Triết gia Aesop không sử dụng các thuật ngữ chuyên sâu. Ông chỉ đơn giản tuyên bố rằng những gì bạn nắm trong tay hôm nay sẽ có giá trị hơn trong tương lai.

Warren Buffett và bài học đầu tư từ triết gia Hy Lạp cổ đại

Mọi người thích làm phức tạp hóa đầu tư. Khi câu chuyện tỏ ra càng phức tạp, một số người càng tự cho mình thông minh. Nếu bạn dừng lại và suy ngẫm, các chiến lược đầu tư tồn tại trên thị trường hiện nay có thể khiến bất cứ ai cũng phải quay cuồng: nào là đầu tư giá trị, giá trị chuyên sâu, giá trị tương đối, tăng trưởng, tăng trưởng cốt lõi, tăng trưởng mạnh mẽ, tăng trưởng ở mức giá hợp lý, định lượng, động lượng,… Chúng là những thuật ngữ có thể khiến những nhà đầu tư tay mơ trở nên thông minh trông thấy.

Nhưng hãy quay về những yếu tố cơ bản. Bản chất của đầu tư là gì? Cốt yếu là tư duy tinh giản rằng bạn chi tiền ngày hôm nay với kỳ vọng nhận được nhiều hơn trong tương lai.

Vì vậy, giá trị của một khoản đầu tư là giá trị của dòng tiền trong tương lai mà bạn sẽ nhận được về sau.

Vì một đô la trong tay bạn hôm nay có giá trị hơn một đô la trong tương lai (vì bạn có thể đầu tư đồng đô la đó ngày hôm nay và kiếm được tiền lãi) bạn cần chiết khấu dòng tiền tương lai về hiện tại. Tổng số tiền được chiết khấu đó chính là Giá trị nội tại (Intrinsic value) của một công ty. Warren Buffett nói rằng đây là những vấn đề đáng quan tâm hàng đầu của doanh nghiệp và đầu tư.

“Nếu bạn có thể nhìn thấy trước tương lai của doanh nghiệp một cách hoàn hảo, giá trị nội tại của doanh nghiệp là giá trị hiện tại của toàn bộ số tiền được phân phối cho doanh nghiệp đó từ hiện tại đến ngày đánh giá. Và dĩ nhiên, chúng ta không thể ước tính điều đó hoàn hảo. Nhưng đó là vấn đề quan trọng nhất đối với đầu tư hay hoạt động kinh doanh. Việc của bạn là bỏ tiền vào và lấy tiền ra.”

Tuy hầu hết mọi người nghĩ Buffett như nhà đầu tư ‘giá trị’, khái niệm giá trị thường bị hiểu sai. Buffett sử dụng thuật ngữ ‘giá trị’ để chỉ giá trị nội tại của một công ty. Nói ngắn gọn Buffett muốn thu về nhiều hơn những gì bỏ ra.

“Tôi nghi ngại khi nghe mọi người nói ‘Bây giờ là lúc chuyển từ cổ phiếu tăng trưởng sang cổ phiếu giá trị, hay một thứ gì đó tương tự’ bởi vì nó không có nghĩa lý gì cả.” Warren Buffett

“Nếu ai đó nói với bạn rằng ‘nên đầu tư vào cổ phiếu tăng trưởng hoặc cổ phiếu giá trị’, thì họ không thực sự hiểu đầu tư đâu.” Warren Buffett

Một trong số những kỹ năng của huyền thoại đầu tư này là hãy để mọi thứ đơn giản. Tại cuộc họp thường niên của Berkshire vào năm 2000, Buffett cho rằng quy luật đầu tư đã được đặt ra từ xưa…

“Rất đơn giản. Bạn đoán xem quy luật đầu tư đầu tiên được viết vào khi nào? Theo như tôi biết đó là lời khuyên được truyền lại từ khoảng 600 năm trước Công Nguyên bởi triết gia Aesop. Ông từng nói, “Một con chim trong tay có giá trị bằng hai con chim trong bụi rậm.”

Buffett cũng nói Aesop rất thông minh, nhưng có một vài câu hỏi cần trả lời nếu muốn xác định một khoản đầu tư hấp dẫn…

“Bấy giờ, Aesop đã dẫn nhập vào một vấn đề, nhưng ông chưa hoàn thành, bởi vì có một vài câu hỏi khác đi kèm.”

Và những điều bạn cần biết là:

• Khi nào bạn có được những con chim khác?
• Bạn chắc chắn sẽ bắt được chúng tới mức độ nào?
• Và lãi suất là bao nhiêu?

“Ông quên nói thời gian chính xác bạn sẽ bắt hai con chim trong bụi rậm là khi nào – và ông quên nói lãi suất là bao nhiêu.

Nhưng nếu Aesop đưa ra hai yếu tố đó, ông còn phải xác định đầu tư trong 2.600 năm tới. Bởi vì bạn sẽ giao dịch chính con chim trong tay đó, tức bạn đang đầu tư. Bạn đặt vị thế đầu tư ngày hôm nay.

Ở quyết định đầu tư này, câu hỏi đặt ra là bạn phải đánh giá có bao nhiêu con chim trong bụi rậm. Bạn có thể chắc mẩm có hai con chim trong bụi rậm, hoặc ba con chim trong bụi rậm, và bạn phải quyết định khi nào chúng sẽ xuất hiện và khi nào bạn sẽ bắt được chúng.”

Một bản tóm tắt đặc sắc về đầu tư. Buffett đã lấy hình ảnh việc mua chim trong bụi cây để mô tả đầu tư hiện đại.

“Một con chim trong tay đáng giá bằng hai con chim trong bụi rậm. Bây giờ câu hỏi của chúng ta là, khi nào chúng ta bắt được hai con chim? Chúng ta phải đợi bao lâu? Làm sao chắc chắn được có hai con chim trong bụi rậm? Có khi nào nhiều hơn không? Tỷ lệ chiết khấu chính xác là bao nhiêu?

Chúng ta đo lường và tiến hành so sánh tương tự như vậy. Ý tôi là, chúng ta xem xét hàng loạt doanh nghiệp để biết họ cho chúng ta bao nhiêu con chim, khi nào họ sẽ trao những con chim đó cho chúng ta sau đó ta mới quyết định doanh nghiệp nào hay bụi rậm nào mình muốn mua trong tương lai.

Đó chính là công việc đánh giá tương lai về khả năng phân phối tiền mặt hoặc tái đầu tư tiền mặt với tỷ lệ cao nếu không được phân phối.”

Điều đó có nghĩa là bạn cần tìm hiểu dòng tiền bạn sẽ nhận được từ công ty bạn sở hữu. Khi nào tiền đến, và mức độ chắc chắn sẽ nhận được là bao nhiêu? Công ty có thể tiến hành những hoạt động gì để tăng trưởng dòng tiền đó? Hãy sử dụng dự báo thận trọng; nếu bạn không chắc chắn, tốt nhất nên tránh khoản đầu tư đó ra. Sau đó sử dụng tỷ lệ chiết khấu phù hợp để chiết khấu dòng tiền đó về giá trị hiện tại.

Tiêu chí quan trọng tiếp theo là tôi có thể mua cổ phiếu với mức giá chiết khấu hấp dẫn so với giá trị nội tại ước tính không? Và so sánh hiệu quả của khoản đầu tư này với tất cả các lựa chọn đầu tư khác mà tôi nắm giữ. Điều tất yếu sau cùng là không làm gì cả.

Nguồn: MastersInvest/ Happy Live dịch

Có thể bạn quan tâm: Bộ sách Đầu tư giá trị từ A đến Z

ĐẶT SÁCH