), hay Thủy sản Bình An… Ngay cả các quỹ đầu tư chuyên nghiệp cũng không dám chắc tất cả các cơ hội đều thành công. Vậy còn bạn, bạn có chắc mình sẽ không bao giờ thất bại?. Thất bại không phải điều gì xấu hổ nên việc bạn thất bại trong một lần đầu tư, nhưng hãy giữ bình tĩnh và tiếp tục cuộc chơi để bạn có thể giành chiến thắng trong con đường hành trình đầu tư của mình.

Đầu tư là một hành trình dài đầy gian khó, nhưng nếu chọn được hướng đi đúng và đi bằng chính đôi chân của mình với tốc độ vừa phải, khả năng bạn đến đích sẽ cao hơn

Xin cũng đừng tự thỏa mãn với những gì bạn đã biết, rồi bạn sẽ nhận được những bài học mới đau đớn mới từ ngài thị trường nếu bạn quá tự mãn vào bản thân mình. Đọc vài cuốn sách viết về các nhà đầu tư huyền thoại, hay tham gia một vài khóa học về chiến lược đầu tư là bước khởi đầu tốt,đó là những điều kiện cần nhưng chưa đủ để giúp bạn đầu tư thành công. Đầu tư không đơn giản chỉ cần mua cổ phiếu của công ty đang bị định giá thấp theo các phương pháp định giá FCFE, FCFF, DDM, Net Net hay NAV…, cũng không phải cứ sở hữu cổ phiếu của doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, EPS cao, vay nợ ít, tăng trưởng mạnh, dòng tiền dương, P/E, P/B thấp là đảm bảo thành công. Nếu mọi việc đơn giản như vậy, có lẽ bất cứ ai với một chút kiến thức về định giá doanh nghiệp, hay sở hữu một bộ lọc dữ liệu tốt đều đã giàu có trên thị trường này rồi.

Lợi nhuận là trên hết?

Trong đầu tư bạn nên nhớ rằng “muốn kiếm được lợi nhuận điều đầu tiên bạn cần phải bảo toàn vốn là điều trước tiên” (nếu muốn đi săn thì đừng làm mất vũ khí săn nếu bạn không muốn trở thành con muồi) trước khi bạn mơ mộng đến lợi nhuận cao thì bạn hãy luôn nhớ cơ hội tốt và lợi nhuận cao sẽ là cái bẫy cho những kẻ theo đuổi cơ hợi mà chỉ thấy mặt tốt của nó quên mất rủi ro kèm theo, đừng quá tự tin vào khả năng của bản thân. Trong nhiều trường hợp, bảo toàn được vốn, hoặc chỉ bị thiệt hại nhẹ đã là hạnh phúc không nhỏ.

Nếu bạn tìm kiếm lợi nhuận cao bằng cách lạm dụng vay nợ, rồi đánh cược toàn bộ danh mục vào một hoặc hai mã cổ phiếu, bạn đã tự đặt mình vào tình huống mạo hiểm,làm như vậy chẳng khác nào bạn đang đặt con dao gâm sau lưng buộc bạn phải chạy nếu không muốn bị dao đâm. Sẽ không còn nhiều đường lùi nếu bạn kém may mắn, hoặc sai lầm. Bạn có thể hiểu về giá trị của cổ phiếu, nhưng không thể đoán chắc giá của nó trong tương lai. Làm sao bạn biết khi nào các sự kiện căng thẳng như sự kiện biển Đông (tháng 5/2014) sẽ xảy ra? Khi nào chủ doanh nghiệp bị bắt giam như JVC?… Danh mục của bạn sẽ biến động ra sao trước các sự kiện này?

Nếu giá cổ phiếu sụt giảm, nhưng nền tảng của doanh nghiệp không đổi, hành động hợp lý của bạn là mua vào thêm. Tuy nhiên, cũng đúng vào thời điểm đó, bạn bị siết nợ và buộc phải bán ra. Như vậy, khi dùng đòn bẩy cao, bạn đã tự tước đi quyền định đoạt với cổ phiếu của mình. Để có thể đi tới cuối chặng đường dài, việc phân bổ tỷ trọng tiền mặt và cổ phiếu, tỷ trọng giữa các cổ phiếu trong danh mục cũng quan trọng không kém việc bạn chọn cổ phiếu nào để đầu tư.

Những người bạn tin cậy?

Trên TTCK, không có tình bằng hữu mãi mãi. Phần lớn là những mối quan hệ được nuôi dưỡng bởi sợi dây lợi ích trong một giai đoạn nào đó (bạn không thể chơi mãi với giáo sư nếu bạn mãi là công nhân). Khi lợi ích không đủ cho mọi người, bản chất của các mối quan hệ sẽ hiện ra rõ ràng hơn.

Các buổi bia rượu với anh em trên diễn đàn chứng khoán khiến bạn cảm thấy họ thân thiết như anh em ruột. Họ chia sẻ với bạn cơ hội làm giàu, thề sẽ sống chết cùng nhau. Khi thị trường lên và ai cũng có phần của mình, có thể điều đó đúng. Tuy nhiên, hãy nghĩ đến những ngày thời tiết xấu, khi không có đủ thức ăn cho mọi người. Lúc đó, liệu bạn có còn tin rằng hổ báo sẽ vẫn chia sẻ thức ăn cho thỏ nai, hay thỏ nai sẽ thành thức ăn cho hổ báo?

Liệu môi giới có phải là người tư vấn đáng tin cậy? Sự thật là giao dịch của bạn mang đến thu nhập cho họ, dù giao dịch đó có lãi hay không. Tuy nhiên, vẫn có những môi giới tốt, luôn đặt lợi ích của khách hàng lên trên. Nếu bạn may mắn tìm được người như vậy, thì hãy xem những cơ hội họ giới thiệu như những ý tưởng ban đầu để bạn nghiên cứu sâu hơn trước khi bạn ra quyết định đầu tư. Muốn hay không, bạn vẫn phải tự đi trên đôi chân của mình, đừng đặt số phận vào tay người khác.

Tâm sự của tác giả

Sẽ có thời điểm bạn mất niềm tin, muốn buông xuôi và ước rằng mình không phải tỉnh dậy vào sớm mai để lại phải đối diện với thực tại phũ phàng. Để hạn chế điều đó, xin hãy nghĩ đến rủi ro trước khi nghĩ đến lợi nhuận. Nhưng nếu bạn đang ở trong tình trạng đó thì hãy kéo rèm cửa lên và bước tiếp có thể bạn sẽ thua trong một cuộc chiến nhỏ nhưng bạn sẽ thắng trong cả trận đấu nếu bạn tiếp tục chiến đấu và rút ra bài học trong quá khứ.

 Và nào, nếu bạn đọc đến đây và vẫn còn muốn tiếp tục đầu tư chứng khoán thì tôi xin chúc mừng bạn. Bạn đã có một đức tính của người thành công nhưng xin chứ vội vui mừng vì người thành công luôn có nhiều đức tính tốt. Trong đó phần lớn mọi người dành ra một phần thời gian của mình để đọc sách tăng thêm kiến thức và khả năng bình tĩnh của bản thân. Và nếu bạn có ý định đọc sách ngày bây giờ thì hãy bỏ tay ra khỏi máy điện thoại và nhất ngay một quyển sách lên và đọc ngay một vài đoạn nhỏ hay lích ngay chuột vào đây để chúng tôi có thể mang đến cho bạn một quyển sách mà giá trị của nó mang lại cho bạn vượt qua những gì bạn tưởng.

Tổng hợp: Tinhnhanhchungkhoan

Có thể bạn quan tâm: Tủ sách Đầu tư Happy.Live

ĐỌC THỬ