Guy Spier – Chim khôn chọn cành mà đậu người khôn chọn bạn mà chơi
Thoạt đầu Guy Spier đã nghĩ rằng tham gia vào những nhóm và các sự kiện như thế có thể cho phép mình gặp nhiều người giỏi và những mối quan hệ ấy có thể giúp tôi tiến bộ. Nhưng với Guy Spier, lợi ích lớn nhất khi gặp gỡ mọi người trong môi trường tích cực ấy là một điều tinh tế hơn: cơ hội để quan sát những người giỏi hơn tôi rất nhiều trong kinh doanh và cả trong cuộc sống.
(*) Bài viết được trích từ sách “Lột Xác Để Trở Thành Nhà Đầu Tư Giá Trị“ – Guy Spier. (Đặt sách tại đây)
1. Guy Spier – Tiến bộ bằng cách quan sát và mô phỏng
Chúng ta hãy học hỏi bằng cách quan sát người giỏi hơn ta, mô phỏng hành vi của họ, và tự mình trải nghiệm vì sao cách tiếp cận của họ lại thông thái và đem lại kết quả. Điều quan trọng không phải là thần tượng Warren Buffett hay Mohnish Pabrai, họ cũng có những khiếm khuyết và tật xấu như mọi người chúng ta. Điều quan trọng là chia sẻ ý tưởng rằng không có yếu tố nào trên con đường học để thành nhà đầu tư, doanh nhân, hay một con người đích thực lại quan trọng hơn chuyện tìm ra những hình mẫu tuyệt vời có thể dẫn dắt ta đi trên con đường của mình. Sách là một nguồn trí tuệ vô giá. Nhưng con người mới là những người thầy tốt nhất, và có thể còn có những bài học ta chỉ học được khi quan sát học hay đặt mình vào vị trí của họ. Trong nhiều trường hợp, những bài học này không bao giờ được truyền khẩu. Nhưng bạn cảm nhận được kim chỉ nam của họ khi ở cùng họ.
Một trong những ví dụ yêu thích của tôi là lời dẫn của Li Lu cho phiên bản tiếng Trung của quyển Poor Charlie’s Almanack (tạm dịch: Niên giám Charlie khó nghèo) của Charlie Munger. Cậu ấy kể một chuyện ngắn về Charlie Munger, trong câu chuyện ấy, bất kể cậu ấy đến sớm cách mấy trong các buổi gặp mặt, Munger cũng đã ở đó trước cậu rồi. Mỗi lần, Li Lu lại đến sớm hơn lần trước. Và cũng mỗi lần như thế, Munger lại đến trước rồi. Dần dà, Li Lu đến sớm hơn giờ hẹn cả một tiếng đồng hồ, rồi họ ngồi đó, mỗi người đọc một tờ báo cho đến khi giờ hẹn đến. Dường như, Charlie đã một lần đến trễ trong một cuộc hẹn quan trọng mặc dù lỗi không phải của ông, và ông đã thề rằng sẽ không bao giờ để điều này xảy ra nữa.
Cũng như Warren, Li Lu là một động vật xã hội (social animal), một người tự tin, yêu thích mọi hoạt động xã hội, và đã xây dựng một hệ sinh thái quanh mình gồm những người đáng nể, những người phản ánh và củng cố giá trị của chính ông. Vòng tròn quan hệ thân thiết của ông bao gồm Charlie Munger, Bill Gates, Ajit Jain, Debbie Bosanek, và Carol Loomis.
Nhưng còn có nhiều người khác nữa. Những người quan tâm đến ông và ông cũng quan tâm đến họ. Hết lần này đến lần khác, ông chứng tỏ khả năng nhìn người bén nhạy của mình, kết nối ông với những người tuyệt vời và mắc rất ít sai lầm. Nhiều khi, tôi nghi ngờ rằng ông mua một số công ty không chỉ vì đó là những công ty tuyệt vời, mà vì công ty ấy được điều hành bởi những người tuyệt vời mà ông muốn đưa vào hệ sinh thái này – những người như Thomas Murphy (điều hành Capital Cities/ABC) và Rose Blumkin (Rose Blumkin là người sáng lập Nebraska Furniture Mart, về sau bà bán công ty này cho Warren Buffett – Chú thích của người dịch).
Ông thích kể những câu chuyện về đạo đức nghề nghiệp đáng ngưỡng mộ của Blumkin, và rõ là ông xem bà như một hình mẫu. Ajit Jain tham gia đội ngũ bảo hiểm của tập đoàn Berkshire năm 1986. Ông được thăng tiến lên vị trí giám đốc điều hành năm 2012. Từ tháng Một năm 2018, Ajit Jain giữ chức phó chủ tịch hoạt động bảo hiểm tại Berkshire Hathaway.
2. Phương pháp để cải thiện các mối quan hệ
Theo kinh nghiệm cá nhân, có vô số cách để cải thiện vòng trong quan hệ do chúng ta vận hành. Ví dụ, tôi gia nhập nhiều tổ chức nơi tôi có thể thường xuyên cọ sát với những người giỏi giang hơn tôi bằng nhiều cách. Hai trong số các tổ chức này là hai nhóm xuất sắc dành cho doanh nhân, truyền đạt những phẩm chất của lãnh đạo: tổ chức Khởi nghiệp (Entrepreneurs’ Organization) và tổ chức Chủ tịch trẻ (Young Presidents’ Organization). Tương tự, tôi gặp gỡ những nhà đầu tư giá trị tuyệt vời mỗi tháng một lần ở nhà hàng Colbeh ở Manhattan, các nhà đầu tư này thuộc một nhóm do Shai Dardashti quy tụ. Một số mối quan hệ kinh doanh giá trị nhất của tôi xuất phát từ những bữa trưa định kỳ mỗi tháng này.
Chứng kiến lợi ích của việc là thành viên của một nhóm thế này, sau này tôi đã hợp tác với John Mihalijevic để tạo nên VALUEx như một nơi để “những người có cùng chí hướng có thể phát triển trí tuệ thế gian (worldly wisdom), học để trở nên nhà đầu tư giỏi hơn, và trong quá trình đó, trở thành một con người tốt đẹp hơn”. Mục đích là xây dựng một cộng đồng trong đó mỗi người đều có ảnh hưởng tích cực lên người khác. Nói gì thì nói, khi có sự hỗ trợ, bạn dễ đi đúng đường hơn việc đi một mình. Tôi ước tính rằng việc trở thành thành viên của một cộng đồng tôn giáo sẽ tăng tỉ lệ chúng tôi thăng tiến về mặt tôn giáo và đạo đức trên phương diện một gia đình – cũng nhiều như tôi đã ước tính tham gia cuộc họp thường niên của Berkshire ở Omaha và Wesco ở Pasadena sẽ giúp tôi thăng tiến trên vai trò một nhà đầu tư.
Bài học rút ra: Guy Spier đã nghĩ rằng tham gia vào những nhóm và các sự kiện như thế có thể cho phép ông gặp nhiều người giỏi và những mối quan hệ ấy có thể giúp tôi tiến bộ. Rõ ràng đó là lợi ích của loại hình kết nối ấy. Nhưng với Guy Spier, lợi ích lớn nhất khi gặp gỡ mọi người trong môi trường tích cực ấy là một điều tinh tế hơn: cơ hội để quan sát những người giỏi hơn tôi rất nhiều trong kinh doanh và cả trong cuộc sống. Đây là một trong rất nhiều lý do vì sao tham gia cuộc họp thường niên của Berkshire lại là những trải nghiệm sống rất trù phú.
3. Làm thế nào để chọn đúng người cần xây dựng mối quan hệ
Ở bữa trưa kỷ niệm của chúng tôi, Mohnish đã hỏi Warren làm sao ông có thể chọn ra đúng người để xây dựng quan hệ. Ông trả lời rằng ông có thể khảo sát một căn phòng chứa 100 người và dễ dàng nhận ra 10 người ông nên hợp tác làm ăn với họ và 10 người ông sẽ tránh thật xa. Tám mươi người còn lại sẽ vào danh mục “không chắc” của ông.
Mohnish chỉ cho tôi một con đường sáng hơn. Theo quan điểm của ông ấy, cuộc đời quá ngắn để có thể dành thời gian cho những người không thẳng thắn và thành thật về con người thật của mình. Chiến thuật tốt nhất đơn giản là mặc kệ những người có vẻ bí ẩn, ám muội. Mục đích của chúng ta không phải là tìm hiểu họ thực sự là ai, mà là giữ khoảng cách với những người như thế. Warren và Mohnish, cả hai đều thẳng thắn, giản dị, hoàn toàn không làm ra vẻ, và chỉ hứng thú kết giao với những người cởi mở không giấu diếm gì. Họ né những người khác, xếp những người này vào mục “không chắc”, là phiên bản con người của hộp “quá khó” trên bàn Warren.
Đọc thêm tại Chương 12: Kinh doanh theo đường lối Buffett-Pabrai – Sách “Lột xác để trở thành nhà đầu tư giá trị”
Có thể bạn quan tâm: Lột Xác Để Trở Thành Nhà Đầu Tư Giá Trị – Guy Spier (Hành trình từ một tay “mafia” cò mồi phố Wall trở thành NĐT giá trị chân chính)
Lột xác để trở thành nhà đầu tư giá trị – The Education of a Value Investor
