Trend Following: Tùy ý(Discretionary) và có hệ thống (Systematic)
Trend Following – Trong giao dịch thì có thể dựa trên phân tích cơ bản hoặc phân tích kỹ thuật. Sâu hơn, giao dịch theo phân tích kỹ thuật có thể mang tính dự đoán hoặc phản ứng.
Tùy ý(Discretionary) và có hệ thống (Systematic)
Nhà giao dịch có thể hành động tùy ý hoặc theo hệ thống. Nhà giao dịch John W. Henry phân biệt rõ ràng giữa hai chiến lược: “Tôi tin rằng chiến lược đầu tư chỉ có thể thành công khi người quản lý có kỷ luật, tuân thủ các tiêu chí lúc đối mặt với thị trường khó”. Không giống như các nhà giao dịch tùy ý với quyết định chịu thiên kiến hành vi. Michael W. Covel áp dụng quy trình đầu tư có kỷ luật.
Các quyết định chịu ảnh hưởng của thiên kiến hành vi mà Henry đang đề cập đến ở đây là những người đưa ra quyết định mua và bán dựa trên các yếu tố cơ bản, môi trường hiện tại hoặc bất kỳ yếu tố nào khác. Dữ liệu mà họ có thể sàng lọc và sử dụng tràng giang đại hải, gần như không có giới hạn. Nói các khác, họ chọn dựa trên sự tùy ý của bản thân – do đó, ta dùng từ tùy ý để mô tả cách tiếp cận của họ.
Các quyết định mà nhà giao dịch tùy ý đưa ra có thể bị thay đổi hoặc sửa tới sửa lui liên tục. Những quyết định giao dịch tùy ý nhuốm màu thiên kiến cá nhân. Tôi chưa bao giờ thấy kết quả đầu tư thành công qua nhiều thập kỷ nếu giao dịch theo cảm giác như thế. Đây là 100% hoang tưởng. Những người tưởng tượng quá trình này tương tự như phi công lái máy bay chiến đấu, ngồi trong buồng lái có cảm nhận thiên bẩm hoặc năng khiếu bẩm sinh. Không phải đâu.
Ban đầu, nhà giao dịch có kích hoạt hệ thống giao dịch hay không là lựa chọn tùy ý. Bạn phải tự mình đưa ra quyết định như chọn hệ thống gì, chọn danh mục đầu tư và xác định tỷ lệ phần trăm rủi ro ra sao (vài người tranh luận ngay cả những khía cạnh này cũng có thể được thực hiện một cách có hệ thống). Tuy nhiên, sau khi đã quyết định các yếu tố cơ bản cụ thể theo hệ thống,bạn có thể hệ thống hóa các quyết định tùy ý này và xây dựng chúng tự động như máy móc.
Hệ thống giao dịch máy móc hay có quy tắc tự động sẽ dựa trên các quy tắc khách quan. Nhà giao dịch đưa quy tắc vào chương trình máy tính để vào (mua) – ra (bán) thị trường. Một hệ thống giao dịch máy móc giúp loại bỏ tình trạng lưỡng lự cảm xúc. Nó khiến kỷ luật đi liền với quy trình. Nếu bạn dựa vào các quy tắc của hệ thống giao dịch máy móc nhưng lại tùy ý phá vỡ chúng, chắc chắn bạn sẽ mất tiền.
Henry đưa ra quan điểm về mặt trái của tư duy tùy ý: “Không giống như các nhà giao dịch tùy ý mà các quyết định của họ bị đánh giá về hành vi, chúng tôi thực hiện một quy trình đầu tư có kỷ luật. Bằng cách định lượng các trường hợp đưa ra các quyết định đầu tư quan trọng, phương pháp luận của chúng tôi cung cấp cho các nhà đầu tư cách tiếp cận nhất đối với thị trường, không bị chịu ảnh hưởng bởi sự thiên vị phán xét”.
Có thể hơi cứng nhắc khi phát biểu áp dụng một chút tùy ý vào giao dịch là phạm quy. Có thể bạn sẽ nghĩ, “Sống như kiểm toán viên như vậy thì chán chết”. Có gì vui nếu tất cả những gì bạn làm là theo mô hình máy móc? Kiếm được lợi nhuận không phải một điều đem lại sự phấn khích. Quan trọng là chiến thắng. Một nhà nghiên cứu tại Campbell & Company, một trong những công ty giao dịch theo xu hướng lâu đời nhất và thành công nhất, tuyên bố: “Một trong những điểm mạnh của chúng tôi là tuân theo mô hình và không giao dịch tùy. Quy tắc này được khắc ghi tại Campbell”.
Nhà giao dịch theo xu hướng Ewan Kirk bổ sung:
Trong giao dịch có hệ thống bao hàm việc đưa ra một mô hình thống kê thị trường.Giải sử mô hình đó hiệu quả trong quá khứ, bạn phát triển, nghiên cứu và thử nghiệm mô hình một cách chính xác, thì giả thuyết của bạn là khả năng mô hình sẽ tiếp tục hiệu quả trong tương lai. Vì vậy, thực hiện giao dịch giờ chỉ là tiếp tục tuân theo những gì mô hình đề ra. Điều này nghe có vẻ khá máy móc. Trên thực tế, nó không hề khác cách làm của những nhà đầu tư kiệt xuất.
Tại sao bạn đầu tư với Warren Buffett? Bởi vì, trong 30 năm qua, Warren Buffett đã kiếm được lợi nhuận và bạn giả định điều đó sẽ tiếp tục trong tương lai. Xét về khái niệm, nó chẳng khác gì điều chúng tôi đang làm”?
Nhà giao dịch Todd Hurlbut và Ted Parkhill nhấn mạnh thêm về rủi ro khi giao dịch tùy ý: ” Chúng tôi hành động theo hệ thống”.
Chúng tôi đã thấy nhiều trường hợp các nhà quản lý bắt đầu nghi ngờ phương pháp và tự mình sửa đổi, điều đó ngày nay được gọi là trôi dạt phong cách, hoặc tệ hơn là khi một nhà quản lý thay đổi đột ngột phương pháp của mình, hiện tượng này có thể gọi là “lật” phong cách.
Gần ngay trước mắt
Trend Following và các phương pháp giao dịch dựa trên giá không phải là khái niệm mới. Nó tồn tại từ những cái tên như Jesse Livermore, Richart Wyckoff, Nicolas Darvas. Tin hay không tùy bạn, nhưng thực tế, phương pháp này có từ nhiều thế kỷ trước, cùng với những dữ liệu đi kèm.
Ngay cả những nhà giao dịch không hay biết đến Trend Following cuối cùng cũng tìm đến phương pháp này. Trong cuốn sách ( Phù thủy thị trường quỹ phòng hộ) Jack Schwager đã hỏi Ed.Thorp, giáo sư Toán học người Mỹ, người chơi bài BlackJack nổi tiếng nhất với danh hiệu “cha đẻ của máy tính đeo trên người” liệu ông có tin vào “trên thị trường vốn có xu hướng hay không”.
Thorpe trả lời: Mười năm trước tôi không tin điều đó. Nhưng cách đây vài năm tôi đã dành kha khá thời gian nghiên cứu chiến lược. Kết quả của tôi là nó hiệu quả, song nó cũng rất rủi ro nên khó lòng kiên định hành động theo.
Thorp có nói bản thân ông cũng sử dụng Trend Following Tình hình là thế, chiến lược giao dịch theo xu hướng dựa trên giá được thế hệ xưa và nay khai thác tại các thời điểm khác nhau. Salem Abraham hiện là một nhà giao dịch theo xu hướng kỳ cựu, bắt đầu nghiên cứu thị trường vào tuổi 20 bằng một câu hỏi đơn giản: “Ai đang kiếm được lợi nhuận”. Câu trả lời là “những nhà giao dịch theo xu hướng”, từ đó hành trình của ông bắt đầu.
Ngoài ra, vì giao dịch theo xu hướng không liên quan gì đến giao dịch tần suất cao, giao dịch ngắn hạn, công nghệ tiên tiến hoặc những trào lưu vớ vẩn ở Phố Wall, sức hấp dẫn của nó bị mất đi vào khoảng thời gian ảo tưởng vô độ trong cơn điên cuồng của đám đông, ấy là cho đến khi bong bóng vỡ tan. Giao dịch theo xu hướng cũng thường thôi, cho đến khi đám đông có dịp biết thế nào là tắm máu.
Tuy nhiên, nếu bạn xem xét nguồn lợi nhuận mà giao dịch theo xu hướng đã tạo ra trước, trong và sau các giai đoạn bong bóng thị trường, bạn sẽ thấy nó nhất quán với kết quả mà những tay chơi sắc bén trong thị trường gặt hái.
Dù vậy, ngay cả khi những kết quả vượt trội của giao dịch theo xu hướng được đưa ra bàn luận, các nhà đầu tư đa nghi vẫn không bị thuyết phục. Họ bảo thị trường đã thay đổi và giao dịch theo xu hướng không còn hiệu quả nữa. Nhưng về mặt bản chất, giao dịch theo xu hướng chưa bao giờ thay đổi và sẽ không thay đổi, mặc dù thị trường không phải lúc nào cũng hợp tác.
Hãy xem xét thay đổi trong bức tranh tổng thể. Hành vi của thị trường hàng trăm năm qua vẫn giữ nguyên. Nói cách khác, thị trường ngày nay vẫn như trước vì chúng luôn thay đổi – xét cho cùng, con
người có góp mặt vào đấy. Quan điểm hành vi này là nền tảng triết học của giao dịch theo xu hướng.
Ví dụ, một vài năm trước đây, đồng Mark của Đức có khối lượng giao dịch rất lớn. Sau đó, đồng Euro thay thế đồng Mark. Đây là một sự thay đổi lớn, nhưng khá điển hình. Nếu bạn linh hoạt và có kế hoạch rõ ràng – chiến lược vững chắc – thì thay đổi của thị trường, cũng như thay đổi trong cuộc sống, sẽ không hạ gục được bạn. Trước đây, những nhà giao dịch theo xu hướng giao dịch đồng Mark; giờ họ giao dịch đồng Euro. Đó là cách họ tư duy.
Bước đầu tiên để hiểu về phương pháp này chính là học cách chấp nhận rằng thay đổi là điều không thể tránh khỏi. Một nhà giao dịch theo xu hướng từng phát biểu: “Có thứ gì muôn đời tồn tại? Chính là sự thay đổi. Trong giai đoạn hiệu suất đầu tư gặp khó khăn, đa phần các nhà đầu tư đi đến kết luận là phải làm gì đó để khắc phục vấn đề. Đã từng trải qua nhiều lần sụt giảm tài khoản nên tôi hiểu chúng rất khó chịu, nhưng chúng không phải tín hiệu cho thấy tương lai không ổn.
Vào những giai đoạn khó, hầu hết mọi người đều hỏi cùng một câu cùng một chữ: “Hay thị trường đã thay đổi?”. Tôi luôn nói với họ sự thật: “Phải”. Thị trường không chỉ thay đổi mà sẽ còn tiếp tục thay đổi như bao lâu nay vẫn thế. Giao dịch theo xu hướng bao hàm thay đổi. Nó dựa trên sự thay đổi”.
Tất nhiên, bản chất của thị trường là đi lên, đi xuống và đi ngang. Thị trường hoặc có xu hướng hoặc lình xình. Có chiều hướng hoặc không. Hôm trước xu hướng còn đó, qua hôm sau, thị trường cho ta bất ngờ. Không ai có thể dự báo chính xác bắt đầu hay kết thúc của một xu hướng cho đến khi nó trở thành sự kiện được ghi nhận. Tuy nhiên, nếu chiến lược giao dịch của bạn kịp thời thích ứng, bạn có thể tận dụng các thay đổi: “Nếu bạn có triết lý vững chãi, việc mọi thứ thay đổi với bạn lại là cái lợi. Ít nhất bạn có thể sống sót. Chí ít, bạn có thể tồn tại trên thị trường xét trên dài hạn.
Nhưng nếu bạn không có triết lý vững chãi, bạn sẽ không thể thành công vì rốt cuộc sự thay đổi sẽ giết chết bạn. Tôi biết mình không thể đoán trước được điều gì, đó là lý do chúng tôi quyết định đi theo xu hướng và là lý do tại sao chúng tôi thành công đến vậy. Đơn giản xu hướng đi đâu, chúng tôi theo đó. Bất chấp ban đầu, xu hướng có lố bịch đến mức nào, bất chấp cuối cùng, chúng có vẻ thái quá và phi lý đến đâu, chúng tôi vẫn tuân theo xu hướng”.
Một triết lý vững chãi nghĩa là một chiến lược giao dịch có thể được xác định, định lượng, viết ra và đo lường bằng số liệu. Giao dịch theo xu hướng không mua đại hay bán bừa. Phương pháp này biết phải làm gì vì triết lý vững chãi ấy được hệ thống hóa thành kế hoạch cụ thể cho mọi trường hợp trong tương lai. Man Group, một trong những doanh nghiệp giao dịch theo xu hướng lớn nhất, giải thích nguồn gốc lợi nhuận của họ như sau: … xu hướng là hiện tượng giá duy trì liên tục bắt nguồn từ những thay đổi trong phần bù rủi ro – mức lợi tức mà nhà đầu tư yêu cầu để bù cho phần rủi ro mà họ đang nhận lấy.
Phần bù rủi ro thay đổi liên tục theo thời gian để phản ứng với thông tin mới về thị trường, thay đổi của môi trường kinh tế, hoặc thậm chí các yếu tố vô hình như thay đổi trong tâm lý nhà đầu tư. Khi phần bù rủi ro giảm hoặc tăng, tài sản cơ sở phải được định giá lại. Các nhà đầu tư thường có kỳ vọng khác nhau, những dịch chuyển lớn trên thị trường kéo dài vài tháng hoặc thậm chí vài năm khi kỳ vọng dần được điều chỉnh. Chừng nào tương lai còn bất định, chừng đó sẽ có xu hướng để những nhà giao dịch theo xu hướng nắm bắt.
Trích Trend Following
