“Liệu General Electric hay Apple có phải là một món đầu tư tốt không?”. Đây không phải là điều băn khoăn của Peter Lynch khi mua một cổ phiếu thời trẻ mà là bạn có những tố chất riêng để đầu tư không? Đây có lẽ là câu hỏi quan trọng nhất. Với Peter Lynch, bên cạnh những phương pháp đã được kiểm chứng, một tính cách phù hợp sẽ tạo nên thành tích phi thường trên thị trường.

Khi còn đi học, Peter Lynch không chọn các môn khoa học, toán hay kế toán, những môn trang bị kiến thức nền tảng trong kinh doanh. Mà thay vào đó, ông chọn một mảng khác mang tính nghệ thuật nhiều hơn. Đó là những môn như lịch sử và tâm lý học.

Ngoài ra, ông còn chọn học siêu hình học, triết học và logic. Theo Peter Lynch, việc lựa chọn này đem lại sự chuẩn bị tốt hơn trước khi bước vào thị trường chứng khoán so với việc học những môn thuần kinh tế. Trong khi đó, tất cả những kiến thức toán học cần để tham gia thị trường chứng khoán (như General Electric có bao nhiêu tiền mặt hay có bao nhiêu nợ dài hạn…) thì một đứa trẻ lớp 5 đều có thể đọc được.

Việc kiềm chế cảm xúc trong đầu tư vô cùng thiết yếu để biến những việc bình thường thành kết quả phi thường. Bất cứ khi nào phải dự đoán thị trường, kỹ năng cần thiết không phải là lắng nghe, mà là ngáp. Bí quyết ở đây là đừng để cảm xúc lấn át bạn, mà phải rèn luyện bản thân đưa ra quyết định logic. Bên cạnh đó, xây dựng nguyên tắc riêng cũng sẽ khiến bạn nổi bật và không bị cuốn theo cơn lốc trên thị trường. Một khi nguyên tắc thành hình, bạn sẽ trụ vững như một hòn đá. Với Peter Lynch, những tố chất riêng cần phải có bao gồm kiên nhẫn, sự tự tin, khiêm tốn, kinh nghiệm và hài hước.

Đừng bao giờ nghe lời khuyên miễn phí

Phần lớn các nhà đầu tư là người nghiệp dư. Các nhà đầu tư đơn lẻ cảm thấy vững tâm hơn khi thông qua sự hướng dẫn “chuyên nghiệp”. Thế nhưng có những điều kỳ quặc nằm ngay trong khái niệm tư vấn đầu tư.

Tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia, họ đang hỏi người khác cách kiếm tiền thế nào. Ý tưởng đó có phần ngây thơ. Những nhà kinh doanh tìm kiếm sự tư vấn chuyên nghiệp để bao quát các khía cạnh trong kinh doanh, chứ không hy vọng được chỉ dẫn cách kiếm lợi nhuận hay phải làm gì với tiền của mình.

Ham học hỏi là điều khôn ngoan nhất trong đầu tư. Warren Buffett thường hỏi thông tin công ty phục vụ quá trình phân tích mà không hỏi quan điểm bất kỳ ai về công ty này. Vì ông có quyết định của riêng mình và hỏi ý kiến từ người khác chỉ làm lung lay ý chí.

Một ý tưởng điên rồ khác là xin “lời khuyên” đầu tư từ người thân hay bạn bè – những người không chuyên. Người hỏi thì luôn nghĩ mình có lý do tốt và chính đáng vì người kia chắc có kiến thức hoặc kinh nghiệm hơn mình. Theo đó, nhiều lời khuyên chết người thường được cho không. 

Cũng đừng nghe lời khuyên từ những chuyên gia 

Thực tế nhà đầu tư nghiệp dư có vô số lợi thế của riêng mình, nếu biết tận dụng và khai thác, anh ta sẽ thành công hơn cả chuyên gia cũng như đạt kết quả vượt trội trên thị trường nói chung.

Quy tắc của Lynch: “Bạn có thể vượt qua các chuyên gia nếu sử dụng sự sắc sảo của mình khi đầu tư vào lĩnh vực, công ty bạn hiểu rõ. Nhưng tìm thấy công ty hứa hẹn chỉ là bước đầu. Bước tiếp theo là nghiên cứu về nó.”

Hãy bỏ ngoài tai những cổ phiếu mà bạn nghe nói Warren Buffett, George Soros, Peter Lynch hay từ một con người tài giỏi nào đó sẽ mua.

Theo Peter Lynch, có ít nhất ba lý do để bạn phớt lờ những cổ phiếu mà các thiên tài chứng khoán sẽ mua:

– Thiên tài vẫn có thể mắc sai lầm.

– Ngay cả khi họ đúng, bạn cũng chẳng bao giờ biết được khi nào họ sẽ thay đổi quyết định và bán một cổ phiếu nào đó.

– Bạn có những nguồn lực và lợi thế tốt hơn. Những điểm mạnh này luôn tồn tại xung quanh bạn. Để phát huy tối đa lợi thế của mình, bạn nên thường xuyên theo dõi và giám sát chúng.

Chọn lựa kĩ lưỡng cổ phiếu

Thích một cửa hàng, một sản phẩm hay một nhà hàng là một lý do tốt để bạn quan tâm đến một công ty và đưa nó vào danh sách cần nghiên cứu, nhưng đó chưa phải là lý do đủ thuyết phục để mua cổ phiếu!

Đừng bao giờ đầu tư vào bất kỳ một công ty nào trước khi bạn hoàn thành tốt “bài nghiên cứu ở nhà” về các triển vọng thu nhập của công ty, điều kiện tài chính, vị thế cạnh tranh, các kế hoạch mở rộng…

Điều quan trọng nhất khi tham gia thị trường chứng khoán là nhà đầu tư phải tìm được cổ phiếu của các công ty kinh doanh thành công, hay chính xác hơn là những cổ phiếu có giá trị. Khi đã chọn được những cổ phiếu này thì việc lên xuống của thị trường sẽ không còn là vấn đề đáng lo ngại.

Chính sự chuẩn bị kĩ càng trong mỗi phi vụ đầu tư, cũng như những kiến thức đúc kết và sự nghiên cứu một cách nghiêm túc sẽ giúp phân biệt những nhà đầu tư mua cổ phiếu thành công với những người luôn thất bại. Cuối cùng, cả thị trường chứng khoán lẫn bản thân các công ty đều không thể quyết định số phận của một nhà đầu tư. Người duy nhất có thể làm việc đó chính là bản thân nhà đầu tư. 

Có thể bạn quan tâm: Bộ sách Đầu tư giá trị từ A đến Z

ĐẶT SÁCH