Mark Sellers từng là một nhà đầu tư thành công trong giai đoạn 2003 – 2007 khi quản lý quỹ Sellers Capital, tuy nhiên anh chịu thua lỗ lớn trong năm 2008 và sau đó đã phải đóng qũy và từ bỏ cuộc chơi. Ngày nay có rất ít người còn biết đến Mark, tuy nhiên bài nói chuyện của anh với các sinh viên của trường Havard năm 2007 có rất nhiều điểm thú vị.

Trong bài nói chuyện này, Mark đã liệt kê ra 7 tố chất làm nên sự khác biệt của các nhà đầu tư giá trị huyền thoại. Tôi xin được lược dịch một phần của bài nói chuyện.

Trên thế giới có 8000 hedge funds (Quỹ phòng hộ), 10000 mutual funds (Quỹ tương hỗ) và hàng triệu người tham gia vào trò chơi mà chúng ta gọi là “thị trường chứng khoán”. Tất cả đều mong muốn và nỗ lực để trở thành các nhà đầu tư huyền thoại như Warren Buffett, Charlie Munger, Bruce Berkowitz, Bill Miller, Eddie Lampert, Bill Ackman nhưng cuối cùng chỉ có vài người đạt đến trình độ đó mà thôi. Vậy điều gì đã tạo nên sự khác biệt? Điều gì khiến cho các nhà đầu tư huyền thoại có thể đạt được tỷ suất lợi nhuận ở mức 20 – 25% hàng năm còn các nhà đầu tư khác thì không thể? Hay nói theo cách của Buffett thì “lợi thế cạnh tranh bền vững” của các nhà đầu tư huyền thoại với các nhà đầu tư khác là gì?

IQ chắc chắn không phải là “lợi thế cạnh tranh” tạo nên sự khác biệt, bởi lẽ nếu vậy thì nhà đầu tư nào có IQ cao nhất phải là người có tỷ suất sinh lời cao nhất. Cụ Buffett nói là một khi IQ của bạn trên 125 thì sự khác biệt giữa các nhà đầu tư là không nhiều.

Giáo dục thì sao? Một tấm bằng MBA hoặc PhD từ Harvard, Wharton hay Chicago có giúp bạn trở thành nhà đầu tư thiên tài không? Thực tế là rất nhiều nhà đầu tư huyền thoại học tại các trường hàng đầu nhưng có vô vàn học viên tại trường hàng đầu này, tại sao chỉ có số ít vươn lên. MBA, CFA hoặc PhD cung cấp cho bạn những kiến thức nền tảng và những điều kiện giúp bạn dễ dàng bước vào cuộc chơi hơn nhưng không thể giúp bạn trở thành huyền thoại.

Còn về kinh nghiệm? Kinh nghiệm chắc chắn đóng một vai trò quan trọng với Return của một nhà đầu tư nhưng nó không phải là sự khác biệt ở đây. Bởi nếu đúng thì các nhà đầu tư phải đạt tỷ suất sinh lời cao nhất khi họ bước vào tuổi 60 – 70. Và chúng ta đều biết thực tế không phải vậy.

Đọc nhiều sách báo và tạp chí thì sao? Việc đọc thực sự là vô cùng quan trọng trong nghề đầu tư nhưng khi chúng ta tiếp thu kiến thức đến một mức độ nhất định thì việc đọc không còn nhiều ý nghĩa nữa. Thậm chí nếu chúng ta dành quá nhiều thời gian cho báo chí có thể làm giảm lợi nhuận của mình vì thời gian dành để phân tích cổ phiếu ít đi. Ngoài ra đọc nhiều báo và forum có thể khiến cho ngài thị trường ảnh hưởng tới bạn nhiều hơn. Tổng kết lại thì tất cả các yếu tố này đều quan trọng trong nghề đầu tư và chúng có thể giúp bạn đạt kết quả tốt hơn index vài phần trăm nhưng chúng không phải là thứ giúp bạn trở thành Warren Buffett tiếp theo. Nguyên nhân là các đồi thủ cạnh tranh hoàn toàn có thể sao chép các yếu tố này và làm cho lợi thế cạnh tranh của bạn mau chóng mất đi. Có một số yếu tố mà đối thủ cạnh tranh của bạn không thể sao chép được như IQ nhưng đáng tiếc khi đạt đến một mức độ nhất thì chúng không còn tạo ra sự khác biệt nữa. Lợi thế cạnh tranh bền vững thực sự phải là thứ tạo ra sự khác biệt và đối thủ của bạn cũng biết điều đó nhưng không thể sao chép được. Vậy chúng là gì?

Mark Seller cho rằng “lợi thế cạnh tranh bền vững” chính là những tố chất thuộc về bản năng, tâm lý và tính cách của nhà đầu tư. Chúng có thể có trong gien của bạn hoặc có thể là những tính cách bạn đã học được lúc còn nhỏ. Khi đã trưởng thành thì bạn không có cách nào thay đổi để sở hữu các tố chất này dù bạn có đọc hết các cuốn sách về tâm lý học. Lúc này chúng ta chỉ có thể rèn luyện để nâng cao các tố chất đó chứ không thể xây dựng chúng từ đầu. Trong phần tiếp theo chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các tố chất mà Mark đề cập đến là gì?

>> Phần 2

Nguồn: Sơn Tùng/ dautugiatri.blogspot

Có thể bạn quan tâm: Bộ sách Đầu tư giá trị từ A đến Z

ĐẶT SÁCH