Phương pháp CANSLIM giúp bạn loại bỏ cổ phiếu rác vì mỗi yếu tố trong phương pháp này đều yêu cầu một mức độ tăng trưởng và tiềm năng rất cao mà các cổ phiếu không có giá trị không thể đáp ứng được. Từ lợi nhuận quý gần nhất đến sự đánh giá lợi nhuận dài hạn của doanh nghiệp, cho đến sự đổi mới, từ cung cầu đến sự hỗ trợ của các tổ chức lớn, tất cả đều chỉ ra rằng, chỉ những cổ phiếu có nền tảng vững chắc, tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ và được sự ủng hộ của thị trường mới có thể mang lại lợi nhuận bền vững. Cổ phiếu “rác” sẽ không thể vượt qua những tiêu chuẩn khắt khe này, và do đó, bị loại bỏ khỏi danh sách các cơ hội đầu tư tiềm năng.

Thị trường chứng khoán đang là một trong những kênh đầu tư đầy tiềm năng nhất tại Việt Nam. Việc biết rõ các kiến thức cũng như lựa chọn cho riêng mình phương pháp đầu tư là điều hết sức cần thiết để đạt được hiệu quả đầu tư. 

Phương pháp CANSLIM là gì?

Phương pháp CANSLIM là hệ thống lọc giúp nhà đầu tư chọn ra những cổ phiếu tăng trưởng tốt được nhà môi giới chứng khoán William O’Neil phát minh ra. Canslim là tập hợp gồm 7 chữ cái, nó đại diện cho những yếu tố quan trọng để tạo nên siêu cổ phiếu tiềm năng:

Chữ C (Current Quarterly Earnings Per Share): là tăng trưởng thu nhập quý ở hiện tại.

Chữ A (Annual Earnings Growth): là  sự tăng trưởng lợi nhuận vào hàng năm.

Chữ N (New Products or Management or Price High): là quản lý mới, sản phẩm mới, mức giá mới.

Chữ S (Share Outstanding): là tổng số lượng cổ phiếu lưu hành.

Chữ L (Leading Industry): là cổ phiếu đang dẫn đầu trong lĩnh vực.

Chữ I (Institutional Sponsorship): là sự ủng hộ từ các định chế trong tài chính.

Chữ M (Market Direction): là sự định hướng thị trường.

Hướng dẫn thực hành CANSLIM để lọc ra siêu cổ phiếu:

Mỗi ký tự nằm trong từ CANSLIM sẽ đại diện cho một trong 7 đặc điểm chính của siêu cổ phiếu đã thành công trong quá khứ.

Chữ C: Current Quarterly Earnings Per Share – Tăng trưởng thu nhập ở Quý hiện tại 18 -20%: Càng cao thì càng tốt

Tăng trưởng EPS ở quý gần nhất và quý gần liền kề phải đạt tỷ lệ tối thiểu là 18 -20% so với các quý cùng kỳ. Ta phải so sánh chỉ số EPS với cùng kỳ những năm trước để tránh bị tác động bởi các yếu tố mang tính thời vụ.

Thu nhập chính phải đến từ kết quả của hoạt động kinh doanh, cốt lõi của doanh nghiệp, hãy loại bỏ những khoản lợi tức có dấu hiệu bất thường, và chỉ xảy ra 1 lần. 

Cụ thể trên thực tế, nhiều doanh nghiệp ở Việt Nam thường dùng các thủ thuật che mắt để làm đẹp cho BCTC nhằm thao túng giá cổ phiếu hoặc phát hành thêm cổ phiếu mới hay cũng có thể phát hành thêm trái phiếu.

Điều lưu ý là bạn cần phải xem xét một cách cẩn thận các khoản thu nhập từ doanh thu tài chính cùng với chi phí tài chính và thu nhập khác…

Khi 1 doanh nghiệp có báo cáo kết quả kinh doanh tăng trưởng tốt, thì hãy luôn kiểm tra các doanh nghiệp khác trong cùng ngành để đối chiếu và đánh giá xem mức tăng trưởng đó liệu có hợp lý hay không

Chú ý: Một doanh nghiệp tăng trưởng tốt thì cần có sự đồng thuận giữa mức tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận. Lợi nhuận hàng quý tăng cao phải luôn luôn được hỗ trợ bởi tỷ lệ tăng trưởng doanh thu của quý gần nhất. Và tối thiểu từ 18% – 20% so với cùng kỳ hoặc mức tăng trưởng đó cho thấy sự thay đổi tích cực theo đà đang tăng lên.

Nếu những doanh nghiệp có tăng trưởng lợi nhuận nhưng không đi kèm tăng trưởng doanh thu thì bạn nên cẩn trọng?

Chữ A: Annual Earnings Increases – Sự tăng trưởng lợi nhuận hàng năm: Tìm kiếm cổ phiếu gia tăng đột biến

Doanh nghiệp hoạt động tốt có lãi và liên tục trong 3 năm liền; tỷ lệ tăng trưởng lợi nhuận hàng năm ổn định và tăng đều trong suốt 3 năm.

EPS hàng năm tăng trưởng giao động bình quân 20 – 25% trở lên.

LNST trong quý gần nhất hay năm gần nhất đạt hoặc tiến gần đến 1 đỉnh cao mới.

Tỷ suất lợi nhuận ROE khoảng 17% trở lên.Sẽ rất tốt nếu chỉ số ROE có thể đạt từ 25% đến 50% (ở thị trường chứng khoán Việt Nam thì rất khó có doanh nghiệp đạt đến mức đó!)

Ở Việt Nam, đa phần các doanh nghiệp hoạt động đều có yếu tố chu kỳ nên khi chọn lọc chúng ta sẽ dựa vào EPS của 4 quý gần nhất so với EPS từ 4 quý trước đó có mức tăng trưởng từ 20% trở lên.

Đối với những doanh nghiệp mới niêm yết, thì mức tăng EPS mỗi quý trong 3 quý gần nhất cũng phải tăng liên tục trên 20% so với cùng kỳ.

Chữ N: New Products or Management or Price High – Sản phẩm mới, Ban quản lý mới, thiết lập đánh giá mới từ các nền giá tốt

Cần phải có một cái gì đó mới mẻ để khiến giá cổ phiếu tăng vọt. Đó có thể là sản phẩm hoặc dịch vụ mới có tính đột phá, được khách hàng ưa chuộng khiến cho lợi nhuận của công ty tăng tốc nhanh hơn so với trước đây. Hoặc đó có thể là sự thay đổi ở vị trí lãnh đạo mang đến nguồn sinh khí mới, ý tưởng mới, hoặc ít nhất là một vị lãnh đạo mới dám làm sạch những yếu tố cũ kỹ gây cản trở cho sự phát triển của công ty. Những điều kiện mới của ngành công nghiệp, chẳng hạn như sự thiếu hụt nguồn cung, giá hàng hóa tăng, hoặc sự xuất hiện của công nghệ mới mang tính cách mạng, có thể tạo nên ảnh hưởng tích cực đến hầu hết cổ phiếu trong ngành.

Hãy tìm kiếm các công ty có sản phẩm mới hoặc dịch vụ mới quan trọng , hoặc được hưởng lợi từ nhà lãnh đạo mới hoặc sự cải thiện tích cực trong các điều kiện kinh doanh của ngành. Sau đó, mua cổ phiếu của các công ty này khi chúng tạo điểm phá vỡ thoát ra khỏi nền giá tốt, là các mẫu hình củng cố hợp lý, cùng khối lượng tăng đột biến.

Chọn những cổ phiếu khi nó vừa đột phá, thoát ra từ những khuôn mẫu giá ổn định trong thời gian dài và sắp hoặc đang leo lên những đỉnh giá mới.

Chữ S: Cung và Cầu (Lực cầu lớn tại các điểm quan trọng)

Đây là quy luật tối thượng và quan trọng hơn nhiều so với ý kiến của tất cả các nhà phân tích phố Wall, bất kể họ tốt nghiệp các trường đại học danh giá, học vị cao, hay chỉ số IQ của họ cao như thế nào.

Nguồn cung cổ phiếu lớn hay nhỏ: Giá của một chứng khoán có 5 tỷ cổ phiếu đang lưu hành sẽ khó nhúc nhích vì nguồn cung quá lớn. Cần phải có lực cầu (hay khối lượng cầu) rất lớn mới đủ sức tạo ra đợt tăng giá mạnh ở loại cổ phiếu này. Trong khi đó, chỉ cần một lực mua vừa phải cũng đủ đẩy giá của một chứng khoán có 50 triệu cổ phiếu đang lưu hành tăng mạnh vì nguồn cung nhỏ hơn rất nhiều.

Vì thế, nếu bạn đang lựa chọn giữa hai chứng khoán này để mua: một chứng khoán có 5 tỷ cổ phiếu đang lưu hành và một chứng khoán có 50 triệu cổ phiếu đang lưu hành, thông thường cổ phiếu có số lượng cổ phiếu đang lưu hành nhỏ hơn sẽ dễ dàng tăng giá mạnh hơn, nếu như tất cả các yếu tố khác đều như nhau. Tuy nhiên, vì cổ phiếu có giá trị vốn hóa nhỏ hơn ít thanh khoản hơn, nên chúng cũng dễ dàng giảm mạnh giống như khi chúng tăng giá mạnh, thậm chí đôi khi tốc độ giảm còn nhanh hơn. Nói cách khác, cơ hội lớn luôn đi kèm với rủi ro cao hơn. 

Cách tốt nhất để đo lường lực cung và lực cầu của một cổ phiếu là quan sát khối lượng giao dịch hàng ngày. Đây là một cách làm độc đáo. Khi giá của một cổ phiếu đang xảy ra hiện tượng kéo ngược, bạn nên nhìn thấy sự cạn kiệt về thanh khoản ở một số thời điểm như là bằng chứng cho thấy không có thêm áp lực bán đổ vào thị trường (nguồn cung).

Khi cổ phiếu đang tăng giá, trong hầu hết các trường hợp, bạn muốn nhìn thấy khối lượng tăng, như là bằng chứng cho thấy lực mua từ các nhà đầu tư tổ chức, chứ không đơn thuần chỉ là của các nhà đầu tư cá nhân

Khi một cổ phiếu tạo điểm phá vỡ thoát ra khỏi nền giá tốt khối lượng giao dịch nên tăng ít nhất là 40% hoặc 50% so với mức bình thường. Trong nhiều trường hợp, khối lượng thậm chí tăng 100% hoặc cao hơn nữa, cho thấy lực mua mạnh mẽ và giá chắc chắn sẽ còn tiếp tục tăng. Việc sử dụng đồ thị ngày, đồ thị tuần và đồ thị tháng giúp bạn phân tích và giải thích hành động giá và khối lượng của cổ phiếu.

Bạn nên phân tích nền giá của mỗi cổ phiếu mỗi tuần, bắt đầu từ tuần đầu tiên nền giá xuất hiện và tiếp tục mỗi tuần cho tới tuần hiện tại, là thời điểm mà bạn nghĩ có thể xuất hiện điểm phá vỡ thoát ra khỏi nền giá hiện tại. Bạn đánh giá xem cổ phiếu đang tăng giá hoặc giảm giá như thế nào mỗi tuần, và giá đóng cửa của cổ phiếu nằm ở đâu so với đỉnh cao nhất và đáy cao nhất của tuần. Bạn thực hiện cả hai bước kiểm tra này mỗi tuần và đánh giá toàn bộ hình dạng của mẫu hình để xem nó có tốt hay không, đang ở giai đoạn tích lũy chuẩn bị bùng nổ hay không, hoặc xem mẫu hình có bị vi phạm nhiều lỗi hay không.

Chữ L: Bạn chọn cổ phiếu nào? Cổ phiếu dẫn dắt (Leader) hay cổ phiếu bị thị trường lãng quên (Laggard)

Mọi người có khuynh hướng mua cổ phiếu mà họ cảm thấy tốt hoặc an tâm. Nhưng trong một thị trường tăng giá được chi phối bởi các cổ phiếu dẫn dắt năng động khiến nhiều người phải ngạc nhiên về khả năng tăng giá, việc lựa chọn cổ phiếu dựa trên sở thích thường khiến bạn mua phải các cổ phiếu tệ hại nhất, hay gọi là các cổ phiếu bị thị trường lãng quên.

 Làm thế nào để nhận ra đâu là cổ phiếu tốt và đâu là cổ phiếu tồi? Có một cách nhanh chóng và dễ dàng là sử dụng chỉ báo RS (chỉ báo sức mạnh giá tương đối), đây là chỉ số tính toán thành tích về giá từ một cổ phiếu cho trước so với những cổ phiếu còn lại đang lưu hành trên thị trường trong 52 tuần gần nhất.

Mỗi cổ phiếu sẽ được gán 1 điểm số cụ thể (từ 1 đến 99). Nếu 1 cổ phiếu có RS = 99, tức là cổ phiếu đó đang ưu việt hơn 99% so với các cổ phiếu khác về thành tích giá. Nếu cổ phiếu của bạn có mức xếp hạng chỉ báo RS (sau đây gọi tắt là “Xếp Hạng RS”) dưới 70, cổ phiếu này đang yếu hơn so với các cổ phiếu tốt nhất thị trường. Điều này không có nghĩa là cổ phiếu của bạn không tăng giá. Nó có nghĩa rằng, nếu có cơ hội tăng giá, thì khả năng tăng giá mạnh là không nhiều.

Hãy chọn những cổ phiếu có xếp hạng RS từ 80 trở lên và có mẫu hình hoặc nền giá tốt. Khi bạn mua cổ phiếu, hãy đảm bảo rằng nó vừa tạo điểm phá vỡ thoát ra khỏi nền giá tốt hoặc vùng củng cố tốt. Tương tự, hãy đảm bảo bạn mua đúng tại điểm pivot (là điểm mua hợp lý với mức kháng cự yếu nhất).

Chữ I: Sự bảo trợ của các nhà đầu tư tổ chức- Theo chân người khổng lồ

Cần phải có lực cầu mạnh để đẩy giá cổ phiếu tăng vọt, và lực cầu lớn nhất đối với bất cứ cổ phiếu nào chính là các nhà đầu tư tổ chức. Hãy tìm  kiếm những doanh nghiệp có 1 lượng lớn cổ phiếu đang được nắm giữ bởi các tổ chức uy tín (quỹ đầu tư, các ngân hàng, các tập đoàn bảo hiểm hay khối tự doanh của CTCK…) Đây là các nhà đầu tư lớn chi phối mọi diễn biến giao dịch hàng ngày trên thị trường.

Nên lựa chọn những cổ phiếu có số lượng tổ chức bảo trợ tăng lên.

Bạn cũng cần tìm hiểu về mức độ uy tín, hiệu quả của các tổ chức đó, cũng như các tiêu chí hay quan điểm đầu tư của họ để có thể nhận định tình hình diễn biến chung.

Việc nội bộ doanh nghiệp hay các tổ chức liên tục thực hiện bán ra 1 cổ phiếu là tín hiệu xấu mà bạn cần đặc biệt theo dõi.

M: Market Direction – Định hướng thị trường chung

Ngay cả khi bạn đã đúng ở sáu yếu tố được trình bày ở các chương trước, nhưng nếu bạn nhận định sai về xu hướng thị trường chung (ví dụ bạn mua khi xu hướng thị trường chung đang giảm giá), xác suất 75% cổ phiếu của bạn cũng sẽ sụt giảm theo xu hướng thị trường chung.

O’Neill chia xu hướng thị trường thành ba giai đoạn:

– Tích lũy tăng giá: Đây là thời gian tốt để mua cổ phiếu.

– Tăng dưới áp lực bán: Chỉ giải ngân với các vị thế mua mở rộng với khối lượng thấp. Ngoài ra, nhà đầu tư nên cân nhắc đóng vị thế một phần trong trường hợp cổ phiếu xuất hiện những dấu hiệu suy yếu.

– Thị trường điều chỉnh: Ưu tiên quản trị rủi ro, gia tăng tỷ lệ tiền mặt trong tài khoản.

Hướng dẫn thực hành CANSLIM trong thực tế tại thị trường chứng khoán Việt Nam

Bước 1: Lọc theo tiêu chí chữ “C”

Xét về tăng trưởng thu nhập ở quý hiện tại chúng ta nên quan tâm đến 2 tiêu chí quan trọng khi lọc: Bạn có thế sử dụng KungFu Stocks Pro để sàng lọc những tiêu chí này nhé:

Thứ nhất là tăng trưởng doanh thu quý gần nhất tối thiểu đạt 25%;

Thứ 2 là tăng trưởng EPS quý gần nhất và quý gần nhì cũng phải tăng tối thiểu 25%. Tùy vào mục đích cụ thể, bạn có thể đưa ra tỷ lệ tăng trưởng tối thiểu khác nhau (nhưng hãy thận trọng, bạn có thể đặt mức tối thiểu từ 18 – 30%).

Bước 2: Lọc theo tiêu chí chữ “A”

Về tăng trưởng lợi nhuận hàng năm chúng ta cũng quan tâm đến hai tiêu chí để chọn:

Thứ nhất dựa trên chỉ số EPS 5 năm và doanh thu 5 năm tăng trưởng tối thiểu đạt từ 15%/năm trở lên

Thứ hai là chỉ số ROE cũng phải đạt mức tối thiểu là 15%

Bước 3: Lọc theo tiêu chí chữ “N”

Tiếp theo là yếu tố sản phẩm mới, Ban quản lý mới. Ở đây, chúng ta sẽ chọn lọc ra những cổ phiếu có mức giá trần mới nằm trong khoảng biến động 10% so với giá cao nhất của 52 tuần trước đó.

Với tiêu chí lọc cổ phiếu theo chữ N này thì tùy thuộc vào đánh giá của mỗi nhà đầu tư sẽ có tỷ lệ khác nhau.

Bước 4: Lọc theo tiêu chí chữ “S”

Lựa chọn những cổ phiếu có khối lượng giao dịch, tính thanh khoản cao trung bình 20 phiên mỗi phiên từ 400.000/cổ phiếu trở.

Hạn chế giao dịch những cổ phiếu trên sàn UPCOM vì tiềm ẩn rất nhiều rủi ro mà bạn không biết trước được.

Bước 5: Lọc theo tiêu chí chữ “L”

Lựa chọn những cổ phiếu đứng đầu dựa vào chỉ số RS. Tuy nhiên có những cổ phiếu không phải là cổ phiếu dẫn đầu trong ngành về mặt chỉ số nhưng vẫn có vị thế thương hiệu riêng mà bạn nên cân nhắc. Đa phần các doanh nghiệp lớn ở VN sẽ là những doanh nghiệp đa ngành nên sẽ có tác động nhất định đối với lĩnh vực kinh doanh đó.

Bước 6: Lọc theo tiêu chí chữ “I”

Trong tiêu chí này, bạn sử dụng công cụ từ các trang web uy tín để tra cứu những thông tin về ban lãnh đạo. Nếu xét trong khoảng 1 năm trở lại đây, số lượng cổ phiếu được thành viên trong ban lãnh đạo và cổ đông lớn mua vào nhiều hơn bán ra. Đồng nghĩa, đây là doanh nghiệp tốt, có được sự gắn bó và cống hiến từ bộ máy điều hành.

Bước 7: Tiêu chí theo chữ “M”

Nhận định xu hướng thị trường tìm điểm mua bán thích hợp. Đa số mọi nhà đầu tư đều bỏ qua tiêu chí này mà không biết đây lại là tiêu chí quan trọng nhất trong phương pháp CANSLIM nó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đầu tư của bạn.

Hãy học cách sử dụng các mẫu hình phân tích kỹ thuật giá phổ biến như: Cốc tay cầm, nền giá phẳng, hai đáy, lá cờ cao thắt chặt,… Khi bạn đã có kinh nghiệm và thành thạo về sử dụng các mẫu hình. Đây chính là lúc bạn hoàn thiện phương pháp CANSLIM và kiếm được lợi nhuận từ các khoản đầu tư của mình.

Trên thực tế, để lọc ra những cổ phiếu để hội tụ đầy đủ 7 yếu tố của CANSLIM là rất khó.

Tuy nhiên, những cổ phiếu hội tụ gần đủ các yếu tố trên là một kết quả không tồi ít ra nó cũng đã đảm bảo cho bạn thiết lập được 1 danh mục ít rủi ro hơn.

Như vậy, điểm chung của phương pháp Canslim là tìm ra thời điểm thị trường xu hướng tăng (uptrend) để tham gia và thoát khỏi thị trường khi xuất hiện xu hướng giảm (downtrend). Sau khi xác định được thị trường tốt, nhà đầu tư lọc ra các nhóm ngành tiềm năng nhất, cổ phiếu mạnh, có sức tăng trưởng để mua, tránh mua bán lan man. O’Neil dùng các điểm mua bán theo phân tích kỹ thuật tối ưu, theo dòng tiền lớn chứ không nắm giữ bất chấp, đặc biệt không mua bình quân giá xuống, không bắt đáy, không quan tâm cổ tức hay chỉ số P/E, đúng thì gia tăng, sai thì cắt lỗ dù doanh nghiệp có tốt đến đâu. Điều này phù hợp với đầu tư ngắn hạn, lướt sóng, không áp dụng trong đầu tư dài hạn, mua theo giá trị.

Thay vì hi vọng tìm ra một siêu cổ phiếu, mua vào và chờ tăng giá gấp 2-3 lần, phương pháp Canslim hướng đến đầu tư theo đà tăng trưởng, tìm các đoạn cổ phiếu tăng 20-30% và sẵn sàng bán thoát nếu thấy rủi ro, chấp nhận cắt lỗ ở mức 7% – 8%.

Happy Live team biên soạn và tổng hợp

Dành cho nhà đầu tư thích đi theo xu hướng của thị trường để tận dụng cơ hội kiếm tiền

ĐẶT SÁCH