Nhiều người cho rằng, đầu tư rất dễ. Chỉ cần vài nút bấm, tiền sẽ tự về tài khoản bạn. Thế nhưng, bậc thầy đầu tư Charlie Munger lại có cách nghĩ khác: Đầu tư không phải là một việc dễ dàng. Bất cứ ai thấy dễ dàng, họ là kẻ ngu ngốc.

Rất ít người có tố chất để trở thành NĐT vĩ đại. Một số người có thể đã được đào tạo, nhưng những người đó cũng không thể học được hết tất cả mọi thứ. Có những phương pháp đầu tư có thể đúng trong một số trường hợp, nhưng không thể đúng trong tất cả mọi trường hợp. Đầu tư cũng không thể gói gọn trong một thuật toán rồi lập trình vào máy tính. Ngay cả những nhà đầu tư vĩ đại cũng có lúc sai.

Lý do rất đơn giản. Không có quy tắc nào luôn luôn đúng. Thị trường luôn luôn biến động và hiếm khi lặp lại chính xác hoàn toàn những gì đã diễn ra trong quá khứ. Tâm lý đóng vai trò quan trọng trong thị trường, và chính vì tâm lý luôn biến động nên mối liên hệ giữa nguyên nhân và hệ quả là không chắc chắn. Một phương thức đầu tư có thể hiệu quả trong một lúc nào đó, nhưng từ từ những tác động của nó sẽ dẫn đến sự thay đổi của thị trường, và cuối cùng sẽ cần đến một cách tiếp cận mới. Và nếu có người khác cùng áp dụng phương pháp đó, hiệu quả sẽ càng lúc càng giảm.

Hầu hết chúng ta đầu tư là để kiếm tiền

Ai cũng muốn kiếm được tiền. Mọi nền kinh tế đều dựa trên niềm tin vào động cơ tìm kiếm lợi nhuận. Chủ nghĩa tư bản cũng vậy, lợi nhuận là động cơ khiến cho mọi người làm việc chăm chỉ hơn và mạo hiểm số vốn của mình. Chính việc theo đuổi lợi nhuận đã thúc đẩy sự tiến bộ của thế giới.

Hãy nhớ rằng, mục tiêu đầu tư của bạn không phải để kiếm được mức lợi nhuận trung bình mà là nhiều hơn thế nữa. Vì vậy, tư duy của bạn phải tốt hơn những người khác, vừa phải mạnh mẽ hơn vừa phải ở cấp độ cao hơn. Những nhà đầu tư khác có thể rất thông minh, có nguồn thông tin tốt và được trang bị tinh vi hơn, vì vậy bạn phải tìm ra lợi thế mà họ không có. Bạn phải phản ứng và hành xử khác biệt. Nói ngắn gọn, đưa ra quyết định đúng đắn có thể là một điều kiện cần để đầu tư thành công, nhưng nó sẽ là không đủ. Bạn phải đúng nhiều hơn họ… có nghĩa rằng bạn cần phải có một tư duy khác biệt.

Tư duy cấp độ hai là gì?

• Tư duy cấp độ một nói rằng, “Đó là một công ty tốt, hãy mua cổ phiếu của công ty đó”. Tư duy cấp độ hai nói rằng, “Đó là một công ty tốt, nhưng ai cũng cho rằng công ty đó thật tuyệt vời, và đó là không đúng. Vì vậy, cổ phiếu này được đánh giá và định giá quá cao, hãy bán đi thôi”.
• Tư duy cấp độ một nói rằng, “Triển vọng tăng trưởng thấp và lạm phát gia tăng. Phải bán hết cổ phiếu đi”. Tư duy cấp độ hai nói rằng, “Triển vọng không mấy sáng sủa, nhưng mọi người đang bán tháo cổ phiếu. Đây là lúc mua vào!”
• Tư duy cấp độ một nói rằng, “Tôi cho rằng lợi nhuận công ty sẽ giảm. Bán”. Tư duy cấp độ hai nói rằng, “Tôi nghĩ lợi nhuận của công ty sẽ giảm ít hơn mọi người dự đoán, và điều bất ngờ thú vị sẽ đẩy giá cổ phiếu lên. Mua”.

Tư duy cấp độ một là những suy nghĩ đơn giản và hời hợt mà ai cũng có thể làm được (một dấu hiệu xấu cho bất cứ điều gì liên quan đến công cuộc trở nên vượt trội hơn trong đầu tư). Điều mà tất cả những người tư duy cấp độ một cần là một quan điểm về tương lai, như “triển vọng tương lai của công ty là thuận lợi, đồng nghĩa với việc cổ phiếu của công ty đó sẽ tăng”.

Tư duy cấp độ hai thì sâu sắc, phức tạp và khó hiểu hơn. Người tư duy cấp độ hai dựa vào các yếu tố trong tính toán của mình.

(…)

*trích chương Điều Quan Trọng Nhất là Tư duy cấp độ hai – Howard Marks

Có thể bạn quan tâm: Điều Quan Trọng Nhất – Howard Marks

Sự khôn ngoan khác biệt dành cho những nhà đầu tư thông minh

(Cuốn sách huyền thoại Warren Buffett khuyên mọi NĐT nên đọc)

ĐỌC THỬ

ĐẶT SÁCH