Nguyên tắc đầu tư số 2 của Guy Spier: Nếu ai cố bán cho bạn thứ gì, đừng mua thứ ấy
Charlie Munger đã từng nói đùa, “Điều tôi muốn biết nhất chính là nơi tôi sẽ qua đời để tôi không bao giờ đặt chân đến đó”. Với Guy Spier – tác giả của cuốn sách triệu bản “Lột xác để trở thành nhà đầu tư giá trị”: nếu một thương vụ được chào bán cho tôi, đó ắt hẳn là nơi tôi muốn tránh không muốn đặt chân đến.
Và đây là điều mà Guy Spier đã chia sẻ về nguyên tắc đầu tư số 2 của mình trong cuốn sách kể trên:
Trong những năm đầu giai đoạn còn ở trong vòng xoáy New York, lợi nhuận quỹ của tôi cũng tạm được. Mọi người đều muốn bán gì đó cho tôi. Các bạn môi giới gọi để chào cổ phiếu cho tôi. Họ gọi để bán cho tôi những thứ đắt đỏ như hệ thống nghiên cứu, thuê bao thông tin đầu tư, dịch vụ điện thoại mới, và vô vàn những thứ khác. Ban đầu, những cuộc gọi ấy dường như là thang đo mức độ thành công của tôi, cứ như thể vì tôi là ngôi sao sáng nên thu hút nhiều thiêu thân bay đến. Nhưng tôi sớm bắt đầu nhận ra mình đã có những quyết định tệ hại khi mua những thứ được chào bán cho mình.
Tôi đã áp dụng một nguyên tắc đơn giản đã được chứng minh là vô cùng hữu hiệu. Khi ai đó gọi tôi để chào bán món gì, tôi đáp một cách nhã nhặn rằng, “Tôi rất tiếc. Nhưng tôi có một nguyên tắc là không cho phép bản thân mua bất kỳ món gì do người khác chào bán”. Người bán hàng sẽ kinh ngạc và phản đòn bằng những câu hỏi như: “Nhưng làm sao mà ông biết mình chọn đúng dịch vụ viễn thông?”
Các nhà phân tích cổ phiếu thì lại nói: “Nhưng ông không nghĩ đây là một cổ phiếu rất tốt sao?”
Đôi khi họ đúng. Một cách logic, lẽ ra tôi nên đổi dịch vụ viễn thông hay ồ ạt mua vào các ý tưởng đầu tư tuyệt vời của họ. Nhưng tôi chọn cách không làm như vậy. Có thể về ngắn hạn, tôi bị lỡ cơ hội. Nhưng nhìn chặng đường dài cả cuộc đời, rõ mười mươi là tôi có lợi hơn nhiều khi chọn phương án tách mình ra khỏi những người chào bán cho tôi vì lợi ích cá nhân. Đây là phương pháp áp dụng đơn giản của cái gọi là “lựa chọn bất lợi” (adverse selection).
Nhưng Charlie Munger đã từng nói đùa, “Điều tôi muốn biết nhất chính là nơi tôi sẽ qua đời để tôi không bao giờ đặt chân đến đó”. Với tôi, nếu một thương vụ được chào bán cho tôi, đó ắt hẳn là nơi tôi muốn tránh không muốn đặt chân đến.
Tôi thậm chí còn áp dụng quy tắc này khi ở bữa tiệc cocktail và một ai đó bắt đầu kể với tôi về một cổ phiếu tuyệt vời mà họ đang nắm giữ hay một công ty tư nhân mà họ muốn mời tôi đầu tư. Có thể tôi sẽ lắng nghe. Có thể tôi sẽ rất ấn tượng. Có thể tôi sẽ rất thèm muốn. Nhưng tôi sẽ không mua nếu họ được hưởng lợi từ quyết định mua của tôi.
Trong nhiều trường hợp, cái họ được hưởng không hẳn là hoa hồng hay một lợi ích kinh tế cụ thể: có thể đơn giản là họ được hưởng sự thỏa mãn tâm lý khi bán thành công ý tưởng của mình. Dù sao thì đó cũng là điều tôi chắc chắn sẽ không làm do ý tưởng đó sai từ trong trứng nước khi nó xuất phát từ tư lợi của người bán.
Như thường lệ, Buffett biết điều này trước tôi rất lâu. Ví dụ, ông có quy tắc không bao giờ tham gia một cuộc đấu giá công khai. Học theo ông, đến giờ tôi không bao giờ đầu tư vào bất kỳ vụ IPO nào và sau này cũng không. Khi một công ty lên sàn, đứng phía sau nó là cả một Wall Street với sức mạnh bán hàng có thể bẻ cong sự thật. Dĩ nhiên, vài vụ IPO lên như diều gặp gió. Nhưng động cơ của các thế lực tài chính ấy thật độc hại, nên tôi thấy an toàn hơn chính là bỏ qua toàn bộ các thương vụ IPO khỏi danh mục mua, cho dù làm vậy có thể nhỡ mất những cơ hội thắng to.
Nguyên tắc đầu tư số 2 của Guy Spier: Nếu người bán tư lợi khi tôi mua hàng, tôi sẽ không mua.
Trích Sách: “Lột Xác Để Trở Thành Nhà Đầu Tư Giá Trị” – Guy Spier
