Thua lỗ khi đầu tư? Đừng vội gỡ gạc kẻo mất cả chì lẫn chài!
Trong thế giới đầu tư, cảm xúc có thể là người bạn đồng hành nhưng cũng có thể là kẻ thù nguy hiểm nhất. Khi thua lỗ, bản năng của con người thường thúc đẩy hành động ngay lập tức để “gỡ gạc”. Tuy nhiên, chính những phản ứng vội vã này lại có thể dẫn đến những quyết định sai lầm, đẩy nhà đầu tư vào vòng xoáy của sự thất bại.
Thua lỗ khi đầu tư? Đừng vội gỡ gạc kẻo mất cả chì lẫn chài!
Guy Spier, trong Lột xác để trở thành nhà đầu tư giá trị, đã từng chia sẻ hành trình từ một nhà đầu tư bị chi phối bởi cảm xúc sang một người có tư duy logic, kỷ luật. Ông nhận ra rằng, thay vì vội vàng lao vào thị trường sau một khoản lỗ, điều tốt nhất cần làm là dừng lại, rút lui và đánh giá lại. Đây là cách duy nhất để tránh những quyết định theo cảm xúc, vốn là nguyên nhân chính của những tổn thất lớn.
Việc cố gắng “gỡ gạc” thường xuất phát từ hai yếu tố tâm lý:
– Sự mất mát (Loss Aversion): Theo nghiên cứu tâm lý học hành vi, con người ghét mất tiền hơn là thích kiếm tiền. Điều này khiến nhà đầu tư dễ mắc sai lầm khi cố chấp giao dịch chỉ để lấy lại những gì đã mất.
– Ảo tưởng về kiểm soát (Illusion of Control): Nhiều người tin rằng họ có thể điều khiển thị trường hoặc thay đổi tình thế ngay lập tức bằng cách “càng đánh càng thắng”. Đây là một suy nghĩ sai lầm, vì thị trường không quan tâm đến cảm xúc cá nhân của bất kỳ ai.
Warren Buffett: Khi nào KHÔNG hành động là một hành động thông minh
Trong đầu tư, không phải lúc nào hành động cũng tốt. Warren Buffett nổi tiếng với câu nói: “Thị trường là một trò chơi bóng chày không có trọng tài bắt buộc bạn phải vung gậy. Bạn có thể chờ đợi quả bóng tốt nhất và chỉ đánh khi cơ hội thật sự xuất hiện.” Đây là tư duy nền tảng của nhà đầu tư giá trị – chỉ đặt cược khi phần thưởng đủ lớn và rủi ro đủ nhỏ.
Buffett và Charlie Munger thường nhắc đến khái niệm “Circle of Competence” – tức là chỉ đầu tư vào những gì bạn hiểu rõ nhất. Điều này đồng nghĩa với việc nếu vừa thua lỗ, thay vì vội vàng giao dịch để phục hồi vốn, hãy lùi lại, đánh giá lại danh mục, và chỉ ra tay khi có một cơ hội thực sự xứng đáng.
Trong Lột xác để trở thành nhà đầu tư giá trị, Guy Spier kể lại một bài học mà ông rút ra từ Buffett: Hãy đảm bảo rằng bạn đang chơi một trò chơi dài hạn. Điều này có nghĩa là việc ngồi ngoài và quan sát không phải là dấu hiệu của sự yếu kém, mà là chiến lược của những người chơi giỏi nhất.
Hãy để thị trường làm việc của nó
Sau một lệnh thua, điều quan trọng nhất không phải là “phục thù”, mà là giữ vững tư duy đúng đắn. Hãy đặt câu hỏi:
– Liệu tôi có đang giao dịch vì cảm xúc hay vì một cơ hội thực sự?
– Nếu tôi không giao dịch lúc này, liệu tôi có thể tìm thấy một cơ hội tốt hơn trong tương lai?
– Buffett sẽ làm gì trong tình huống này?
Đôi khi, KHÔNG giao dịch chính là quyết định sáng suốt nhất mà một nhà đầu tư có thể thực hiện. Hãy để thời gian là người bạn của bạn, thay vì là kẻ thù. Thị trường luôn có cơ hội mới – điều quan trọng là bạn có đủ kiên nhẫn để chờ đợi hay không.
Happy Live Team
