Quan điểm về thế giới tốt đẹp của Buckminster Fuller: Chỉ có bạn-và-tôi, không có bạn-hoặc-tôi
Richard Buckminster Fuller là một kiến trúc sư, nhà lý thuyết hệ thống, tác giả và nhà phát minh nổi tiếng người Mỹ. Ông chính là người đã sáng tạo ra các kiến trúc mái vòm.
Trong cuốn sách Linh hồn của tiền, tác giả Lynne Twist mang đến câu chuyện về Buckminster. Bà chia sẻ chính nhờ tham gia buổi hội thảo của Buckminster, những quan điểm của ông đã truyền cảm hứng đến quá trình hoạt động từ thiện của bà sau này. Dưới đây là câu chuyện đó.
Công việc của tôi (bà Lynne Twist) là kết thúc nạn đói, và khi quyết tâm thực hiện điều đó, tôi chợt thức tỉnh và nhận ra toàn bộ cấu trúc của sự thiếu thốn này, cũng như những ngộ nhận, ngôn ngữ và án chung thân phổ biến ẩn chứa trong cấu trúc đó. Tôi nhận ra cách nó thẩm thấu vào cuộc đời tôi, cuộc đời bạn bè, gia đình tôi, và cuộc đời những cộng sự của tôi ở những nước nghèo như Bangladesh hay những nước giàu như Pháp, Anh, Mỹ. Trong một dịp đặc biệt mà sau này đã trở thành bước ngoặt đời mình, tôi đã có cơ hội lắng nghe bài phát biểu của một nhà Nhân chủng học và Tương lai học vĩ đại, R.Buckminster (“Bucky”) Fuller. Trong những năm 1970, Bucky đã đi thuyết giảng ở nhiều nơi về những ngộ nhận trong khoa học căn bản – những điều đã ngăn chúng ta có cái nhìn chính xác về thế giới và khả năng cung cấp cho tất cả chúng ta một cuộc sống thịnh vượng của thế giới đó.
Sau này, Bucky đã trở thành một người bạn và người thầy của tôi, nhưng khi lần đầu tiên nghe ông thuyết trình, tôi chỉ đơn giản coi ông là một thiên tài thích tranh luận – một nhà thiết kế, kỹ sư và kiến trúc sư – người đã thuyết trình một loạt bài mang tên “Những ngày Chính trực” trên khắp thế giới. Tôi từng chủ động đến tham gia buổi nói chuyện của ông ở San Francisco trong một giảng đường có khoảng 2.000 người tham dự. Tôi nhớ mình đã ngồi ở hàng ghế thứ hai từ cuối đếm lên, nhìn người đàn ông lớn tuổi hùng hồn và đầy năng lượng trên sân khấu diễn tả những hiểu biết của mình về cách thức thế giới vận hành. Những ý tưởng của ông không chỉ gây hào hứng, không chỉ mang tính thách thức, mà đối với tôi, chúng có sức mạnh như một cuộc cách mạng thay đổi hoàn toàn.
Dĩ nhiên, tôi bị bài nói chuyện và những điều đặc biệt ông đang tạo ra thu hút, nhưng thứ khiến cuộc sống của tôi thay đổi là một quan điểm của ông rằng: trong hàng trăm năm, hoặc thậm chí là hàng ngàn năm, chúng ta đã sống với niềm tin rằng không có đủ tài nguyên cho tất cả mọi người, và rằng chúng ta cần phải chiến đấu và cạnh tranh lẫn nhau mới có thể giành được những tài nguyên đó cho bản thân. Ông nói có lẽ nó từng đúng trong một thời điểm nào đó, hoặc cũng có thể nó đã sai ngay từ đầu, nhưng vào thời điểm lịch sử này – trong những năm 1970 – chúng ta đang có khả năng làm nhiều điều hơn với số lượng tài nguyên ít hơn. Đến nỗi nếu xét trên khía cạnh cộng đồng loài người, rõ ràng chúng ta đã đạt đến cột mốc có khả năng đáp ứng đủ, thậm chí là dư thừa, cho nhu cầu của tất cả mọi người, ở khắp mọi nơi, để họ sống một cuộc đời khỏe mạnh và hữu ích. hời điểm này là một bước đột phá đáng kể trong sự phát triển của nền văn minh và nhân loại.
Ông nói tiếp, dù điều này là sự thật hay chỉ là một bước đột phá của nền văn minh nhân loại, thì nó vẫn có thể chính là bước ngoặt quan trọng nhất trong quá trình tiến hóa của con người chúng ta. Bởi vì như vậy có nghĩa chúng ta có thể chuyển từ thế giới bạn- hoặc-tôi – một thế giới nơi chỉ có bạn hoặc tôi có thể tồn tại, và là nơi chúng ta cần cạnh tranh, chiến đấu với nhau để tìm ra người thắng – thành thế giới bạn-và-tôi, nơi tất cả chúng ta đều có thể trở thành người chiến thắng. Trong thế giới bạn-và-tôi đó, tất cả chúng ta đều có đủ thức ăn, nước uống, đất đai, nhà ở và những yếu cố cơ bản nhất để sống một cuộc đời hoàn thiện và hữu ích.
Cột mốc mới này đang hoàn toàn thay đổi bộ mặt của trò chơi kim tiền, và ông dự đoán sẽ mất khoảng 50 năm để chúng ta thực hiện những điều chỉnh cần thiết và chuyển từ mô hình bạn-hoặc-tôi sang một mô hình quan niệm rằng thế giới đủ chỗ cho tất cả mọi người, nên không có ai hay điều gì bị gạt bỏ: mô hình bạn-và-tôi. Ông nói rằng hệ thống tiền bạc của chúng ta – hệ thống các nguồn lực tài chính – sẽ cần phải tự điều chỉnh để phản ánh thực tế đó, và rằng để thực hiện việc điều chỉnh đó, chúng ta sẽ mất hàng thập kỷ. Nhưng khi chúng ta đã thực hiện rồi, chúng ta sẽ bước vào một thời kỳ, một thế giới mà trong đó, cách chúng ta nhận thức và suy nghĩ về bản thân, về thế giới sẽ thay đổi đến mức hầu như không thể nhận ra.
Lời tuyên bố, viễn cảnh đặc biệt và phát hiện có tiềm năng thay đổi mối quan hệ giữa con người với con người này đã hoàn toàn khiến tôi mê mẩn. Nó khiến thế giới của tôi đảo lộn hoàn toàn. Tôi nhớ mình đã ngồi yên lặng trên ghế, nước mắt chảy dài khi nghĩ về những hàm ý ẩn chứa trong lời nói của ông. Tôi nhớ lúc đó mình đã nghĩ, đây không chỉ là một điểm thú vị trong một bài thuyết trình đầy uyên bác. Không, không chỉ như vậy. Đây là một khoảnh khắc nhận thức tinh tế, sâu sắc về một điều mà tôi biết từ lâu đã luôn ở trong trái tim mình, và ông ấy – một nhà khoa học đáng kính, một người nhìn xa trông rộng, một người có kiến thức và năng lực, một người thực hiện nhiều nghiên cứu để chứng minh cho quan điểm này – đã hiện thực hóa nó thành lời. Đến nay, khoảnh khắc nhận thức sâu sắc đó vẫn chưa bao giờ rời bỏ tôi.
Lúc đó, Bucky cũng đang làm việc dựa trên góc nhìn thế giới đang dần thay đổi kể từ sau chuyến du hành vũ trụ có người lái đầu tiên của tàu Apollo 11 hạ cánh xuống Mặt Trăng vào mùa hè năm 1969. Những hình ảnh Trái Đất ngoạn mục mang tính lịch sử được chụp từ Mặt Trăng đã lần đầu tiên cho phép loài người nhìn thấy hành tinh mà họ đang sống một cách trọn vẹn, một “tàu vũ trụ Trái Đất” như Bucky mô tả. Trong giây phút đó, chúng ta rời khỏi vị trí là một phần của hệ thống và lùi đủ xa để có thể nhìn Trái Đất một cách trọn vẹn. Chúng ta có thể nhìn thấy sự mong manh, vẻ đẹp, sự hoàn chỉnh và trọn vẹn tuyệt đối của nó. Tôi dám nói rằng đây chính là khoảnh khắc khởi đầu cho một xã hội toàn cầu, một ý thức toàn cầu, những công dân toàn cầu, và từ đó, nhận thức về những nguồn tài nguyên giá trị nhưng đủ dùng mà hành tinh này dành cho tất cả những sinh vật đang sống trên đó – con người, thực vật và động vật – bỗng trở thành một tiềm năng thực tế trong tương lai.
Chính nhờ quan điểm về cộng đồng toàn cầu này, và những hiểu biết sâu sắc đầy cảm hứng của Bucky mà tôi đã quyết định tham gia vào sứ mệnh chấm dứt nạn đói trên thế giới.
Happy Live Team (Trích sách Linh hồn của tiền)
